Kütlesi olan, soğuk, (çok fazla hareket etmeyen) ve hiçbir şekilde ışık yaymayan hayaletimsi yapıya karanlık madde diyoruz. Standart Model'de bu tanıma ve karanlık madde hakkındaki gözlemlere uyan bir parçacık olmadığı için bu maddeyi parçacık fiziğini en iyi açıklayan Standart Model ile açıklayamıyoruz. Bu nedenle karanlık maddenin ne olduğunu aslında halen bilmiyoruz. Karanlık maddenin kütlesinin olması sebebiyle Evren’deki madde yoğunluğunu arttırdığı için Evren’in şekline katkısı vardır. Friedman denklemlerine göre Evren’in olası şekillerine şu yazıda değinmiştik.
Karanlık enerjinin keşfinden önce Evren’in şekli ve kaderi arasında bir ilişki olduğu düşünülüyordu. Yani madde-baskın evrenimiz kapalı ise Evren bir süre sonra çökecek, düz ise gittikçe hızı azalacak (ancak asla tam olarak durmayacak) şekilde genişleyecek, açık ise aynı hızda yayılacak şekilde genişleyecek. Ancak gözlemlerimiz (Soru 10’da kısaca bahsettiğimiz gözleme bakabilirsiniz) bize Evren’in hızlanarak genişlediğini gösteriyordu. Böyle bir genişlemenin olması için Evren’de negatif basıncın hakim olması gerekir. İşte bu negatif basınçtan sorumlu olan şeye “karanlık enerji” diyoruz.
Günümüzdeki verilere dayanarak biliyoruz ki Evren’imizin % 4.6’ı Standart Model ile açıklanan bildiğimiz madde, % 24’ü henüz ne olduğunu bilmediğimiz karanlık madde ve % 71’i ise Evren’in ivmelenerek genişlemesini sağlayan karanlık enerjiden oluşuyor.
