Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
2

Meyve veya sebzelerin neden renkliler ve renkleri neye göre belirleniyor?

1,300 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Yasin Değirmenci
Tıp okuyorum.

Hücrelerde pigment dediğimiz bazı maddeler depo ediliyor. Örneğin klorofil, karoten, likopen, lipofuskin gibi. Bunlardan bazıları ışığı özel dalga boylarında fazla emme yeteneğine sahipler. Örneğin klorofil, mavi ve kırmızı renkli ışığı daha çok absorbe ettiği için bu renkleri yansıtmaz. Yeşili yansıtır. Ve yeşil görürüz. Bitki hücrelerinde kromoplastta ve kloroplastta bulunan karotenoidler ( karoten, likopen, ksantofil) de belli dalga boylarındaki ışığı emdiği için sırasıyla turuncu, kırmızı ve sarı görünür. Veya antosiyanin pigmenti mor renk oluşturur. Tabii ki meyvelerde bu pigmentler karışık oranlarda bulunuyor. Buna göre de türe, meyveye ve zamana göre farklı renkler görüyoruz.

3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Emre Ayhan
Emre Ayhan
13K UP
Ziraat mühendisi - öğrenci

VIII.RENK MADDELERi

Meyve ve sebzelerin dış ve iç dokularında renk veren çeşitli maddeler bulunur.Bunlar özellikle kabuk yüzeyinde bulunurlar ve ürünün olgunluk ve kalitedurumunu belirler.

Tüm Reklamları Kapat

A.Klorofiller

Sitoplazmada bulunan kloroplastlara yerleşmiş olan yesil renkli lipit-protein karakterli pigmentlerdir. Mg taşıyan dörtlü pirol halkası ve fitinden oluşmuştur. Yaş meyve ve sebzelerde bileşiminin büyük bölümü klorofil a, kalanı ise klorofil b' dir.

Tüm Reklamları Kapat

Klorofil sentezi ve parçalanmasını klorofilaz enzimi kontrol eder. Klorofil kaybini bircok faktör etkiler. Genel olarak olgunluk olayının normal bir sonucu olarak kabul edildiğinden, hasat öncesi ve sonrası devrede olgunluğu hızlandıran etkiler, klorofil kaybını da yönlendirir. Düsük sıcaklık ve aşırı azot beslenmesi bu kaybı yavaşlatır.

Klorofil kaybının yavaşlanılması ile hücre bölünmesinin uyanlması arasında sıkıilişki vardır. Hücre bölünmesini arttıran sitokinin, yeşil rengin korunmasını da sağlamaktadır. GA ve bazı büyüme engelleyicileri klorofil kaybını biraz geciktirir. Etilen, klorofil kaybını hızlandırır.

B. Karotinoidler

Yalniz C ve H taşıyan karotin, yapıya ek olarak oksijen alanlar ksantofil olarak adlanırlar. Renkleri sarıdan kırmızıya kadar değişir. Mor ve siyah renkleri de vardir. Genel olarak karotinler sari-kirmizi, ksantofiller san renklidir.

Bulunduklari miktarlar; tür, çeşit, ekoloji ve bakım işlemlerine göre değişir. Sarı ve pembe renkli ürünlerde özellikle boldur.

karotenler; elma, armut, çilek, kayısı, şeftali, portakal ve mandarinlerde ksantofiller özellikle bol bulunur. Kabuktaki miktari genellikle meyve etindekinden birkaç kati fazladır.

Toplam karotinoid miktari özellikle olgunlaşma devresinde gerek meyve gerekse birim ağırlık (yüzey) başına artar. Yaşlanma ve olgunlaşmada kloroplastin bozulması ile klorofil de bozulurken,karotin miktarinda da önemli azalışlar olur. Buna karsilik, özellikle ksantofillerin miktari artar.

Bazi elma çeşitlerin de ise muzlarda oldugu gibi karotinoidlerin miktarinda önemli değisme olmaz. Sert cekirdekli meyvelerde de ksantofillerdeki artışlar önemlidir.

Tüm Reklamları Kapat

Karotinoid sentezi bir cok üründe baska bilesiklerin sentezine bağlı olmaksızın gerçekleşir ve hasattan sonra da ayni sekilde sürer. Hatta bitki üzerinde olgunlasan veya koparlarak olgunlaştırılan domateslerde karotinoid miktarları eşittir. Bu sentez genellikle klorofil kaybi ile uyumlu sürerse de, klorofilin kaybı, kromoplast ve karotenoid artısı icin koşul degildir.

Işık, karotinoid sentezi icin koşul değilidir.

Her bir karotinoid icin gerekli sıcaklık optimumları ayrıdır. Örneğin domateste likopen icin optimum sıcaklık 16-21°C'ler arasında, β karoten icin ise bu değerlerin üzerindedir. Çok düşük ve yüksek sıcaklıklar sentezi yavaşlatır ve önler.

C.Flavonoidter

Tüm Reklamları Kapat

Meyvelende, özellikle kabukta bulunur ve sarı renk verirler. Hücre vakuolünde erimiş haldedirler. Kabuğun güneş gören yüzeyinde fazladır. Olgunlaşma ile biraz azalır. Özellikle yumuşak ve sert çekirdekli meyvelerde bulunurtar ve kalıtımla kontroledilirler.

D.Antosyanlar

kaliteyi etkileyen en önemli renk maddeleridir. Kırmızi, mor ve siyaha kadar değişen renkler verirler. Çeşitli tipleri vardır. Hücre vakuolünde erimiş olarak bulunurlar.

Meyve ve sebzelerde çiçek, meyve ve hatta yaprak, kök ve yumrularda bulunur. Genelikle meyve kabuğunda bulunur. Antosyan miktarı kabuk üst rengini değistirir.

Tüm Reklamları Kapat

Meyve gelişmesinin son döneminde miktanı hızla artar. Hasattan sonra genellikle değişmez.

Bazı meyve tür ve çeşitleri hemen her ekolojide tüm meyve yüzeyini kaplayacak ölçüde kırmızı renk oluştururlar. Örneğin: kiraz,vişne, çilek. bazi üzüm ve erik. Bu çeşitlerde kabuğun renklenme ölçüsü, olgunluk ile ilişkili olduğundan hasat kriteri olarak kullanılır.

Antosyan sentezinde ışıklanma, sıcaklık, beslenme ve su gibi ortam koşulları da önemlidir. Fotosentezde etkili olan mavi ve kırmızı ışıklar mor ötesi ve kırmızı ötesi ışıklar sentezde çalışır. Işıklanmanın ilk döneminde öncül maddeler ikinci dönem antosyan sentezlenir.

Antosyan sentezi için uygun sıcəklıklar az çok değişir. Işıkta sontezi gerçekleşen bazı hormonlar (etilen), kimyasal maddeler (alar), bol ve dolgun tohumlar portakallarda kırmızı renklenmeyi artırırlar.

Antosyan sentezi için gerekli ışık yoğunluğu çeşide göre değişir. Normal koşullarda antosyan oluşturmayan G. Delicious yüksek bölgelerde kirmizi yanak yapar. Hasattan sonra sentez için gerekli ışkı yoğunluğu çok düşer.

Antosyan sentezi kaltıma bağlıdır ve genetik kontrol altında çalışır. [1][2]

Kaynaklar

  1. İ. Karaçalı. (2012). Bahçe Ürünlerinin Muhafaza Ve Pazarlanması. ISBN: 9789754830484.
  2. Hakan Özer. (). Bahçe Ürünlerinin Muhafasazı Ve Pazarlanması (Uludağ Üniversitesi).
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close