Rosales (Rosales)
- Bilimsel Adı Rosales
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Rosales
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Rosales
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Bitkiler (Plantae)
- Üst Alan (Superdomain) Yeşil Bitkiler (Streptophyta)
- Klad Karasal Bitkiler (Embryophyta)
- Klad Polysporangiophyta (Polysporangiophyta)
- Üst Bölük (Superdivision) Damarlı Bitkiler (Tracheophyta)
- Klad Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta)
- Klad Kapalı Tohumlu Bitkiler (Angiospermae)
- Klad Çok Çenekli Bitkiler (Eudicotidae)
- Klad Superrosids (Superrosids)
- Klad Rosidler (Rosids)
- Takım (Order) Rosales (Rosales)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Çok çenekli çiçekli bitkilerin gül takımı Rosales; 9 aileden, 261 cinsten ve 7,700'den fazla türe sahiptir. Öz ödikotların Rosid 1 sınıfında yer alan Rosales, Fabales'in altında yer alan baklagiller gibi azot bağlayan diğer bitki takımlarıyla akrabadırlar.
Rosales, oldukça çeşitli bir takımdır. Daha önce Urticales ve Rhamnales ailelerine yerleştirilmiş bazı aileler, artık Rosales takımına bağlıdır. Rosales takımında yer alan aileler genişlik açısından çeşitlidir, ancak türlerin %93'ü 4 ana ailede toplanırlar:
- Rosaceae (Gülgiller),
- Urticaceae (Isırgangiller),
- Moraceae (Dutgiller),
- Rhamnaceae (Cehrigiller).
Bu takımda dünya genelinde en yaygın olarak bilinen süs bitkileri ve yenilebilir meyveli bitkiler bulunmaktadır. Rosales takımının en yaygın çoğunluğu, 90 cins ve 2,500 kadar belirlenmiş türle Rosaceae yani Gülgillerdir. Rosales takımında bulunan bazı önemli bitkiler arasında karaağaç, ispirya, elma, şeftali, kiraz, armut, erik, çilek, ahududu, incir ve alıç türleri sayılabilir.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Filogenetik DNA sekanslama analizleriyle Rosales takımının monofiletik olduğu güçlü bir şekilde desteklenmektedir.
APG III sistemine göre Rosales, 9 aileden oluşmaktadır. Bu ailelerin arasındaki ilişki 2011 yılında yapılan moleküler filogenetik çalışmaya kadar kesin değildi.Taksonun evrimsel tarihini, yaşayan ve soyu tükenmiş yakın akrabalarını, evrimsel tarihindeki ilginç olabilecek bilgileri, evrimsel kökenlerini vb. burada anlatınız.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Rosales takımında yer alan bitkiler yeryüzünün hemen her yerinde bolca yetişir. Dağılımları kutup bölgelerinden tropiklere, deniz seviyesinden yüksek dağlara, ormanlardan çayırlara ve çöllere kadar geniş bir düzeydedir. Bu takımın temsilcilerine sıklıkla rastlanır, bazen bulundukları habitatta dominant olan bu bitiler pek çok çeşitli ekolojik toplukların üyeleridir. Bu takıma ait bitkiler genel olarak bakıldığında yeryüzünün hemen her yerinde bulunabilir; ancak bazı aile ve cinsler, coğrafi ve iklim koşullarına göre farklılık göstermektedir. Rosales takımındaki bitki ailelerin büyük bir kısmı rüzgar yoluyla polenleşirler.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Rosales takımında yer alan Rosaceae (Gülgiller) ailesi meyveleri için tarımı yapılan pek çok türü barındırır. Dolayısıyla bu aile ekonomik açıdan en önemli bitki aileleri arasındadır. Bu ailede meyve veren bitkiler arasında elma, armut, erik, kiraz, şeftali, badem, çilek, ahududu ve böğürtlen bulunmaktadır. Dut ağaçlarının yaprakları ticari ipek üretiminde ipek böceklerini beslemek için kullanılır. Pek çok ev ve peyzaj bitkisi gülgiller ailesine aittir. Gül kullanım alanlarının yanı sıra pek çok kültürde sevginin sembolüdür. Vişne (Prunus serotina) ve kiraz (Prunus avium) ağaçlarından elde edilen ahşap hem rengi hem de eğilip bükülebilme kapasitesiyle mobilya yapımında talep edilir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 5
- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Elsevier BV. Plant Systematics. (8 Mayıs 2020). Alındığı Yer: Elsevier BV doi: 10.1016/C2015-0-04664-0. | Arşiv Bağlantısı
- Encyclopedia Britannica. Rosales | Plant Order. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/10/2024 09:15:08 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12059
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.