Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Orta Çağ'da Adap Kitapları: 15. Yüzyıl Metinlerinde Çocuklara Burunlarını Karıştırmamaları Tembihleniyor!

1480 Yılında Basılan Kitapta Geğirme, Tükürme, Peynir Yeme Gibi Konularda Tavsiyeler Bulunuyor!

Orta Çağ'da Adap Kitapları: 15. Yüzyıl Metinlerinde Çocuklara Burunlarını Karıştırmamaları Tembihleniyor!
2 dakika
4,825
  • Pedagoji
  • Kültürel Tarih
Tüm Reklamları Kapat

Sosyal bir hayvan türü olduğumuz için, çocuklarımızı nasıl eğittiğimiz, türümüzün gidişatı ve geleceği için gerçekten çok önemlidir. Çocuklar, neredeyse doğdukları andan itibaren etraflarını durmaksızın analiz edip, en sık tekrar eden davranışları kopyalama yoluyla öğrenen makinalar gibidir. Dolayısıyla çocukların ortamındaki davranışlar, genlerinde bulunan bilgilerle birlikte, o çocuğun düşünsel dünyasını ve davranış repertuvarını inşa edecektir.

Bunun en net örneğini, çocuklara sosyal normları öğretme sırasında görüyoruz: sofra adabı, toplumdaki diğer insanlarla iletişimde dikkat edilmesi gerekenler, vücut sıvılarıyla ilgili kurallar... Örneğin neredeyse tüm toplumlarda burun karıştırma ve sümükle oynama gibi davranışlar "kabul edilemez" veya "ayıplı" davranışlardır. Benzer şekilde, birkaç istisna haricinde tüm toplumlarda "yüksek sesle geğirme" davranışı istenmeyen davranışlar arasındadır.

Tüm Reklamları Kapat

Dediğimiz gibi, elbette bunların istisnaları var: Örneğin Hindistan, Çin, Bahreyn ve Güney Kuveyt'te yemek sonrası geğirme memnuniyet belirtisi olarak algılanmaktadır. Fakat bu tür izole davranış farklılıkları genellikle bu toplumlarda sonradan evrimleşen kültürel kırıntılardır. Birçok toplum, antik atalardan kalma davranışlar çerçevesinde kültürlerini şekillendirmektedir.

15. Yüzyıldan Terbiye Dersleri

Ve İngiltere Kütüphanesi tarafından dijital ortama aktarılan bazı dokümanlara göre, bu kurallar gerçekten de hiç yeni değiller: 1480 yılında yayımlanan The Lytille Childrenes Lytil Boke (Küçük Çocuklar için Küçük Kitap) isimli "terbiye kitabı"nda şunlar tembihlenmektedir:

Tüm Reklamları Kapat

  • Kulak veya burun delikleriyle oynama.
  • Bıçağınla dişlerini karıştırma.
  • Masada tükürme.
  • Boğazına bir şey takılırsa geğirme.
  • Gülme, sırıtma, çok konuşma.
  • Efendin içiyorsa, içme. O bitirene kadar bekle.
  • Peyniri getirmek konusunda aceleci olma.

Görülebileceği gibi bazıları günümüzde de aynen geçerli olan, bir kısmı ise zaman içinde terk edilmiş olan bu terbiye önerileri, 13. yüzyıl ila 18. yüzyıl arasında görülen adap kitapları isimli bir kitap kategorisine örnekler sunmaktadır. Bunlar, Orta Çağ'dan Rönesans'a geçiş sırasında Avrupa'da özellikle popülerleşen, asil tabakaya dahil olma hayali kuran insanların özellikle okumayı seçtiği kitaplardır. Bu kitapların yazarları, sıklıkla dini referanslarda bulunup, bu tarz adap kurallarının doğrudan doğruya cennetten geldiğini iddia etmektedirler.

Bu kitaplarda, kişilere et kesiminden, hayvanlardan kan akıtmaya kadar birçok konuda uygun metotlar öğretilmektedir. Bu bakımdan, günümüzdeki kişisel gelişim veya tavsiye kitaplarının atası olarak görülebilirler.

Ne yazık ki o dönemin çocuklarının bu kitaplara ne kadar uyduğu veya ailelerin bunları ne katılıkta uyguladığı konusunda pek bir bilgimiz bulunmuyor. Fakat bildiğimiz bir şey, 1700'lü yıllardan itibaren bu kitapların daha ikinci plana düştüğü ve bunun yerine çocuklara adap derslerinin masallar içerisinde öğretmenin popülerleştiği yönünde.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
38
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 14
  • Tebrikler! 8
  • Güldürdü 5
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Muhteşem! 2
  • İnanılmaz 2
  • Umut Verici! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • British Library. The Lytille Childrenes Lytil Boke, A Medieval Conduct Book. (26 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 26 Şubat 2020. Alındığı Yer: British Library | Arşiv Bağlantısı
  • S. Pappas. No Nose Picking! 15Th-Century Guide Taught Kids How To Mind Their Manners. (26 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 26 Şubat 2020. Alındığı Yer: LiveScience | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/06/2023 06:27:04 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8306

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
İnsan Türü
Biyokimya
Cinsiyet
Yumurtalık
Viral Enfeksiyon
Araç
Mikoloji
Büyük Patlama
Veri Bilimi
Yavru
Video
Eğitim
Damar
Obezite
Savaş
Felsefe
Arkeoloji
Entropi
Gıda
Kişilik
Koaservat
Doktor
Film
Moleküler Biyoloji
Evrenin Genişlemesi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Bazen Kalbinize Bıçak Saplanmış Gibi Bir Ağrı Hissediyor musunuz?
Bazen Kalbinize Bıçak Saplanmış Gibi Bir Ağrı Hissediyor musunuz?
Bir Diyetin Zırva Olup Olmadığını Nasıl Anlarız?
Bir Diyetin Zırva Olup Olmadığını Nasıl Anlarız?
Yazın Cereyanda (Soğuk Hava Akıntısında) Kalmak Sizi Hasta Eder mi?
Yazın Cereyanda (Soğuk Hava Akıntısında) Kalmak Sizi Hasta Eder mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Orta Çağ'da Adap Kitapları: 15. Yüzyıl Metinlerinde Çocuklara Burunlarını Karıştırmamaları Tembihleniyor!. (26 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 1 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8306
Bakırcı, Ç. M. (2020, February 26). Orta Çağ'da Adap Kitapları: 15. Yüzyıl Metinlerinde Çocuklara Burunlarını Karıştırmamaları Tembihleniyor!. Evrim Ağacı. Retrieved June 01, 2023. from https://evrimagaci.org/s/8306
Ç. M. Bakırcı. “Orta Çağ'da Adap Kitapları: 15. Yüzyıl Metinlerinde Çocuklara Burunlarını Karıştırmamaları Tembihleniyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 26 Feb. 2020, https://evrimagaci.org/s/8306.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Orta Çağ'da Adap Kitapları: 15. Yüzyıl Metinlerinde Çocuklara Burunlarını Karıştırmamaları Tembihleniyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 26, 2020. https://evrimagaci.org/s/8306.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close