Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Odysseus Anlaşması: Bugünkü Siz ile Gelecekteki Siz Arasında Yapılan Sözleşmeler...

3 dakika
12,108
Odysseus Anlaşması: Bugünkü Siz ile Gelecekteki Siz Arasında Yapılan Sözleşmeler... Tutor Circle
Tüm Reklamları Kapat

Yunan mitolojisine göre Odysseus, Leartes ve Anticleia’nın oğlu ve İthaka kralıdır. Başından geçen türlü maceraları, Antik Çağ ozanı Homeros’un “İlyada” ve “Odessa” adlı destanlarında anlattığı yurdundan koparılış ve geri dönüş hikayeleri sayesinde bilmekteyiz. Ancak Odysseus, sadece mitolojik bir kahraman değildir. Aynı zamanda, sinirbilimsel bir olguya da ismini vermiştir: Odysseus Anlaşması!

Kulağa Odysseus’un, yine Yunan mitolojisinden başka bir karakterle imzaladığı bir anlaşma gibi gelse de aslında davranış bilimleri ve felsefe literatüründe yer edinmiş bir davranış biçimidir. Yani anlaşmanın kahramanı Odysseus değil. Biziz.

Hepimiz zaman zaman içinde bulunduğumuz anın cazibesine kapılıp, sorumluluklarımızı ertelemiş ve bu erteleme yüzünden rahatsızlık hissetmişizdir. Bulunduğumuz anda bu rahatsızlık hissinden kaçınmak veya sorumluluklarımızı ileri bir zaman diliminde yerine getirmek amacıyla devreye şu andaki biz olarak, gelecekteki biz ile yaptığımız anlaşmalar girer. Örneğin "Bu paragrafı da okuyayım, kalkıp ödevlerimi yapacağım." cümlesi, bir Odysseus Anlaşması'dır. Bir vakıftan geri ödemeli burs almamız, faturalarımız için otomatik ödeme talimatını etkinleştirmemiz ya da organ bağışı formu doldurmamız… Bu ve bunun gibi farklı zaman dilimlerindeki "biz" arasında yapılan el sıkışmalar, davranış bilimlerinde ve felsefede "Odysseus Anlaşması" olarak isimlendirilir.

Tüm Reklamları Kapat

Amerikalı Nörobilimci David Eagleman, Incognito adlı kitabında bu durumun en büyüleyici sonucunun zihnin, kendisinin farklı zamanlardaki konumlarıyla pazarlık edebilmesi olduğunu belirtmiş ve yine aynı kitapta bu anlaşmadan şöyle bahsetmiştir:

(...) ev sahibinizin size çikolatalı pasta konusunda ısrar ettiğini varsayalım. Beyninizin bazı bölümleri size sunulan glikoz için can atarken bazıları da beslenme biçiminiz konusunda endişeleniyor; yani bazı bölümler kısa dönemli kazancı, diğerleriyse uzun dönemli stratejileri ön plana çıkarıyor. Denge, duygularınız yönünde bozuluyor ve pastaya yumulmaya karar veriyorsunuz. Ama bir başka anlaşma karşılığında: Ancak yarın spor salonuna gitmeye söz verirseniz yiyebilirsiniz pastayı. İyi de, kim kiminle pazarlık ediyor? Pazarlığın her iki tarafı da siz değil misiniz?

Farkında olmasak da bu anlaşma hayatımızda azımsanmayacak derecede yer kaplamaktadır. ABD'de müşterilerin paralarını hafta hafta yatırdıkları ve sene sonunda Noel alışverişi yapmak üzere geri çektikleri "Noel Club" adında bir banka bile vardır. Bu bankaya para yatırmak, sene içinde Noel alışverişine para ayıracak kadar tutumlu olmayan siz ile Noel’de eğlenmek isteyen siz arasında yapılan "Odysseus Anlaşması"dır.

Bunun Adı Neden Odysseus Anlaşması?

Homeros, "Odessa" adlı destanında, Truva Savaşı’ndan sonra yurdu İthaka'ya dönmeye çalışan Odysseus'un başından geçenleri anlatır.

