Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye
1

Koronavirüs yüzeylerde ne süreyle kalabilir? Kontamine olmuş yüzeylerden COVID-19 bulaşma riski var mı?

Merhaba ben yurtıdışından poster tarzı bir şey sipariş etmiştim fakat virüs var diye açmaya korkuyorum açıkçası. Kargonun yüzeyinde halen virüs bulunuyor olma olasılığı nedir, kargoyu açsam ve kullansam sıkıntı olur mu? (Not: Herhangi bir dış paketi yok bu sebeple virüs içine de girmiş olabilir)
4,399 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap

2020 yılı boyunca bu konuda yapılan tüm çalışmaları inceleyen Amerikan Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC), konuyla ilgili olarak, insanların aşina olduğu ve temas ettiği cansız yüzeylerde SARS-CoV-2'nin ortalama 3 gün (72 saat) yaşayabildiğini söylemektedir.[1]

Bu, yüzeylerden virüsü kapabilmek için yeterli bir süredir; ancak epidemiyolojik veriler ve çevresel bulaş faktörleri üzerine yapılan çalışmalar, SARS-CoV-2'nin ana bulaşma mekanizmasının kontamine olmuş yüzeyler (fomitler) olmadığını göstermektedir. Dolayısıyla fomitler yoluyla bulaş riski düşüktür. Sadece şüpheli veya onaylanmış COVID-19 hastalarının dokunduğu yüzeyleri sabun veya deterjan ile temizlemek yeterli olacaktır. Ayrıca maske takarak ve hijyen kurallarına özen göstererek fomitler yoluyla yayılımı azaltabilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

SARS-CoV-2'nin aktif kalabilme süresi, yüzeyin porlu (delikli) olup olmamasına bağlı olarak değişmektedir: Virüs, porlu yüzeylerde birkaç dakika ila birkaç saat kadar, porsuz yüzeylerde ise birkaç gün ila birkaç hafta kadar tespit edilebilmektedir.[2][3][4][5][6][7][8] Bu farkın nedeninin, porlar içerisinde kapiler etkiler ve daha hızlı aerosol buharlaşması olduğu düşünülmektedir.[2]

Bu çalışmaların bu kadar uzun süreli etki tespit edebilmesi, yukarıda da izah edildiği üzere, çalışmaların amacının virüsü tespit edecek şekilde sınırları zorlamak olmasıdır. Gerçekçi şartlar altında çoğu zaman koronavirüsün haftalarca yüzeylerde varlığını sürdürebilmesi beklenmemektedir. 72 saat süresi genel bir fikir ve bir ortalama olarak verilmektedir; bundan kısa sürede virüsün dağıldığı birçok durum olacaktır, bu süreden uzun süre virüsün tespit edilebileceği yüzeyler ve durumlar da olacaktır. Temas ettiğiniz yüzeyleri dezenfekte etmeniz ve riskli temaslar sonrası ellerinizi sabunlu suyla yıkamanız halinde, virüsü saniyeler içinde yok etmeniz mümkündür.[4][9][10][11][12]

Tüm Reklamları Kapat

Buna karşılık, CDC'nin de vurguladığı üzere yeni koronavirüsün ana bulaşma modu aerosoller ve damlacıklar yoluyladır; yüzeyden virüs kapma ihtimali oldukça düşüktür. Yüzeyler (fomit) aracılığıyla hastalığın bulaşma ihtimali birkaç faktörden etkilenmektedir:

  • Komünite içindeki enfeksiyon görülme sıklığı,
  • Enfekte olan insanların virüs saçma miktarı (bu, maske takarak büyük oranda elimine edilebilir),
  • Fırlayan virüs parçacıklarının yüzeylere birikme (fomitleşme) oranı (bu da havalandırma ve hava akışıyla iyileştirilebilir),
  • Isı ve buharlaşma gibi çevresel faktörlerle etkileşme sonucu virüs parçacıklarının havada veya fomitlerde parçalanma hızı,
  • Yüzeyin kontamine olması ile bireyin yüzeye dokunması arasında geçen süre,
  • Fomit yüzeylerdeki virüs parçacıklarının ellere ve ellerden de yüzümüzdeki mukuslu yüzeylere (burun, ağız ve gözler) aktarılma başarısı,
  • Mukuslu zar rotasında enfeksiyona neden olabilecek virüs dozu

