Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Egemen Artuk
Egemen Artuk
2,431 UP
Üye
5

Işık hızına yakın bir hızda ilerleyen trende eğer bir silah ile ateş edilirse biz bu mermiyi nasıl gözlemleriz? Sonuçta ışık hızını geçemez değil mi?

802 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
Laçın Vəlizadə
Fizik ile ilgilenen biri

Böyle soruları çok seviyorum. Çünkü insanı düşünmeye teşvik ediyor. Böyle durumlar tren sabit hızla hareket ettiği için özel görelilik kuramı ile açıklanır.

Sorunuza gelecek olursak "Kime göre? Neye göre?"

Tüm Reklamları Kapat

Bu tür sorularda sıkça yapılan hatalardan biri "Kime göre? Neye göre?" sorularının cevapsız kalmasıdır. Örneğin trenin içinde olan ve dışarıda olan biri için bu olaylar farklı gerçekleşir.

Trenin içinde olan gözlemci için

Tüm Reklamları Kapat

Trenin ışık hızına yakın sabit hızla hareket ettiğini varsayarsak, trenin içinde olan gözlemci için trenin ışık hızına yakın sabit hızla hareket etmesi ve hiç hareket etmemesi aynı şeydir. O yüzden trenin içinde olan gözlemci için mermi kendi hızıyla hareket eder.

Dışarıda olan gözlemci için

Trenden dışarıda olan gözlemci için olay farklı olacaktır. Bunun sebebi uzay-zamanın göreli olmasıdır. Trenden dışarıda olan gözlemci için trenin içinde ateş edilen mermi (trenin hızı + merminin hızı) ışık hızına yakın hızla hareket eder. Ancak mermi asla ışık hızında hareket edemez. Çünkü ışık hızında hareket etmek için sonsuz enerji gerekir.

Zamanın etkisi

Işık hızına yakın hızla hareket eden biri için zaman yavaşlar. O yüzden trenden dışarıda olan gözlemcinin saati merminin 6 saniye sonra hedefe ulaştığını gösterirse, trenin içinde olan gözlemcinin saati 6 saniyeden daha fazla gösterir.

Çözümü

Peki hangisi doğru? Bu olay paradoksal gibi gözükse de aslında kolay bir çözümü var. Cevap: Mermi kendi hızı ve dolayısıyla kendi zamanı ile hareket eder. Yani mermi kendi hızıyla hareket eder ve kendi hızıyla gereken mesafeni ne kadar süreye hareket ediyorsa o süre sonra hedefe ulaşır.

Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
6
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Emircan Üye
Emircan Üye
6K UP
Bilim Sever

En başta tren ışık hızına yaklaşamayacağı için bu gözlemi yapmak mümkün olmayacaktır. Bu soru aynı zamanda " Işık hızına yakın hızda ilerleyen bir arabanın farlarını açarsak ne olur ? " sorusu ile benzerlik taşır.

Teorik olarak, eğer aracın içindeyken bu gözlemi yapıyorsanız, araç sizin için sabittir. Aracın farları açıldığında gözlemleyeceğiniz şey, size göre sabit olan aracın önünün farlar tarafından aydınlatılması olacaktır. Dışarıdan bir gözlemciye göre ise, araç ışık hızında seyahat ettiği ve fardan çıkan fotonlar da ışık hızında seyahat ettiği için, aracın önü aydınlanmayacaktır. Çünkü araç ve farlardaki ışık aynı hızda hareket etmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynak bağlantıyı kullanarak daha detaylı anlatıma ulaşabilirsiniz.

138 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Özel Görelilik Kuramı: Işık Hızında Giden Bir Aracın Farını Yakarsak Ne Olur?. (22 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 22 Aralık 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Yasin Kayalar
Yasin Kayalar
182K UP
Bilim ve felsefe okuru

Trenin dışında olan gözlemci için trenin içindeki zaman yavaşlar bu nedenle trenin içini yavaş çekimde gibi görecektir. Trenin içindeki kişi için ise zaman kendi beyninin göreli veri işleme hızı neyse ona göre zaman ölçümlenir ve bu ölçümleme hızı ne ise mermi de dahil herşeyi bu hıza göre algılar. Örneğin sinekler için algıladığı hareketler bizim algıladığımız hareketlerin hızından yaklaşık 4 kat daha yavaş gerçekleşir. Bu yüzden zamanın akış hızını algılama biçimi veri işleme hızına bağlı bir süreçtir. Zaten tren hızlanınca bütün hücreleriniz için (beyin hücrelerinin hareketi dahil) trenin dışındaki gözlemci için yavaşlar. Trenin içindeki her atom her nesne için bu yavaşlama gerçekleşir. Bu nedenle trenin içindeki kişi kendi göreli algısından dolayı zamanın yavaşladığını fark etmez. Bunu bir odanın içindeki kokuyu bir süre sonra algılayamamanıza benzetebilirsiniz. Çünkü beyniniz çevreden yalıtık olmayan onunla sekronize olan bir nesnedir. Beyin bulundugu ortama göre veri işlemesi yapar, ona uyum sağlar. Şuanda siz örneğin gerçekte uzayda inanılmaz hızlarda saniyede on binlerce kilometre yol alıyorsunuz ama bunu hissetmiyorsunuz. Bunun nedeni beyninizin sekron olmasıdır. Yada şuanda siz ayakta dengeyi sağlıyorsunuz, beyniniz bunu otomatik şekilde yapıyor ama bilinçli beyninizin bundan haberi yok. Çünkü beyniniz aynı şekilde denge sağlama konusunda uzun süredir (ayakta durmayı öğrendiği günden beri) sekron durumda.

Zaman göreli olduğu gibi (gözlemcinin veri isleme biçimine bağlı olduğu gibi) evrende algılanan herşey görelidir. Yani bir algı aracı olan beynin ne tür ve ne biçimde veri işlediğine bağlıdır. Peki mutlak gerçek yok mu?? Örneğin bir başka canlının kızıl ötesi veya termal görüntüleri görmesine göre onun algısı ile bizim algımızdan hangisi mutlak. Doğrusu hiç birine mutlak diyemeyiz. Onun gördükleri de en az bizim ki kadar gerçektir. Ama bizler yine kendimize evrende ayrıcalık tanıyarak kendi beyinlerimizin veri işleme biçimini mutlak kabul ederek buna göre formüller üretiyoruz ve bunun evrensel olduğunu iddia ediyor ve sanıyoruz. Örneğin duyduğunuz ve ses dediğiniz şeyler hava moleküllerinin titreşimlerinden ibaret ancak beyniniz kulak yolu ile bu titreşimleri yorumlayıp ve belli bir biçimde işleyip sese dönüştürüyor. Gerçekte kulağımız olmasa ortada ses diye bir şey yoktur. Örneğin kafatasınız beyniniz içine hava titreşimleri (ses) geçirmez (yada bunları ses olarak değil titreşim olarak çok az hisseder) Bu nedenle bizler en derinde ve en derinde felsefi bir dipsiz kuyunun içinde olarak beynimiz bize ne sunuyorsa onu Matrix gibi yaşıyoruz. Dış dünyada gerçekte algıladığımız gibi dünya yok. Dış dünya sadece bir enerji yumağı. Beynimiz bu yumaktan bazı ipleri seçerek bize renkleri, görüntüleri, sesleri ve algıladığımız sanal dünyayı oluşturuyor. Ama biz ne büyük yanılgı ki bu beynimizin sunduğu sanal alemi mutlak sanıyoruz ve öylede yaşıyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close