Patreon

Destek Olmak İçin Tıklayınız: Patreon

Sık Sorulan Sorular

1) Patreon destekleriyle ne yapılacak?

Evrim Ağacı olarak çok sayıda iyi planlanmış ve adım adım detaylandırılmış hayallerimiz ve hedeflerimiz bulunuyor. Bunların en güncel listesini Patreon sayfamızda bulabilirsiniz. 

2) Evrim Ağacı hem ücretsiz hem de bir öğrenci oluşumu değil miydi? Neden para gerekiyor?

Evet, Evrim Ağacı'nın bütün dijital içerikleri (makaleler, videolar, görseller, vb.), kurulduğu 5 Kasım 2010'dan beri tamamen ücretsiz ve halka açıktır ve her daim öyle kalacaktır. Evrim Ağacı'nın çalışmalarını hiçbir dış maddi destek olmaksızın sürdürebilmesinin tek yolu ailelerimizden aldığımız destekti. Ancak zaman geçtikçe hem bizler büyüdük, hem Evrim Ağacı büyüdü. Buna bağlı olarak yaptığımız işlerin kapsamı ve boyutu da değişti. Geldiğimiz noktada bir karar vermemiz gerekiyordu: Ya Evrim Ağacı'nın çalışmalarını durdurup günlük iş hayatına atılacaktık; ya da Evrim Ağacı'nı mesleğimiz haline getirip varımızı yoğumuzu bu hayale adayacaktık. Biz, zor olanı seçtik: Evrim Ağacı'nı mesleğimiz haline getirmeyi seçtik! Ancak eğer eğer giderek artan bir kalite ve başarı grafiği çizeceksek, okurlarımızın desteği gerekiyor. İşte tam da bu noktada Patreon gibi "kitle fonlama" (İng: "crowdfunding") sistemleri devreye giriyor. Bu konunun detaylarını aşağıdaki sorularda okuyabilirsiniz.

3) Evrim Ağacı'nın nasıl bir gideri olabilir ki? 

Evrim Ağacı'nın bugüne kadarki tek gideri geçici ekipmanlar, internet hizmetleri (hosting, alan adı, vb.) olmuştu. Ancak artık Evrim Ağacı, tüm Türkiye'ye hizmet vermek isteyen, ülkemizden çıkıp da tüm dünyada varlık gösteren, Türkiye'yi alnının akıyla uluslararası bilimsel arenada temsil etmek bir bilim oluşumu olmak hedefinde. Hedeflerimizin her biri, çok ciddi maddi ve zamansal yatırımlar gerektiren, uzun planlama, ekipman, organizasyon gerektiren hedefler. Ayrıca Evrim Ağacı'na güncel içerikler hazırlayabilmek için günde saatlerce (genelde 10-12 saat kadar) çalışmamızı, sürekli yeni ekipmanlara yatırım yapmamız, "freelancer" ve diğer geliştiricilere kaynak ayırmamız, çeşitli formlara ve formalitelere maddi gider ayırmamız gerekiyor. Yani Evrim Ağacı, dışarıdan ilk görünenin aksine, sadece bir "bilim blogu"ndan çok ama çok daha kapsamlı ve aşırı zor bir iş. İşte Evrim Ağacı'nın dengeli, düzenli ve güçlü bir şekilde sürdürülebilmesi için, Patreon destekçilerimizin 2000 kişi dolaylarına çıkması gerekiyor. Bizi destekleyen kitle ne kadar büyük olursa, beklenmedik sorunlara da o kadar dirençli olacağız. Örneğin her ay Patreon destekçilerimizin %25 civarının kredi kartının reddedildiğini ve bu kadar okurumuzun desteğinin tarafımıza aktarılmadığını, dolayısıyla destek miktarının görünenden çok daha az olduğunu biliyor muydunuz?

Ayrıca, Evrim Ağacı için ayırdığımız vakit çoğu zaman iş, aile ve arkadaşlarımız için ayırmak istediğimiz zamanı da kaplıyor, bu nedenle maddi destekler bu işi sürdürmek için ek bir motivasyon yaratıyor. Yani maddi destekler bir yana, sadece insanların bu yaptıklarımızın sürmesi için maddi destekte bulunmayı seçtiğini görmek bile bizim için zorlu ülke şartları ve evrim/bilim düşmanlığı altında müthiş bir güç kaynağı! 

