Öncelikle sorduğun soru biraz "sivri"
Anladığım kadarıyla ABD'nin (ya da vahşi kapitalizmin) dünyayı yönettiği ya da kontrol ettiğini düşünüyorsun.
Ama evet bu hem biraz doğru hem de biraz yanlış.
Mesela sadece ABD'de evcil hayvanlara yapılan masraf Afrika kıtasındaki insanları doyurmaya yeter (kaynak 1) https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/dunya-pet-pazari-150-milyar-dolar-40573603
Evet bir kültür emperyalizmi var, örneğin dünyaya bir meteor çarpacak, virüs yok edecek vs. vs. hep nasa ya da bir amerikan kurumu bunu önlüyor gibi...
Evet ABD'nin savunma harcamaları ya da sattığı silahların maddi karşılığı tüm dünyada açlığı bitirebilecek büyüklükte...
Örnekler arttırılabilir ama
Peki ortalama bir ABD vatandaşı bunun farkında mı? Biz ortalama bir Türk vatandaşı iken bile pek çok şeyin farkında değiliz değil mi?
Bu sebepten ötürü ABD halkı ile ABD hükumeti veya Türk halkı ile Türk hükumeti kavramlarının farkına varmalıyız.
Bugün dünyada yaşanan ekonomik sıkıntıların en başında ABD ile Çin arasındaki ticari savaş yer almakta. 1960-70lerde dünyada üretilen her 2 maldan biri ABD'de üretilmekteyken şimdi bu durum tersine dönmüş ve Çin'e kaymıştır.
Dolayısı ile tarih boyunca dünyada yaşanan herhangi bir sıkıntının temeli genellikle "üretim" temelli olmuş olması (barut, matbaa, sanayi devrimi vs. vs.) bugün de aynı şey geçerlidir.
Bu yüzden sorunuzun cevabı, hem evet hem de hayırdır.
Kaynaklar
- yok. (2021). Dünya Pet Pazarı. Not: https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/dunya-pet-pazari-150-milyar-dolar-40573603.
