Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye
6

Bütün olasılıklar aslında %50 olabilir mi? Olasılık sorularında sadece iki ihtimal olması gerekmez mi?

En basitinden madeni parayı 3 kere attığımızda 3 seferde de tura çıkma ihtimali 1/8 olarak hesaplanıyor fakat ben bu hesaplama yöntemlerini anlayamıyorum. Bir şey ya olur ya da olmaz diye bakıyorum. Bence 3 kere atıldığında %50 ihtimal ile hepsi tura gelir, kalan 7/8 bahanedir. Beni aydınlatabilirseniz çok sevinirim. Teşekkür ederim.
1,291 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
Soruyu Soranın Seçtiği Cevap

Buna Yetersiz Gerekçe Prensibi deniyor ve olasılıkta çok sık düşülen bir hata. Aslında tam olarak hata da değil; ama yanlış kullanılması, "olasılık" denen şeyin ne olduğunu ve nasıl kullanıldığını anlamamaktan kaynaklanıyor.

Olasılık (ihtimal), belli bir durumun, olası tüm durumlara oranı demek. Eğer sizin için "zar atmak", "sadece 3 gelmesi"nden ibaretse, evet, o zaman olasılık da %50 demektir ("geldi" veya "gelmedi"). Ama fark edebileceğiniz gibi bu, "zar" dediğimiz nesneden alabileceğimiz bilginin en minimal formu. Aslında zardan çok daha fazla bilgi almanız mümkünken, siz bu bilgiyi görmezden geliyorsunuz.

Tüm Reklamları Kapat

Bunu anlamak için şunu düşünün: Eğri büğrü bir taş yerine zar atmamızın nedeni, yüzlerinin net olarak tanımlanmış olması ve bu yüzlerin gelme ihtimalinin birbirine eşit olmasını istememiz. Eğer zardan alacağımız bilgi %50'den ibaret olsaydı, herhangi bir eğri büğrü taş da kullanabilirdiniz ve rastgele bir oryantasyonda durmasına da "geldi" veya "gelmedi" diyebilirdiniz. Bir diğer deyişle siz, her şeyi %50'ye indirgediğinizde, o sistemin olasılık durumuna dair bildiğimiz şeyleri görmezden geliyorsunuz; olasılık matematiğinden kasten faydalanmamış oluyorsunuz.

Bu şekilde "oldu/olmadı" türü bir olasılık, yalnızca sisteme dair mutlak suretle hiçbir bilginizin olmadığı durumlarda geçerlidir (bunun mesela teistik tartışmalarda da agnostisizmle temas eden ilginç sonuçları var; ama burada onlara girmeyeceğim). Eğer bir işlemin alabileceği sonuçlardan tamamen bihabersek, o zaman sizin gerçekten de sisteme dair olasılık bilginiz %50 demektir. Olasılığı netleştirmek konusunda yeterli gerekçeye sahip değilsiniz demektir. İşte buna, "Yetersiz Gerekçe Prensibi" diyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

Zar, para, vs. bunlardan biri değil. Bunların hem 1 sefer atıldıklarında neler gelebileceğine dair çok net bir bilgimiz var hem de 1'den fazla sefer fırlatıldıklarında (para veya zarın adil kalmaya devam ettiğini varsayarsak) bileşik olasılıklarının ne olduğuna dair net bir bilgimiz var. Burada iki şeye dikkatinizi çekmek istiyorum (konuyu anlamanızı kolaylaştırabilir):

  1. Bir zarı veya parayı attığınızda, teknik olarak bir yüzü üzerine değil de kenarı üzerine, dik gelme ihtimali de var (bu olasılık %0'dan büyük). Dolayısıyla teknik olarak bir paranın yazı gelme ihtimali de %50'den biraz küçük, tura gelme ihtimali de %50'den biraz küçük. Ancak bu etkinin çok küçük olmasından ötürü, onu görmezden geliyoruz.
  2. Bunu, farklı yüzlere basılan farklı desenlerin de yazı ve tura ihtimallerini biraz saptırmasıyla karıştırmayın. Bu da genelde göz ardı ediliyor. Ama bu, "zarın/paranın âdil olmaması" ile ilişkili bir durum.
  3. Eğer attığınız zar kötü bir malzemeden yapılıyor olsaydı da zamanla yassılaşsaydı, oran da 1/6'dan sapmaya başlardı. Yani olasılıklar, sistemin durumu ile direkt olarak ilişkili.

Parayı 3 kez yazı atmanın %50 ihtimal iddianızın hatasını şöyle test edebilirsiniz: 3 değil de 10 parayı düşünelim ve bizim için "kazanmak" demek, o 10 paranın birden "yazı" gelmesi olsun. 10 parayı da fırlattınız, doğal olarak bazıları tura geldi. Tekrar fırlattınız, yine bazıları tura geldi. Tekrar fırlattınız, tekrar tura gelenler oldu. Bunu yüzlerce kez tekrar ettiniz.