İşte bu basamakların fazlalığı ve her birinin düşük olasılıklı olmasından ötürü fomit yoluyla bulaşma oranları, aerosol veya damlacık rotasına nazaran daha az görülmektedir.[13][14] Fomit yoluyla bulaşmanın olmadığını söylemek çok zor olduğu için, yabancı ve ortak kullanılan yüzeylere dokunulduktan sonra el hijyenine özen gösterilmesi önerilmektedir.

Konu hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.

556 görüntülenme

Kaynaklar

  1. CDC. Coronavirus Disease 2019 (Covid-19). (7 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 23 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Centers for Disease Control and Prevention | Arşiv Bağlantısı
  2. S. Chatterjee, et al. (2021). Why Coronavirus Survives Longer On Impermeable Than Porous Surfaces. Physics of Fluids, sf: 021701. doi: 10.1063/5.0037924. | Arşiv Bağlantısı
  3. J. Biryukov, et al. (2020). Increasing Temperature And Relative Humidity Accelerates Inactivation Of Sars-Cov-2 On Surfaces. American Society for Microbiology. doi: 10.1128/mSphere.00441-20. | Arşiv Bağlantısı
  4. A. W. H. Chin, et al. (2020). Stability Of Sars-Cov-2 In Different Environmental Conditions. The Lancet Microbe, sf: e10. doi: 10.1016/S2666-5247(20)30003-3. | Arşiv Bağlantısı
  5. A. Kratzel, et al. (2020). Temperature-Dependent Surface Stability Of Sars-Cov-2. Journal of Infection, sf: 452-482. doi: 10.1016/j.jinf.2020.05.074. | Arşiv Bağlantısı
  6. Y. Liu, et al. (2021). Stability Of Sars-Cov-2 On Environmental Surfaces And In Human Excreta. Journal of Hospital Infection, sf: 105-107. doi: 10.1016/j.jhin.2020.10.021. | Arşiv Bağlantısı
  7. S. Riddell, et al. (2020). The Effect Of Temperature On Persistence Of Sars-Cov-2 On Common Surfaces. Virology Journal, sf: 1-7. doi: 10.1186/s12985-020-01418-7. | Arşiv Bağlantısı
  8. N. V. Doremalen, et al. (2020). Aerosol And Surface Stability Of Sars-Cov-2 As Compared With Sars-Cov-1. New England Journal of Medicine, sf: 1564-1567. doi: 10.1056/NEJMc2004973. | Arşiv Bağlantısı
  9. L. Delhalle, et al. (2020). Evaluation Of Enzymatic Cleaning On Food Processing Installations And Food Products Bacterial Microflora. Frontiers in Microbiology. doi: 10.3389/fmicb.2020.01827. | Arşiv Bağlantısı
  10. H. Gibson, et al. (1999). Effectiveness Of Cleaning Techniques Used In The Food Industry In Terms Of The Removal Of Bacterial Biofilms. Journal of Applied Microbiology, sf: 41-48. doi: 10.1046/j.1365-2672.1999.00790.x. | Arşiv Bağlantısı
  11. R. Jahromi, et al. (2020). Synergistic Effects Of Anionic Surfactants On Coronavirus (Sars-Cov-2) Virucidal Efficiency Of Sanitizing Fluids To Fight Covid-19. Food and Chemical Toxicology, sf: 111702. doi: 10.1016/j.fct.2020.111702. | Arşiv Bağlantısı
  12. M. Gerlach, et al. (2020). Rapid Sars-Cov-2 Inactivation By Commonly Available Chemicals On Inanimate Surfaces. Journal of Hospital Infection, sf: 633-634. doi: 10.1016/j.jhin.2020.09.001. | Arşiv Bağlantısı
  13. E. A.  Meyerowitz, et al. (2020). Transmission Of Sars-Cov-2: A Review Of Viral, Host, And Environmental Factors. Annals of Internal Medicine, sf: 69-79. doi: 10.7326/M20-5008. | Arşiv Bağlantısı
  14. G. Kampf, et al. (2020). Potential Sources, Modes Of Transmission And Effectiveness Of Prevention Measures Against Sars-Cov-2. Journal of Hospital Infection, sf: 678-697. doi: 10.1016/j.jhin.2020.09.022. | Arşiv Bağlantısı
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır. Ayrıca bu cevap, COVID-19 ve Aşılar soru dizisi içinde yer almaktadır.
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Atilla Şayan
Evrim Ağacı yazarlarından

