Daha önceki bir yazımızda, muhtemelen herkesin en azından birkaç defa gözünün önünde gördüğü "yüzer şekillerin" ne olduğundan ve neden oluştuğundan bahsetmiştik. Bu yazımızdaysa, yine neredeyse herkes tarafından en azından 1 defa deneyimlenmiş, daha farklı bir olgudan bahsetmek istiyoruz: ışık olmadan ışık görme, ya da "fosfen" olgusu...
Fosfen olarak bilinen bu olgu, göze doğrudan ışık girmiyor olmasına rağmen, ışıklı pırıltılar ve ışıltılar görme olarak tanımlanabilir. Karanlıkta otururken veya gözlerinizi sıkıca yumduğunuzda gördüğünüz parıltılar, fosfen örnekleridir. Kelime olarak fosfen, Yunancadaki "ışık" ve "gösterme" anlamına gelen sözcüklerin birleşiminden türetilmiştir.
Fosfen, basit bir şekilde, retinamızda yer alan fotoreseptörlerin mekanik, elektriksel veya manyetik olarak uyarılması sonucu oluşur. Yani normal bir şekilde, retinamıza ışık düşmesi sonucu görsel bilginin oluşmasına benzer şekilde oluşur. Ancak fark, fosfen oluşumunda ışığın etkisinin olmamasıdır. Örneğin gözlerinizi sıkıca yumduğunuzda ışıkların çakmasının nedeni, kaslarınızın kasılması sonucu bu sinir uçlarının uyarılması ve olmayan bilgilerin iletilmesidir.
Bunu basit bir diğer şekilde, gözlerinizi ovalayarak da başarabilirsiniz. Elinizin gözünüzde oluşturduğu mekanik etki, sinir uçlarını uyararak görüntüler yaratmaya yetecektir. Bir diğer sık karşılaşılan durum, sert bir şekilde hapşırdıktan, sümkürdükten, güldükten veya öksürdükten sonra göz önünde ışıkların çaktığını görmektir. Aynı şekilde, hızla ayağa kalkmanız sonucu kan basıncınızın birden düşmesiyle de bu şekilde görsel uyarılar oluşabilir.
Bunun haricinde fosfen, yapay yollarla gözün elektriksel olarak uyarılması veya etraftaki manyetik alanın çok hızlı bir şekilde değişmesiyle, elektromanyetik kuvvetler dahilinde de sinir uçlarının elektriksel olarak uyarılmasıyla oluşabilir. Örneğin yörüngede veya Ay'da görev alan astronotların, manyetik alan değişimine bağlı olarak fosfen gördükleri raporlanmıştır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
33
-
15
-
8
-
7
-
4
-
3
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 13:40:03 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1721
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
