Omikron varyantının önceki SARS-CoV-2 varyantlarına göre daha az ölümcül olduğuna dair kanıtlar arttıkça, sıklıkla dile getirilen açıklamalardan biri, virüslerin zaman içinde daima daha az öldürücü hale gelecek şekilde evrimleştiğidir.
Ancak bu teori, hastalık yapan tüm virüsler için geçerli değildir.
Enfeksiyonların zamanla daha az öldürücü hale gelme eğiliminde olduğu fikri ilk olarak 1800'lerin sonlarında ünlü bakteriyolog Dr. Theobald Smith tarafından öne sürüldü. Patojen evrimi hakkındaki teorisine daha sonra "öldürücülüğün azalması yasası" adı verildi.
Smith'in teorisi, kendi hayatta kalmalarını sağlamak için patojenlerin insan konakçılarını öldürmeyi bırakacak şekilde evrimleşmesiydi. Bunun yerine sadece hafif bir enfeksiyon yaratarak insanların etrafta dolaşmasına ve virüsün daha uzaklara yayılmasına neden oluyorlar. Ancak son 100 yılda virologlar virüs evriminin daha kaotik olduğunu öğrendiler.
Bazı durumlarda virüsler daha öldürücü hale gelecek şekilde evrimleşebilir. Virüsün hayatta kalması, yayılması ve virülansının devam etmesi, enfekte olabilecek insan sayısı, insanların enfeksiyondan sonra ne kadar süre yaşadığı, bağışıklık sisteminin tepkisi ve enfeksiyon ile semptomların başlangıcı arasındaki süre dahil olmak üzere birçok faktörün evrimsel baskılarıyla ilgilidir.
Ne yazık ki bu, salgının geleceğini tahmin etmenin neredeyse imkansız olduğu anlamına geliyor çünkü virüsler her zaman öngörülebilir bir düzende evrimleşmiyor.
Her biri benzersiz mutasyonlara sahip çok sayıda tanımlanmış COVID varyantı vardır. Ancak yeni varyantların çoğu ortaya çıkıyor ve daha sonra hızla yok olup gidiyor, hüküm süren baskın varyantla rekabet edemiyor. Ancak bazı varyantlar bağışıklık sisteminden kaçarak kolayca yayılır.
Omikron ciddiyetinin değerlendirilmesinde aşılar ve önceki enfeksiyonlar yoluyla elde edilen mevcut bağışıklığı göz önünde bulundurmak önemlidir.
Delta ve omicron gibi yeni varyantlarla, varyantların az ya da çok öldürücü olacak şekilde evrimleşip gelişmediğini belirlemek zor. Bunun nedeni, bu varyantların, bazı ülkelerde SARS-CoV-2'ye karşı oldukça fazla bağışıklığa sahip olduğumuz bir zamanda ortaya çıkmasıdır.
Çalışmalar, aşılanmış veya yakın zamanda enfeksiyon kapmış kişilerin, aniden ortaya çıkan bir enfeksiyon veya yeniden enfeksiyon geçirmeleri durumunda daha hafif semptomlara sahip olacağını gösteriyor. Bunun nedeni, varyantın daha az öldürücü olması değil, bağışıklık sisteminizin daha önceki aşılama ve enfeksiyonlar nedeniyle hazır olması.
Daha az ölümcül olsa bile, omikron varyantı önemli ölçüde daha bulaşıcıdır ve genel olarak daha fazla ölüme yol açmaktadır.
Aşılanmamış kişiler önemli ölçüde daha fazla risk altında olmaya devam ediyor. Aşı olan kişilere kıyasla bu kişilerin hastaneye kaldırılma olasılıklarının 17 kat ve Kovid-19'dan ölme olasılıklarının 20 kat daha fazla olduğu tahmin ediliyor.[1]
Kaynaklar
- Jess Dawson. Debunking The Idea Viruses Always Evolve To Become Less Virulent. (13 Ocak 2022). Alındığı Tarih: 11 Eylül 2023. Alındığı Yer: ABC News | Arşiv Bağlantısı