Destana göre Odysseus, bu dönüş yolculuğunun bir döneminde Sirenler Adası'nın yakınından geçmek durumunda kalmıştır. Sirenler, göz alıcı güzellikleri ve büyülü şarkılarıyla oradan geçmekte olan ölümlü denizcileri kendilerine çeken denizkızlarıdır. Şarkıyı duyan ölümlüler onlara direnemez ve korkunç bir sona sürüklenirler. Tanrıça Circe, Odysseus’u bu ölümcül denizkızları konusunda uyarmış ve denizcilerinin kulaklarını Sirenler’in büyülü şarkılarına tıkaması için balmumu vermiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Sirenler Adası görüldüğünde, Odysseus'un aklına Circe’nin uyarısı gelir ve balmumunu, adamları arasında paylaştırır. Bu sayede büyülü şarkıları duymayacak ve kendi ölümlerine sürüklenmeyeceklerdir. Şarkının etkisiyle sürüklenmemek için adamlarına kendisini geminin direğine sıkıca bağlattırır; çünkü hem şarkıyı dinlemek hem de hayatta kalmak istemektedir. Ve Sirenlerin büyülü şarkısı duyulur.

Odysseus'un kendini gemi direğine bağlatmasının temsili.
Odysseus'un kendini gemi direğine bağlatmasının temsili.
Greeka

Şarkı Odysseus'u kendinden geçirir. Adaya gitmek, denizkızlarına kavuşmak istemektedir. Onun çırpındığını gören gemidekiler daha hızlı kürek çekmeye başlarlar, gemi ilerler ve Sirenlerin şarkısı artık duyulmaz olduğunda mürettebat derin bir oh çeker ve kürekleri bırakır.

Bu hikayede henüz Sirenlerin şarkısını duymayan Odysseus, yine de bu büyülü ezgiye karşı koyamayacağını bilmektedir. Bu nedenle Sirenlerin şarkısını duyan Odysseus ile bir anlaşma yapmış ve kendisini yani onu gemi direğine bağlatmıştır. İşte gelecekteki kendimizle yaptığımız anlaşmalar adını bu mitolojik hikayeden almaktadır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
107
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 58
  • Muhteşem! 24
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 11
  • İnanılmaz 10
  • Güldürdü 7
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Umut Verici! 3
  • Korkutucu! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Encyclopedia Mythica. Odysseus. (3 Mart 1997). Alındığı Tarih: 28 Şubat 2021. Alındığı Yer: Encyclopedia Mythica | Arşiv Bağlantısı
  • D. Eagleman. (2011). Incognito. ISBN: 9786054729074. Yayınevi: Domingo.
  • Homeros. (2013). Odysseia. ISBN: 9789755103785. Yayınevi: Can.
  • B. Grierson. (2017). Writing Your Own "Ulysses Contract". Psychology Today. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/12/2024 20:46:32 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10121

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yeni Koronavirüs
Kilo
Alkol
Entropi
Evrimsel Tarih
Virüs
Anne
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Deizm
Kök Hücre
Sperm
Memeli
Patojen
Halk Sağlığı
Hücre
Doku
Uçuş
Yıldızlar
Şizofreni
Kalıtım
Sağlık Personeli
Dilbilim
Kalp
Nötron Yıldızı
Factchecking
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Koyuncuoğlu, et al. Odysseus Anlaşması: Bugünkü Siz ile Gelecekteki Siz Arasında Yapılan Sözleşmeler.... (14 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 1 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10121
Koyuncuoğlu, S., Bakırcı, Ç. M. (2021, February 14). Odysseus Anlaşması: Bugünkü Siz ile Gelecekteki Siz Arasında Yapılan Sözleşmeler.... Evrim Ağacı. Retrieved December 01, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10121
S. Koyuncuoğlu, et al. “Odysseus Anlaşması: Bugünkü Siz ile Gelecekteki Siz Arasında Yapılan Sözleşmeler....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 14 Feb. 2021, https://evrimagaci.org/s/10121.
Koyuncuoğlu, Sidal. Bakırcı, Çağrı Mert. “Odysseus Anlaşması: Bugünkü Siz ile Gelecekteki Siz Arasında Yapılan Sözleşmeler....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 14, 2021. https://evrimagaci.org/s/10121.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close