Probiyotikler Mercan Resiflerinin İyileşmesine Yardımcı Olabilir!

Probiyotikler hayatımızın her alanında kendilerine yer buluyor. Sindirimimize yardımcı oluyor, bağırsak floramızı düzenliyor ve bize daha pek çok fayda sağlıyorlar. Bunların yanı sıra, tehdit altındaki mercan resiflerini kurtarmak için kullanılabiliyorlar. Haziranda Frontiers in Marine Science dergisinde yayınlanan bir çalışmada bakteriyel bir probiyotik, Florida açıklarındaki doğal ortamda zaten taş mercan doku kaybı hastalığına yakalanmış mercan kolonilerindeki hastalığın yayılmasını yavaşlatmayı başardı.^[1] Çalışma, yeni probiyotik tedavisinin mercan kolonilerine uygulanmasının daha fazla doku kaybını önlemeye yardımcı olduğunu gösteriyor.

Taş Mercan Doku Kaybı Hastalığı ilk olarak 2014 yılında Florida'da ortaya çıktı. Aradan geçen 11 yıl içinde bu hastalık Karayipler'e hızla yayıldı. Bu gizemli hastalığın, en az 20 diğer ülke ve bölgede de tespit edildiği bildiriliyor.

Diğer mercan patojenleri genellikle belirli türleri hedef alırken Taş Mercan Doku Kaybı Hastalığı ise sütun mercanları ve beyin mercanları da dahil olmak üzere 30'dan fazla farklı taş mercan türünü enfekte ediyor. Hastalık, mercanlardaki yumuşak dokunun dökülmesine neden olarak arkasında beyaz, açıkta kalmış iskelet lekeleri bırakıyor. Hastalık, sadece birkaç hafta veya birkaç ay içinde bir mercan kolonisinin tamamını yok edebiliyor.

Hastalığın kesin nedeni hâlâ tam olarak bilinmiyor ancak uzmanlar zararlı bir bakteriyle bağlantılı olduğunu düşünüyor. Günümüzde Taş Mercan Doku Kaybı Hastalığı tedavisinde kullanılan en yaygın yöntem, hastalıklı mercanlara amoksisilin içeren bir merhem sürmektir. Ancak antibiyotikler tek başına yeterli olmuyor. Amoksisilinli merhem sadece hastalığın yayılmasını geçici olarak durdurabiliyor, merhemin lezyonlara sık sık yeniden uygulanması gerekiyor. Bu durum, hem zaman ve kaynak harcanması anlamına geliyor hem de hastalığa yol açan mikropların amoksisilin gibi antibiyotiklere karşı direnç geliştirme riskini artırıyor. Smithsonian Deniz Bilimleri İstasyonu'ndan baş araştırmacı ve makalenin ortak yazarı Valerie Paul şöyle anlatıyor:

Antibiyotikler, gelecekteki salgınları durduramaz. Tedavi edilen mercan kolonilerinde bile hastalık hızla geri dönebiliyor.

Paul ve ekibi, altı yılı aşkın süredir yararlı mikroorganizmaların (yani probiyotiklerin) bunun gibi patojenlere karşı daha kalıcı sürdürülebilir bir çözüm sunup sunamayacağını araştırıyor. Tıpkı insanlar gibi, mercanların da vücudunda çeşitli bakteri topluluklarının yer aldığı mikrobiyomlar bulunuyor. Bu minik canlılardan bazıları, mercanların sağlığını korumaya yardımcı olabilecek antioksidanları ve vitaminleri üretebiliyor.

Araştırmacılar, çalışmanın ilk aşamasında Taş Mercan Doku Kaybı Hastalığı’ye karşı bağışıklığı olan mercan türlerinin mikrobiyomlarını inceleyerek hastalığa dirençli bu türlerden probiyotik elde etmeye ve bunları daha hassas türlerin mikrobiyomlarını güçlendirmek için kullanmayı amaçladı. Ekip, hastalığa dirençli mercanlardan izole ettikleri 200'ün üzerinde bakteri suşunu test etti ve 2023 yılında Pseudoalteromonas sp. McH1-7 adlı probiyotik hakkında bir çalışma yayınladılar. McH1-7, büyük yıldız mercanından (Montastraea cavernosa) izole edilmişti ve güçlü antibakteriyel bileşikler üretiyordu. Uzmanlar, geniş antibakteriyel kapasitesinin McH1-7’yi Taş Mercan Doku Kaybı Hastalığı gibi bir patojene karşı ideal bir aday haline getirdiğini belirtiyor.

Araştırmacılar, laboratuvarda yapılan ilk testlerde canlı M. cavernosa parçaları üzerinde McH1-7’yi denediklerinde McH1-7'nin hastalığın yayılmasınıı güvenilir bir şekilde engellediğini söylüyor. Laboratuvardaki başarılı testlerden sonra, sıra gerçek okyanusta denemeye gelmişti.

Ekip, Fort Lauderdale yakınlarındaki sığ bir resifte, Taş Mercan Doku Kaybı Hastalığı belirtileri gösteren 40 adet M. cavernosa kolonisi, saha testleri yapmak üzere seçildi. Bazı mercanlara, hastalıklı bölgelere doğrudan McH1-7 probiyotiği içeren bir merhem sürülürken diğer mercanlar ise McH1-7 içeren deniz suyu çözeltisiyle tedavi edildi ve plastik torbalarla örtüldüler. Probiyotikler, tüm mercan kolonisini kaplamak amacıyla torbanın içine verildi. Paul, şöyle anlatıyor:

Bu sayede probiyotikleri her mercan kolonisinin etrafında tutan küçük bir mini akvaryum oluşturduk.

İki buçuk yıl boyunca kolonileri izlediler, mercanların mikrobiyomlarının zamanla nasıl değiştiğini görmek için doku ve mukus örnekleri topladılar. Ekip, yaptıkları analizde McH1-7'nin, torba ve çözelti yöntemi kullanılarak tüm koloniye verilmesinin hastalığın yayılmasını başarılı bir şekilde yavaşlattığını ortaya çıkardı. Ekip, probiyotiğin mercanların doğal mikrobiyomlarını baskılamadan hastalığı etkili bir şekilde yavaşlattığının altını çiziyor.

Uzmanlar, probiyotiğin Kuzey Florida'daki resiflerde Taş Mercan Doku Kaybı Hastalığı için etkili bir tedavi gibi göründüğünü ancak diğer bölgelerde işe yaradığından emin olmak için ek çalışmaların yapılması gerektiğini vurguluyor. Florida Keys'deki resiflerde benzer testler yapılmış olsa da benzer testlerin ön sonuçları bölgesel farklılıklar nedeniyle karışık sonuçlar veriyor.

Ekip, özellikle bilim insanları probiyotiklerin nasıl uygulanacağını ayarladıkça, probiyotiklerin Karayipler genelinde Taş Mercan Doku Kaybı Hastalığı ile mücadele için önemli bir araç haline gelebileceğine inanıyor. Daha da önemlisi, bu faydalı bakteriler doğal işleyişe katkıda bulunuyor. Paul, sözlerini şöyle bitiriyor:

Mercanlar doğal olarak bakteri açısından zengindir ve bakteri bileşiminin sağlıkları için önemli olması şaşırtıcı değil. Bu canlı mikrobiyomları daha da güçlendirebilecek bakterileri bulmaya çalışıyoruz.