Samaryum

Özellikler

Samaryum, "Sm" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 62 olan kimyasal bir elementtir. Havada yavaşça oksitlenebilen ve nispeten sert, gümüşe benzer bir metaldir. Lantanit serisinin tipik bir üyesi olarak nitelendirilebilir.

Fiziksel Özellikleri

Samaryum, erime noktası 1,072°C (1,962°F) ve kaynama noktası yaklaşık 1,900°C (3,450°F) olan sarımsı bir metaldir. Yoğunluğu santimetre küp başına 7.53 gramdır. Samaryum, nadir toprak elementlerinin en sert ve en kırılganı olarak da bilinir.

Kimyasal Özellikleri

Samaryum oldukça reaktif bir metaldir. Nispeten hafif koşullar altında diğer birçok elementle bileşik oluşturma eğilimindedir. Örneğin, hidrojen gazı açığa çıkarmak için su ile reaksiyona girer. Ayrıca oksijenle kolayca birleşir ve yaklaşık 150°C'de (300°F) tutuşur (alev alır).

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Diğer nadir toprak elementlerinde olduğu gibi, samaryumun birincil kaynakları mineral monazit ve bastnazittir. Ayrıca samarskite, cerite, orthite, iterbite ve fluorsparda da bulunur. Samaryum, nispeten bol miktarda bulunan bir lantanit olarak kabul edilir. Yer kabuğunda milyonda yaklaşık 4,5 ila 7 birim oranında bulunur. Bu, onu bor ve diğer iki lantanit olan, tulium ve gadolinyum kadar yaygın kılar. Doğada asla serbest bulunmaz. Samaryum içeren cevherler ABD, Çin, Brezilya, Hindistan, Avustralya ve Sri Lanka'da bulunmaktadır. Dünya samaryum oksit üretimi yılda yaklaşık 700 tondur ve dünya çapındaki rezervlerin yaklaşık 2 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir.

Uygulama ve Kullanım Alanları

Samaryumun diğer nadir toprak elementlerine benzer bazı kullanımları vardır. Örneğin, renkli veya özel optik (ışık) özellikleri için cama eklenebilir. Özel uygulamalar için lazer yapımında da kullanılır. Samaryumun en önemli kullanım alanlarından bir diğeri, güçlü mıknatısların üretilmesinde kullanılmasıdır. Samaryum, samaryum-kobalt mıknatısları yapmak için kobalt elementi ile birleştirilir. Üretilebilen en güçlü mıknatıslardan biri olarak da bilinmektedir. Yüksek sıcaklıklarda kullanılabilirler ve etrafındaki maddelerle kolay reaksiyona girmezler. Samaryum-kobalt mıknatısları motorlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Özel uçak türlerine güç sağlamak amacıyla kullanılması bunun bir örneği olarak gösterilebilir.

Tarihi

1880'de Fransız kimyager Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran (1838-1912) didimyum olarak bilinen bir maddeyi inceliyordu. Daha önce bu alanda çalışmalar yapan kimyagerler didimyumun yeni bir element olabileceğine inanıyordu. Boisbaudran ise didimyumda en az iki yeni elementin bulunduğunu iddia etti.

Aynı dönemde Fransız kimyager Jean-Charles-Galissard de Marignac (1817-1894) da didimyum üzerinde çalışıyordu. Didimyumu, didimyum ve samaryum olarak adlandırdığı iki parçaya ayırmayı başardı. Böylelikle samaryumun yeni bir element olduğunu duyurdu.

Etimolojisi

Elementin ismi, ilk izole edildiği mineralin adı olan "samarskite"den türetilmiştir.

Önlem ve Güven

Sağlık Etkileri

Çözünür samaryum hafif derecede zehirli özelliklere sahip olduğundan dolayı tehlikelidir. Aynı zamanda ilişkili başka sağlık tehlikeleri de vardır çünkü samaryuma dokunarak maruz kalmak cilt ve göz tahrişine neden olur.

Çevresel Etkileri

Samaryum bitkiler veya hayvanlar için bilinen herhangi bir tehdit oluşturmaz.