4) Patreon üzerinden para toplamak yasadışı değil mi?

Hayır! Patreon kullanılarak destekçilerimizin verdiği maddi destekler, hiçbir hayır kurumu veya dernek için toplanmamaktadır ve Evrim Ağacı'nın kendi işleyişi, projeleri ve amaçları haricinde hiçbir amaçla kullanılmamaktadır. Dolayısıyla "yardım toplama" veya "hayır için bağış toplama" kapsamına girmemektedir. Burada yapılan, ortada var olan bir projenin ("Evrim Ağacı"), o projeden faydalananlar tarafından desteklenmesinden ibarettir (kısaca, "kitle fonlama"). Ülkemizde de bu şekilde kitle fonlamayı sağlayan oluşumlar 2013 yılından sonra belirmeye başlamıştır (iki diğer örnek için buraya ve buraya tıklayabilirsiniz). Bu yolla gönderilen her bir "kuruş"un vergisi tarafımızdan ödenmektedir. Daha fazla bilgi için, Ernst & Young vergi, danışmanlık ve hukuk firmasının konuyla ilgili detaylı açıklaması Türkçe olarak okunabilir. Benzer şekilde, Fongogo firmasının Sık Sorulan Sorular kısmının "Kanuni Çerçeve" alt başlığı okunarak hukuki konularda bilgi alınabilir.

5) "Kitle Fonlama" nedir? 

Evrim Ağacı'nı bağımsız bir bilim oluşumu olarak devam ettirebilmemiz için gereken düzenli maddi geliri sağlamanın iki temel yolu var: Ticarileşmek ve/veya Kitle Fonlama. Klasik anlamıyla "ticarileşmeyi" istemiyoruz; çünkü bu, gereksiz reklamlar, sürerliliğe katkı sağlamayan geçici gelirler, koca koca firmaların peşinde koşup onlara yaranma çabası vb. demek olacak. Ancak Evrim Ağacı'nın bu tip "şirin gözükme çabası" ile uzaktan yakından alakası olmadığını sizler en iyi bilenlersiniz. Elbette yeri geldiğinde ticaret de yapacağız, size en kaliteli bilimsel ürünleri ve içerikleri sağlamaya çalışacağız; ancak gelirimizi bizimle aynı hayalleri, aynı hedefleri, aynı geleceği paylaşmayan dev firmalardan elde etmek istemiyoruz. Biz gücümüzü hep okurlarımızdan aldık, bu zorluğu da okurlarımızla birlikte aşabileceğimize inanıyoruz. Bu nedenle ikinci seçenek olan, "kitle fonlama"yı seçiyoruz. Patreon, bunun yapılabileceği en iyi yerlerden birisi. 

Kitle fonlamanın mantığı basit: Belki 1 okurumuz ayda 1000 dolar destek veremez; ancak 1000 okurumuz ayda 1 dolar destek verebilir. Mantık tamamen bunun üzerine kurulu. Patreon, bütçeniz el verdiği kadar aylık ve düzenli olarak destekte bulunmanızı sağlıyor. Şimdilik sadece kredi kartları ile ve "dolar" para birimi üzerinden çalışan bu sistemde, Evrim Ağacı'na aylık, düzenli olarak ayırmak istediğiniz bütçe tamamen size kalmış! Üstelik dilediğiniz zaman bu desteği iptal de edebiliyorsunuz. Ancak iptal etmediğiniz müddetçe, Evrim Ağacı'nın bütün çalışmalarına güç katmış oluyorsunuz.

6) Patreon hep İngilizce, nasıl yapacağımızı bilemiyoruz?

Merak etmeyin, Patreon müthiş basit bir sistem! Aşağıdaki videoda adım adım izah ettik, oradan nerelere tıklamanız gerektiğini öğrenebilirsiniz (daha uzun versiyonu ise burada):

7) Patreon nasıl çalışıyor?

Patreon üzerinden istediğiniz oluşumları seçip, dilediğiniz miktarda aylık düzenli destek olabiliyorsunuz. Böylece o ekiplerin sürdürülebilirliğine katkı sağlamış oluyorsunuz. Destek olmayı seçtiğiniz zaman, ilk seferde ayın hangi gününde olunursa olunsun destek miktarı hesabınızdan çekiliyor. Sonrasında ise her ayın 1. gününde, belirlediğiniz miktar kredi kartınızdan otomatik olarak çekiliyor. Bu, bağış miktarını iptal edene kadar devam ediyor.