Eğer dediğiniz gibi "kazanma" ihtimaliniz %50 olsaydı, yaptığınız yüzlerce fırlatmanın yarısınıda hepsi 10 gelmeliydi (%50 bu demek). Ama attığınız 1000 fırlatmanın sadece 1 tanesinde hepsi yazı gelecek, çünkü 10'unun birden yazı gelme ihtimali %50 değil,. Siz %50'de ısrar ettiğinizde, gerçekte bilinebilir olan bir bilgiyi görmezden gelmiş oluyorsunuz.

Şöyle düşünün: Neden %50 ("ya olacak ya olmayacak") ile kalasınız ki? Daha iyisini yapın: "%100 bir şey olacak, demek ki bir şey olma ihtimali %100'dür!" deyin. Bu da aynı hataya düşüyor: Evet, %100 ihtimalle "bir şey" olacak. Evet, %50 ihtimalle "beklediğiniz şey ya olacak ya olmayacak". Ama %50'den çok daha spesifik bir ihtimalle, ne olacağını bilebiliyoruz. Olasılık matematiği de bununla ilgili işte.

Yukarıda zarın zamanla yassılaşması sonucu olasılıkların değişmesinden söz etmiştim. Zar yassılaşmasa bile, başlangıçta olası durumlarını bilmediğimiz sistemlerde bile %50 ("oldu ya da olmadı") mantığından daha iyisini yapabiliyoruz. Bunun için Bayes Teoremi'ne girmemiz gerekirdi; burada yapamayacağım (ama biraz bilgiyi buradan alabilirsiniz). Ama Bayes Teoremi, bir sisteme dair yaptığımız her gözlem sonucunda, o sistemin belli durumlarda nasıl davranacağına dair inancımızı (olasılığı) güncelleyebileceğimizi söylüyor ve bunun hesabını yapabilmemizi sağlıyor. Orada, %50'den başlasaydınız bile, her neyi hesaplamaya çalışıyor olursanız olun (para, zar, hastalık, vs.), o sisteme dair 1 tanecik bile gözlem yaptıktan sonra, "%50 mantığı"ndan daha iyi bir olasılık bilgisine erişebilirdiniz. Bir diğer deyişle, "%50 mantığı" ("ya olur ya olmaz" fikri), sistemi tam olarak bilmediğimizde bile çok kötü bir yaklaşım!

137 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
19
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Ufuk Derin
Ufuk Derin
777K UP
Öğrenci-Okur

Bunu anlamak için aslında her olasılığın iki durumun eşit dağılmasına engel olan bir hile olduğunu düşünebilirsiniz.

Örneğin bir zarı attığınızda 1 gelmesi ya da gelmemesi "halinden" başka bir hal yoktur. Buna üçüncü halin imkansızlığı denir. Ama zarın 6 kenarlı fiziksel şeklinden dolayı bu iki hal eşit bir şekilde dağılamamıştır. Evet, ya 1 gelmiştir ya da gelmemiştir ancak fiziksel şekil, hileli bir şekilde bunun 6 farklı ana duruma dağılmasına sebep olmuştur. Buna da olasılık diyoruz. Gerçekten de çok sayıda zar atarsanız (örneğin 10000 defa zar atarsanız) 1 gelme olasılığının 1/6'ya yakınsadığını görecektiniz. Buna da büyük sayılar yasası diyoruz. Fiziksel deneyler de bunu destekliyor.

Tüm Reklamları Kapat

Aynı şey piyango için de geçerli. Piyangonun 1 milyon biletli fiziksel yapısı size çıkma ya da çıkmama halinin eşit dağılmamasına sebep olmuştur. Eğer başka bir hile yoksa size çıkma ihtimaliniz 1/1.000.000.

Buna bahaneden çok fiziksel sebep derdim. İki halin nasıl dağıldığını anlamak için fiziksel duruma bakmak zorundasınız. Bakmazsanız hileye kanar, hallerin olasılıklarının dağılımını fark etmezsiniz.

124 görüntülenme
6
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
ali Osman parlak
ali Osman parlak
1,285 UP
Lisans egitimim istatistik.
Orijinal Soru: bir olayda olan iki olasılığın olma olasılıkları eşit olamaz mı?

Merhaba, bu soruya şu sekilde bakabilirsiniz; bir torbanin icinde 9 kirmizi, 1 siyah top var. Torbadan 1 top çekilecek siyah gelirse kişi olecek. Evet dediginiz gibi sadece iki ihtimal var ama bunlarin gerceklesme olasılığı farklı.

hasta kişi ilacla, aşıyla, serumla, dinlenerek vs vs bir suru şekilde iyilesebilir. 9 iyilesme durumu 1 ölme durumu vardır. Haliyle iyilesme ihtimali %90, ölme ihtimali %10 olur. [2]

Tüm Reklamları Kapat

Olaya şu acidan da bakabilirsiniz. Bir zar attiginizda 1 gelmesi ve 1 gelmemesi ihtimalini dusunelim. Burada da 2 olasilik var sadece, ama 1 gelme ihmimali tabiki %50 olamaz. 1 bir tarafta, 2,3,4,5 ve 6 diger tarafta.

Yani soruda bir mantık hatası bulunmakta. Umarım aciklayabilmisimdir.

Kaynaklar

  1. tr.khanacademy.org. Khan Academy. Alındığı Tarih: 10 Ağustos 2022. Alındığı Yer: tr.khanacademy.org | Arşiv Bağlantısı
1
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.