Merhaba,

Kargonun kaç gün önce geldiğini yazmamışsınız. Zira zaman da SARS-CoV-2 virüsünün aktivitesini kaybetmesiyle ilgili önemli bir unsur.

Tüm Reklamları Kapat

Yeni tip koronavirüsün cansız yüzeyler üzerinde aktif kalma süresi; malzemeden malzemeye değişmekle beraber, 9 saat ile 3 gün arasında değişiyor.

17 Mart 2020 itibarıyla farklı malzemelerle ilgili veriler şöyleydi:

Tüm Reklamları Kapat

Aerosoller içinde: 3 saate kadar (5 mikrondan küçük partiküllere aerosol denir ve havada asılı kalabilirler)

Bakır yüzeylerde: 4 saate kadar

Karton üzerinde: 1 güne (24 saate) kadar (Bu kısım sizi ilgilendiriyor)

Plastik ve paslanmaz çelik üzerinde: 3 güne (72 saate) kadar

Gördüğünüz gibi virüs canlı yüzeylerde ilelebet aktif kalamıyor. Özellikle güneş ışığı altındayken ve kuru bir ortamda iken kısa zamanda parçalanıp yok oluyor. Nemli ve karanlık ortamlar ise bu süreyi biraz uzatabiliyor.

Yeni tip koronavirüs, sizi enfekte edebilmek için mukoza dediğimiz ıslak dokulara ihtiyaç duyar. Bu dokular da ağız içi, burun içi ve göz çevresinde mevcuttur. Dolayısıyla kargonuzu açarken ve posterinizi yapıştırırken hem ürünü hem ellerinizi yüzünüzden uzak tutarsanız, enfekte olma tehlikeniz yoktur. Zira virüs uçamaz.

Tavsiyem, kargoyu açarken istemsizce elinizi yüzünüze götürme ihtimaline karşı maskenizi takın. Kargoyu açın, posterinizi çıkarın. Paketini bir naylon poşete koyarak ağzını da bağlayıp çöpe atın. Posteriniz sentetik bir malzemeden yapılı ise, kolonyalı bezle silmeniz dezenfekte etmeye yetecektir.

En önemli noktalar şunlar:

Tüm Reklamları Kapat

  • Kargo ve posterle işiniz bitene kadar elinizi asla yüzünüze götürmeyin
  • Bu işi sadece tek bir kişi (siz) yapsın
  • Poster dışında kargodan kalan tüm materyali, bir çöp torbasına koyup, ağzını bağlayıp çöpe atmayı unutmayın
  • Posterler işiniz bittiğinde, ellerinizi en az 20 saniye sabunla ovarak yıkayın

Kargonun geldiği eğer 2-3 günü geçmişse, zaten virüslerin büyük bir kısmı parçalanıp yok olmuştur. Yazdığım önlemler her ihtimale karşı yüzde yüz güvende olmanız içindir.

Aşağıda inceleyebileceğiniz iki Türkçe, bir de İngilizce kaynak var konuyla ilgili. Onları da okursanız konuya daha hakim olursunuz.

Sağlıkla kalın.

467 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Evrim Ağacı - Sars-Cov-2 Virüsünün Ana Bulaşma Yolu Ne?. (20 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 20 Nisan 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  2. Yazar Yok. Evrim Ağacı - Koronavirüs Cansız Yüzeylerde Kaç Gün Aktif Kalır?. (20 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 20 Nisan 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  3. Yazar Yok. Science Direct - Stability Of Sars-Cov-2 In Different Environmental Conditions. (20 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 20 Nisan 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close