8) Sadece kredi kartı mı kullanılabiliyor?

Evet. Ne yazık ki Patreon banka kartlarını (debit card) ve banka hesap numaralarını -şimdilik- kabul etmiyor. Bir diğer seçenek, sanal kart kullanmak. Sanal kartınız da kredi kartı yerine geçtiği için kullanabiliyorsunuz. Ancak sanal kart kullanıcılarımızın büyük bir çoğunluğu, işlem limitlerini düşük tutttuğu için, bir süre sonra kartları reddedilmeye başlıyor. Dolayısıyla her ay veya belirli aralıklarla gidip kart işlem miktarını arttırmanız gerekebiliyor. Ancak eğer ki kredi kartı harici bir yolla (IBAN, PayPal, kriptopara, vs.) destek olmak isterseniz, buradaki bilgilere göz atabilirsiniz.

9) Patreon güvenilir mi? Bilgilerimiz güvende mi?

Evet! Patreon, bugüne kadar hiçbir güvenlik açığı tespit edilememiş ve kullanıcılarını yarı yolda bırakmamış bir firma. Sitenin güvenli olduğunu, VirusTotal isimli siteyi kullanarak kendiniz de doğrulayabilirsiniz. Elbette gelecek ne getirir bilemeyiz; ancak Patreon'u seçme nedenlerimizin başında, güvenliği had safhada tutan bir firma olması geliyor. Ayrıca Patreon'un Gizlilik Politikası çerçevesinde hiçbir bilginiz, hiçbir üçüncü kişi ve kuruma verilmeyecek ve satılmayacaktır.

10) Patreon'dan tek seferlik bağış yapmak mümkün mü?

Patreon'u seçme nedenimiz, yukarıdaki açıklamada da izah ettiğimiz gibi, geniş bir kitleden, hiç kimsenin bütçesine zarar vermeyecek düzeyde destek ile yolumuza devam edebilmek. Dolayısıyla bir kişinin tek seferde 100$ bağış yapmasındansa, her ay 1-2$ bağış yapması bizler için çok daha sürdürülebilir. Bu nedenle tek sefer bağış yapılmasını pek tercih etmiyoruz. Çünkü Patreon'u kullanmaktaki amacımız, spesifik bir ürün veya projemiz için para toplamaktan ziyade, Evrim Ağacı'nın genel olarak büyümesini sürdürülebilir kılmak. Yani bu işi "meslek" haline getirebilmek.

Ama eğer tek seferlik bağış isterseniz, dilediğiniz miktarı seçip, aylık bağış talimatı işlemini tamamladıktan ve çekim işlemi kredi kartınıza yansıdıktan sonra bağış talimatını yine Patreon hesabınıza giderek iptal edebilirsiniz. Böylece tek seferlik çekim yapılmış olacak; bir sonraki ay ve sonrasında kredi kartınız ekstradan çekilmeyecektir.

11) Patreon ABD menşeli olduğu için veya bir diğer nedenle kredi kartı ödemesi yapamıyorum, sürekli iptal ediliyor. Ne yapabilirim?

Bu, çok yaygın bir sorun ne yazık ki (destekçilerimizin %25 kadarının kredi kartı her ay reddediliyor ve bu bizim için büyük bir kayıp). Bu reddedilmenin birkaç yaygın nedeni var. Aşağıda tek tek nedenleri sıralayacağız; ancak her ne nedenle olursa olsun, çözdükten sonra buradaki görselleri ve adımları takip ederek reddedilen ödeme işleminin tekrardan denenmesini sağlayabilirsiniz. Şimdilik, olası ret nedenlerine tek tek bakalım:

11-1) Sanal kart kullanmış olabilirsiniz ve kartınızın kullanma süresi geçmiş olabilir. Bu durumda tek yapmanız gereken, güncel sanal kartınızın bilgilerini girmek olacaktır.

11-2) Sanal kart limit bilgilerinin her seferinde sıfırlanması durumu. Eğer ki her ay düzenli olarak bu limiti gözden geçirmezseniz, ikinci seferde çekim yapmaya çalıştığında bunu yapamıyor. Dolayısıyla kart limitini arttırmanız veya tam desteğiniz düzeyinde seçecekseniz de her ay gözden geçirmeniz gerekiyor.

