Bilim Ne Kadar Güvenilir?

Merhaba bilimin güvenilirliğinden şüphe ederken büyük ihtimalle bilmeden, kullandığınız örneklerin bilim felsefesinde yeri olan çok meşhur bir argümanı desteklemek için verilen örnekler olduğunu belirtmekten mutluluk duyarım.

Bilmeden kullandığınız bu argümanın ismi Karamsar Meta İndüksiyon Argümanıdır.Hem epistemik görelilik taraftarı postmodern düşünürler hem de bilimsel anti-realist bilim felsefecileri tarafından oldukça geliştirilerek bilimsel realistlere karşı kullanılmıştır .

Kısaca tarihte güvenilir görülen şu şu kuramlar terk edildi , şimdiki kurumlarımızın geçerli olduğunu ne biliyoruz ?

Tarzı bir argümandır.

Bu konu üzerinde sayfalarca yazabilirim ama vaktim yok. O yüzden kısaca bilimsel realistlerin bu argümana verdiği cevabı özetleyeceğim.

Bu cevabın ismi Yapısal Realizim Argümanıdır.

Kısaca: Evet bir zamanların gözde teorileri terk edildi ama.

Sonra gelip çürüttüğü teorinin yerini alan her teori için bilim tarihinde şu gözlemleri yaparız.

1) Yeni teorimiz önceki teorinin açıkladığı olguları açıkladığı gibi onun açıklayamadığı olguları da açıkladı . Önceki teorimiz yeni teorimizin kaba bir öncülü oldu . Örneğin Newton teorisi uzaydaki ağır bir kütle olan dünyanın beni çektiğini betimliyor, bana ağaçtan düşen elmanın ivmesini hesaplama gücü veriyordu ama dünya beni nasıl oluyor da çekiyor bunu açıklayamıyordu.Sonra Enistein geldi , ağır cisimlerin uzay-zamanı büktüğünü ispatladı , bu şekilde gerilmiş bir çarşafın üzerine konulan bir top gibi ağır cisimler uzay zamanı büküyor ve etrafındaki cisimleri içine çekiyordu . Görüldüğü gibi Enistein, Newtonu doğruladı ve onun üstüne çıktı.

2 )Yeni gelen teori önceki teoriye göre daha hassas ve ince hesaplar yapma yeteneği verdi bize. Mesela Newton'un kütle çekim yasası bize bir cismin davranışını on milyonda bir hassasiyetle hesaplama yeteneği verirken ,Enistein'in kuramı aynı olguyu yüz tirilyonda bir hassasiyet ile hesaplama gücü verdi . ( kaynakçaya bakınız )

3) Bir önceki teoriden çok daha güçlü deneysel verilere dayandı yeni teorimiz. Örneğin Aristotales bütün gözlemlerini çıplak gözle yaparken Galileo bir teleskop sahibi idi o yüzden Aristotalese göre çok daha güçlü empirik verilere haiz idi.

Kısaca bu durum bize şunu gösteriyor ki bir hakikat var ve biz her adımda o hakikate bir adım daha yaklaşıyoruz.Teorilerin tarihsel gelişimi bize bunu gösteriyor.

Eğer bu konulara meraklı iseniz çok kıymetli felsefecimiz Tamer Ertangil tarafından yazılan "Biri Bilim Masaldır Mı Dedi?"isimli güzel eseri öneririm. Bilim karşıtı pek çok argümana pratik cevaplar içeren , kolayca herkes tarafından anlaşılabilir, sade dili olan, kısa , öz özet bir eser.Fiyatı da çok ama çok uygun.

https://www.idefix.com/Kitap/Biri-Bilim-Masaldir-mi-Dedi/Tamer-Ertangil/Felsefe/Felsefe-Bilimi/urunno=0000000584951