Utancın sosyal statü ile ilişkili olduğunu sosyal olarak red edilme ve toplum dışına itilme korkusu ile ilintili olduğunu söyleyebiliriz[1]. Utanç edindiğimiz sosyal roller ile ve bu rollerde başkalarının bizi nasıl gördüğünü düşündüğümüzle ilişkili. Mesela eşini aldatan birini ele alalım. Bu durum sonrasın utanç yaşarsa "insanlar benim aldatan biri olduğumu düşünecek, beni kötü görecek" diye düşünür. Bunun aksine suçluluk hissederse "eşimi üzdüm, kırdım" diye düşünecektir. Utançta konu başkalarının ne düşüneceğidir. Bu durumda utancın topluluk içinde kalabilmek, topluluktan atılmamak için gelişmiş evrimsel bir mekanizma olduğu söylenebilir. Ayrıca utancın yapılan yanlışın sonuçlarından kaçmak ve kendini izole edip saklanmak için gelişmiş bir evrimsel strateji olduğunu söyleyen yazarlar da vardır [2]. Her iki durumda da utancın sosyal statüyü korumak için gelişmiş bir strateji olduğunu söylemek mümkün.
Kaynaklar
- Gilbert, Paul, et al. (Kitap bölümü, 1998). Shame, Status, And Social Roles: Psychobiology And Evolution.. Not: Shame: Interpersonal behavior, psychopathology, and culture.
- L. Shen. (2018). The Evolution Of Shame And Guilt. PLOS ONE, sf: e0199448. doi: 10.1371/journal.pone.0199448. | Arşiv Bağlantısı