11-3) Kredi kartı bilgilerinizi yanlış girmiş olabilirsiniz. Bu durumda tek yapmanız gereken, kart bilgilerinizi güncellemektir.

11-4) Banka kartı girmiş olabilirsiniz. Patreon şu anda sadece kredi kartlarını desteklemektedir. Dolayısıyla kart bilgilerinizi değiştirebilirsiniz. Eğer ki internet bankacılığı yoluyla aylık düzenli destekte bulunmak isterseniz, [email protected] adresine banka bilgilerimizi talep eden bir e-posta atabilirsiniz.

11-5) Kredi kartınız yurtdışı ödemelere kapalı olabilir. 31 Ocak 2018 itibariyle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun (BDDK) aldığı karara göre, internet kullanımı için onay verilmemiş banka ve kredi kartları internet üzerinden alışverişe kapatıldı. Dolayısıyla 31 Ocak 2018'den itibaren banka ve kredi kartları, sahipleri talep etmediği sürece e-ticaret işlemlerine kapalı olarak üretiliyor. Kartınızın reddedilmesinin en olası nedeni tam da bu! Ancak neyse ki çözüm çok da zor değil! Bunu bankanızla görüşerek çözebilirsiniz. Patreon desteğiniz reddediliyorsa, bankanızı arayarak, SMS yoluyla, internet veya mobil bankacılık yoluyla veya banka şubesine giderek kartınızı internet işlemlerine açmanız mümkün. Bankalara ait bazı bilgiler şu şekilde:

YAPI KREDİ:

• 31 Ocak 2018’den sonra onay verilmemiş kartların internetten alışveriş yetkileri kapatılacaktır. 31 Ocak 2018’den sonra yetkisi kapalı olan Yapı Kredi kartınızın yetkisini açmak için;
• AÇIK yazıp bir boşluk bırakarak kartınızın son 4 hanesini 4944’e ücretsiz SMS gönderebilir,
• Yapı Kredi İnternet Şubesi’ni veya Yapı Kredi Mobil’i ziyaret edebilir,
• 444 0 444 / 0850 222 0 444 numaralı Yapı Kredi Telefon Bankacılığı’nı arayabilirsiniz.

AKBANK:

• INTERNET yazıp 8885’e ücretsiz SMS gönderebilir,
• 444 25 25’i arayabilir,
• Akbank Direkt’i kullanabilir veya
• Akbank şubelerinden işlem sağlayabilirsiniz.

GARANTİ BANKASI:

• Ek kartlarınız ve banka kartlarınız da dahil olmak üzere tüm Garanti Bankası kartlarınız için TERCIH yazıp 3340’a gönderebilir;
• Tek bir kredi kartınız için SMS ile ONAY yazıp kart son 6 haneyi 3340'a gönderebilir;
• Tek bir banka kartınız için onaylıyorsanız ACIK yazıp kart son 6 haneyi 3340'a gönderebilirsiniz.
• 444 0 333 Alo Garanti’yi arayabilir,
• BonusFlaş (Daha Fazlası > Ayarlar > Kart ayarları > Internet Üzerinden Alışveriş) veya
• Garanti Bankası şubelerinden işlem sağlayabilirsiniz.

TÜRKİYE İŞ BANKASI:

• Aralarında boşluk bırakarak “ONAY” yazıp herhangi bir bireysel İş Bankası kredi kartı ya da Bankamatik kartınızın son altı hanesini 4402’ye SMS ile gönderebilir,
• 0850 7240724 / İş Bankası Çağrı Merkezi’ni arayabilir,
• İnternet Şubesi, İşCep veya Maximum Mobil kullanarak veya
• İş Bankası şubelerinden işlem sağlayabilirsiniz.

QNB FİNANSBANK:

• INTERNET yazıp bir boşluk bırakıp kredi kartı numaranızın son 4 rakamını yazarak 2273’e gönderebilirsiniz.
• Banka kanallarından herhangi birini kullanarak önceden onay verdiğiniz kartlar için tekrar onay vermenize gerek bulunmamaktadır.

HALKBANK:

• Halkbank İnternet Şubesi, 0850 222 0 400 Halkbank Dialog veya Şubelerden işlem gerçekleştirilebilir.

12) Patreon'da bağış miktarını değiştirebilir miyim?

