Dünya Sağlık Örgütü neden Türkiye'yi kuduz riskinin en yüksek olduğu ülkeler arasında gösteriyor?

Nedir ?

Kuduz, rabies virüsüyle enfekte olmuş vahşi ya da evcil bir hayvanın ısırmasıyla insanlara bulaşan korkunç bir hastalıktır. Virüs hem hayvanların hem de insanların merkezi sinir sistemini ele geçirerek beynin iltihaplanmasına yol açar. Hastalık baş gösterdikten sonra uygulanabilecek bir tedavi bugüne kadar bulunamamıştır.

Neyden Bulaşır ?

Kuduz, köpek, kedi, sığır, koyun, at gibi evcil hayvanlar ve kurt tilki, ayı, yaban domuzu, gelincik, sansar, kirpi, köstebek ve yarasa gibi vahşi hayvanlardan bulaşabilir. Memeli hayvanların hemen hepsi kuduza yakalanabilir. Ancak yaygın kanının aksine sincap, fare, sıçan gibi kemirgen hayvanlar ve tavşanlar tarafından ısırılmak risk oluşturmaz.

Nasıl Bulaşır ?

Rabies virüsü enfekte hayvanların tükürük bezlerinde bulunur ve genellikle ısırma ya da tırmalama yoluyla bulaşır. Nadir durumlarda enfekte hayvanın kesik, çizik gibi açık yarayı yalamasıyla da bulaşabilir. İnsandan insana bulaşma olasılığı çok düşüktür. Ancak virüsün enfekte bir insandan organ ya da doku nakli yapıldığında bulaştığı vakalar gözlenmiştir.

Dünyada her yıl 59 bin kişinin yaşamını yitirdiği kuduzdan, Türkiye’de geçen sene 1 kişi hayatını kaybetti.

AA muhabirinin Sağlık Bakanlığı yetkililerinden edindiği bilgiye göre, Türkiye’de her yıl yaklaşık 250 bin “kuduz riskli temas” bildirimi yapılıyor.

Bakanlık verilerine göre, Türkiye’de yıllar itibarıyla kuduz vakalarında önemli düşüş kaydedildi. 1974 yılında 52 olarak kayıtlara geçen kuduz vaka sayısı 1983’te 25’e, 1999’da 7’ye düştü. 2014’te 4, 2015’te 2, 2016’da 3, 2017 ve 2018’de ise birer kişi kuduz nedeniyle hayatını kaybetti.

Başıboş gezen sokak köpeklerini ve kedilerin miktarı, evcil hayvanı kısırlaştırmayarak doğurulan yavrılarına bakamama, kıdız aşısı yapamama veya çocukların hayvanlasrla temasının artışı gibi faktörler Türkiyede kuduz hastalığının görülme ihtimalini diğer ülkelerre oranla arttırmaktadır.

Kuduz, geçmişten günümüze aramızda olan oldukça korkutucu ve trajik bir hastalıktır. Uzun yıllardır ülkeler kuduz hastalığı konusunda çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Buna örnek olarak; Kuduzun ihbarı zorunlu hastalık olarak gösterilmesi, hayvanlarda zorunlu aşı takviminde bulunması, kuduz aşısının ücretsiz sunulması ve toplum bilinçlendirilmesi örnek verilebilir. Kuduz, gelişmiş ülkelerde genelde vahşi hayat veya yarasalar yoluyla bulaş gerçekleştirir. Gelişmiş ülkelerde aşılama ve halk bilinci daha yüksektir. Ayrıca sahipsiz hayvan sayısının az olması buna katkı sağlamaktadır. Gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkelerde ise evcil ve sokak hayvanlarından bulaş daha fazladır. Buradaki risk haritası bulaş ve etkileşim bazlı olduğundan Türkiye'nin yüksek risk bölgesi olmasını kabul edebiliriz. Ülkemizde yıllar boyu yapılan kuduz ile mücadelede oldukça yol katedilmiş olsa bile halen kuduz nedenli ölümler maalesef yaşanmaktadır. Bu noktada halk bilinçlenmesi ve hayvanların aşılanması önem arz etmektedir.