(Evrenin çapına) 156 milyar diyen literatür de var? 93 mü, 156 mı?

Evrenin çapı tartışmalıdır. Bazı görüşlere göre sonsuz, bazı hipotezlere göre 156 milyar veya 250 milyar ışık yılı.

Tartışamaya açık olmayan kısım gözlenebilir evrenin çapı; Bu çap 93 milyar ışık yılı olarak hesaplanıyor, tartışamaya açık olmamasının nedeni fiziki olarak bu uzaklığın her yönünden (yarı çapı 46,5 milyar ışık yılı) evrenin ışığı bize ulaşabiliyor, ancak daha ötesini ışığın bize ulaşamaması nedeniyle göremiyoruz. Karanlık enerji bize uzak kalan kısımları ışık hızından daha hızlı esnetiyor ve bu kısımların ışığı bize asla ulaşamayacak.

Tartışmalı olan yer ışığın bize ulaşamayan ve gelecekte de ulaşamayacak olan kısmın büyüklüğü. Bazı verilerde 156 milyar ışık yılı rakamını görebilirsiniz. Kozmik Mikro Dalga Arka Plan ışıması üzerine yapılan bazı hesaplamalarda yarı çap 78, çap 156 milyar ışık yılı olarak hesaplanmıştır. Bu çalışmalar hipotez aşamasındadır ve kesinlik kazanmamıştır.^[1]

Ben size, bu konunun neden biraz flu olduğunu açıklayayım ki kesin cevap verilememesinin nedenini anlayın.

Evren, büyük patlama ile başladı. İlk zamanlar durum bayağı aksiyonluydu. Şişme inanılmaz hızlı, sıcaklık pek acayip, ortam plazma hali pek bulanık vs. Hızla şişti, ışığa geçirgen hale geldi biraz sakinleşti. Sonra yıldızlar galaksiler oluştu.

Uzunca bir süre, büyük patlamanın ve sonrasındaki şişmenin etkisi ile genişlemeye devam etti. Ama bu genişleme, bir aşamaya kadar yavaşlayarak devam etti çünkü evreni meydana getiren maddenin birbirine uyguladığı kütleçekimi etkisi ile şişme giderek yavaşladı. Durmadı ama genişleme, hızı yavaşlayarak sürdü. Bir aşamadan sonra (Bu aşama 5 milyar yıl. Bilim teknik dergisinin Ocak 2004 sayısının 15. sayfasındaki bilgiye göre böyle... Bu bilgiye itiraz eden arkadaşlar oldu ama ötesini bilemiyorum) evrenin karanlık enerjisinin itiş gücü, kütleçekiminin çekim enerjisine galip gelmeye başladı ve evrenin genişleme hızı artmaya başladı.

Kısa keseyim, mesele şu: Evren, ilk gününden bugüne, sabit bir hızla genişlemedi. Genişleme hızı değişti. Halen de değişiyor. O nedenle çok hassas hesaplamalar gerekiyor bunu netleştirmek için.

Ayrıca... Evrenin genişleme dinamiği katlanır yapıda. Bize yakın cisimlerin bizden uzaklaşma hızı az, uzaktakilerin hızı daha fazla. Bu da hesaba katıldığında bugün için evrenin bize en uzak kısımlarındaki genişleme hızı ışık hızından çok daha fazla. Buna göre evrenin görülebilir ve asla görülemez sınırlarının ne hızla genişlediğini netleştirmek de zor.

O nedenle bu sorunuza net bir şekilde cevap vermek de zor. Kozmologlar çeşitli hesaplar yapıyorlar. Benimde okuduğum boyut 93 milyar. Ama farklı hesaplamaların olması da gayet normal.

O nedenle çok net cevap beklemeyin, bu konu karmaşık. Belki farklı hesaplama teknikleri ya da gözlemler ile rakamlar değişebilir.