Neden Kaslarımıza Kramp Girer?

Birçoğumuz kramp hissini biliriz. Bazen spor yaparken aniden yakalanırız bazen gecenin bir yarısı şiddetli bir ağrıyla uyanmış oluruz. Ne zaman meydana gelirse gelsin kramp, iskelet kaslarımızın istemsiz şekilde kasılmasıdır ve gerçekten acı verir.

Bazı insanlar, yoğun ve yüksek tempolu egzersizlerden sonra sık sık kramp yaşarlar ancak birçok kişi, özellikle geceleri, egzersiz yapmadan kramp yaşar. "Gece krampları", yaş ilerledikçe daha sık görülür ve hamilelikte yaygındır.

İlginç bir şekilde, bu kramplar genellikle alt ekstremiteyle (bacak bölgesiyle) sınırlıdır. Bu durum, sporcularda egzersize bağlı kas krampları yaşayanlarla genellikle aynıdır. Peki, nedenleri de aynı mıdır?

Aslında tam olarak bilmiyoruz ama konuyla ilgili birkaç teorinin mevcut olduğunu söyleyebiliriz.

Krampların bir spor müsabakasının başında nadiren görüldüğünü, genellikle sonunda ortaya çıktığını biliyoruz. Dolayısıyla yorgunluk, egzersizde belirleyici faktör gibi görünüyor. Bazı araştırmacılar uzun zamandır dehidratasyon ve elektrolit dengesizliğinin (tuz içeriğinin azalması gibi) bir neden olduğunu öne sürüyor.

Ancak son incelemeler ve ortaya çıkarılan kanıtların çoğunlukla gözlemsel olması, bu teoriye kuşkuyla bakılmasına neden oldu. Bu; dehidratasyon, tuz eksikliği ve kramplar arasında bir ilişki olabileceği olarak düşünülse de birinin diğerine neden olduğunu kanıtlayamayacağımız anlamına geliyor.

Ayrıca bu çalışmalarda, kramplara yatkınlığı olan kişilerin hidrasyon veya elektrolit düzeyleri, kramplara yatkınlığı olmayan kişilere göre farklılık göstermemiştir.

Ve eğer elektrolit dengesizliği neden olsaydı, vücuttaki tüm kaslar etkilenebilirdi. Ancak sadece aktif olarak kullanılan kaslarda, özellikle birden fazla eklemden geçen baldır kası ve hamstring gibi kaslarda kramp görülme eğilimi vardır. Diz büküldüğünde, bu kaslar kısalmış bir pozisyonda kasılarak krampa yol açabilir.

Kasların içinde doğal bir refleks mekanizması vardır. Kas gerildiğinde veya kasıldığında, omuriliğe kasın uzaması ve gevşemesi için bir refleks mesajı gönderilir. Bu, kası yaralanmalardan korur.

Yapılan son incelemeler, krampları açıklamak için "değişmiş nöromüsküler kontrol hipotezi" olarak adlandırılan bir hipotezi öne sürüyor. Burada, genellikle kas yorgun olduğunda meydana gelen koruyucu refleks etkisi bozuluyor. Yani bu durumda kas kasılıyor ancak omuriliğe gevşemesi için gönderilen olağan sinyal engelleniyor. Artık kasta koruyucu bir gevşeme olmuyor, yani kas istediğinizden daha uzun süre kasılıyor.

Gece krampları ileri yaşlarda daha sık görülür. Ayrıca hamilelikte krampların yaygınlığı özellikle yüksektir, genellikle ikinci trimesterde başlar ve üçüncü trimesterde sıklaşarak kötüleşir.

Bunun tam olarak neden meydana geldiği bilinmiyor. Fazla vücut ağırlığını taşımanın yol açtığı artan yorgunluktan veya kalbe kan akışının yavaşlaması nedeniyle bacak kaslarına binen baskının artmasından kaynaklanıyor olabilir.

Hormonlar da rol oynuyor olabilir. Doğum kontrol hapı kullanan kadınların krampa daha yatkın olabileceği yönünde bazı bulgular vardır. Cinsiyet hormonları, bağ dokusunun sertliğini değiştirebilir.

Ancak refleks hassasiyeti adet döngüsünün evrelerine göre değişse de kas gerilme refleksi aslında ovulasyon döneminde en düşük seviyededir ve doğum kontrol hapının bu durumu etkilediğine dair sınırlı kanıt bulunmaktadır.

Krampları önlemek adına tuz tabletleri ve magnezyum sıklıkla kullanılıyor ancak elektrolit dengesizliği ve dehidratasyonun kramplara neden olduğu görülmediğinden bunların faydası tartışmalı!

Kramptan kurtulmanın en iyi yolu, kası germektir. Çünkü kasın gevşemesi için gönderilen refleks sinyali büyük olasılıkla engellenmiştir. Fakat şiddetli kramp yaşayan bir kası germek kasta bir miktar hasara yol açabilir.

Bu nedenle kas çiftindeki karşı kası (genellikle diğer taraftaki) kasmak daha iyi bir yaklaşım olabilir. Bu, örneğin, hamstringler (bacağın arkası) kramp girdiğinde, quadricepsleri (bacağın ön tarafı) kasmayı içerir.

Krampların tam olarak nasıl oluştuğu hakkındaki genel bilgi eksikliği nedeniyle kanıta dayalı önleme stratejileri oldukça sınırlıdır. Yorgunluk, kramplara karşı artan duyarlılığın ana nedenlerinden biriyse egzersiz sırasında sıvı alımı ve tuz replasmanı gibi yorgunluğu geciktirme yöntemleri krampları önlemeye yardımcı olabilir. Bu, aynı zamanda performansa da katkıda bulunabilir.

Masaj (sinir hassasiyetinin azalması nedeniyle) ve germe egzersizleri, özellikle yaşlılarda ve hamilelik sırasında krampların sıklığını azaltmaya yardımcı olabilir.

Sonuç olarak kas krampları, özellikle spor sırasında veya geceleri yaşanan yaygın bir sorun olmakla birlikte nedenleri tam olarak aydınlatılamamıştır. Yorgunluk, kasların koruyucu refleks mekanizmasının bozulması ve nöromüsküler kontrol değişiklikleri krampların temelinde yer alan en önemli faktörler olarak öne çıkmaktadır. Elektrolit dengesizliği ve dehidratasyonun rolü tartışmalı olmakla birlikte bu tür durumların krampların tüm açıklamasını yapmadığı görülmektedir. Gece kramplarının yaşla ve hamilelikle artması, biyomekanik ve hormonal faktörlerin de etkili olabileceğini göstermektedir. Kramplardan korunmak ve tedavi etmek için en etkili yöntemler arasında kasların uygun şekilde gerilmesi, kas dengesinin sağlanması ve yorgunluğun önlenmesi yer almaktadır. Ancak krampların kesin nedenlerine yönelik daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç vardır. Bu nedenle, bireylerin kendi deneyimlerine göre uygun önlem ve tedavi yöntemlerini denemeleri önem taşımaktadır.