Elbette, ne zaman isterseniz! Tek yapmanız gereken, Patreon hesabınıza gitmek. Buradaki görselleri takip ederek adım adım tıklamanız gereken yerleri görebilirsiniz.

13) Patreon'dan bağış yapmaktan vazgeçip, iptal edebilir miyim?

Elbette, ne zaman isterseniz! Tek yapmanız gereken, Patreon hesabınıza gitmek. Buradaki görselleri takip ederek adım adım tıklamanız gereken yerleri görebilirsiniz.

14) Patreon'dan yaptığım bağışları geri alabilir miyim?

Bu, duruma göre değişiyor. Prensip olarak sadece son ayın ödemesini iade edebiliyoruz. O noktadan sonra, bağışınızı iptal ederek hesabınızdan bir daha çekilmemesini sağlayabilirsiniz.

15) Patreon tek yöntem mi? Banka numarası veya kriptopara kullanarak destek olabilir miyim?

Patreon haricinde IBAN ve banka hesabı yoluyla, PayPal üzerinden (Türkiye'deki okurlarımız an itibariyle PayPal kullanamamaktadır) veya kriptopara kullanarak da bize destek olabilirsiniz. Bu diğer yöntemler hakkında bilgi almak için, buraya tıklayınız.

16) Neden Türkiye'deki firmalarla değil de, bir ABD firması olan Patreon ile çalışıyorsunuz?

Çünkü Türkiye'deki firmalar, biz Patreon'a girdiğimizde henüz kurulmamışlardı veya yeterli güvenilirlik düzeyine sahip değillerdi. Bir kere başladıktan sonra değiştirmesi de oldukça zor; o nedenle Patreon üzerinden devam ettik. İlerleyen dönemde, Türkiye'deki kitle fonlama yöntemleri gelişip, kişisel veya grup projelerine destek kültürü yer ettikçe, memnuniyetle Türkiye'deki bir siteyi kullanmaya başlayabiliriz. 

17) Çok fazla Patreon çağrısı ve reklamı yapmıyor musunuz?

Evet, belki haklısınız. Ancak bunun nedeni "para dilenmek" değil. Tam tersine, her seferinde sizlerden para istiyor olmak bizi o kadar utandırıyor, o kadar içimizi "eziyor" ki... Ancak ihtiyacımız var. Dolayısıyla çekinerek de olsa çağrıda bulunuyoruz. Çünkü sosyal medya siteleri, bu paylaşımlarımızı çok çok az kişiye ulaştırıyor. Dolayısıyla belki siz 2-3 defa görmüş olabilirsiniz; ancak on binlerce takipçimiz daha hiç görmedi bile! Biliyoruz, çünkü birçok destekçimiz bize destek olma kararını "Aa, destek olabiliyor muyduk, bilmiyordum." diyerek tarafımıza iletiyorlar. Bu kadar sık paylaşım yapmamızın bir diğer nedeni de, bir an önce hedefimize ulaşıp, tekrar bu sıklıkta maddi destek aramamak. Yani "Kickstarter" gibi bir fonlama sitesinde belli bir süre zarfında hedefine ulaşması gereken kişilerin yaptığı çağrılar gibi düşünebilirsiniz bunu.

Eğer bu paylaşımlarımız çok sık geliyorsa, şöyle de düşünebilirsiniz: Evrim Ağacı'nın sürerliliğini sağlama çabasının iki olası sonucu var: 1) Başarılı olup en az 2000 destekçi hedefimize ulaşacağız. Bu durumda maddi destek çağrısı yapmamız gerekmeyecek. 2) Başarısız olacağız ve hedefimize asla erişemeyeceğiz. Bu durumda, kendi yaşantımızı idame ettirmemiz mümkün olmayacak; başka bir meslek seçip, Evrim Ağacı'nı mecburen durdurmamız gerekecek. Bu da Patreon çağrılarımızın son bulması demek olacak. Yani her halükarda bu çağrılarımız uzun soluklu değil; sonuca az kaldı diyebiliriz. 

Ne olursa olsun, sizlerin desteğiyle bunu başarabileceğimize şüphemiz yok. O nedenle inatla, durmaksızın, gece-gündüz çalışmaya devam ediyoruz. Çünkü biliyoruz ki: 

Biz, hep birlikte güçlüyüz!