Midye Zehirlenmesi

Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma

Özellikle Türkiye'de yoğun bir şekilde tüketilen midyeler ve benzeri su ürünleri, kimi zaman ölümcül hastalıklara, daha doğrusu zehirlenmelere yol açabiliyor. Özellikle midye içerisine bulaşmış olabilecek dinoflagellalar ve bakteriler, midye içerisinde çeşitli kimyasallar üreterek, midyenin insan için ölümcül bir hale gelmesine sebep olabiliyorlar. Hatta 2009 yılında yapılan bir araştırma, spesifik olarak Azadinium spinosum isimli ufak alglerin yaygın olarak görülen midye zehirlenmesinden sorumlu olduğunu tespit etmiştir.

Buna rağmen, bugüne kadar tanımlanan çok çeşitli midye (ve su ürünü) zehirlenmesi mevcut. Ancak hemen hepsinde karşılaşılan kimyasallar, "nörotoksin" dediğimiz sinir dokusunu harap eden kimyasallar şeklindedir. Dolayısıyla çok ciddi tehlikeleri bulunabilmektedir.

Midyelerde rastladığımız en kritik nörotoksinler domoik asit, ciguatoksin, histamin, azasparikasit gibi kimyasallardır. Dolayısıyla bu kimyasalların aşırı miktarda vücuda alınması, çok kritik etkiler doğurabilir.

İnsanlar için bu durumun tehlikesi, midyelerle beslenen balıkların vücudunda bu nörotoksinlerin birikmesi, daha sonra daha büyük balıkların da bu küçük balıkları yiyerek giderek bu toksini depolamasıdır. En son tüketici olan insan ise, tek bir balıktan ciddi miktarda nörotoksin alabilir ve anında, ciddi sorunlarla baş etmek zorunda kalabilir. Kimi zamansa sadece tek bir midyede biriken nörotoksinler bile ciddi hasarlara yol açabilmektedir.

Nörotoksinler, basitçe, sinirlerin kimyasal işlevlerini bozarak onları tahrip eden kimyasallardır. Bu kimyasalların vücuttan uzaklaştırılamaması durumunda sinir dokusu bozulmaya başlayacaktır.

Belirti ve Semptomlar

Eğer su ürünleri tükettikten sonra aşağıdaki belirtileri gösteriyorsanız, büyük ihtimalle zehirlenme ile karşı karşıyasınız demektir:

• Karın Krampları
• İshal
• Kusma
• Mide Bulantısı

Bunlar ilkin semptomlar. Eğer bu sırada müdahale edilmezse, nörotoksinler sinir dokusunu tahrip etmeye başlıyorlar ve başka belirtiler gözüküyor:

• Dişler sanki gevşemiş de düşeceklermiş gibi hissiyat
• Sıcak ile soğuğu birbirine karıştırma (buza değildiğinde yanma hissi gibi)
• Baş ağrısı
• Düşük kalp ritmi ve düşük kan basıncı
• Ağızda metalik tatlanma

Ayrıca bazı tip nörotoksinler bazı ani etkilere de yol açabilirler:

• Nefes darlığı
• Aşırı kırmızı yüz ve vücut
• Kaşınma ve kızarıklıklar

Bazı tip midyelerin zehirlerinde ise farklı semptomlar baş gösterebilir. Bu nörotoksinler yaklaşık 30 dakika içerisinde kendisini gösterirler. Şöyle ki:

• Hissizlik ve uyuşma
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı
• Geçici felç (bacaklar ve kollarda)
• Kusma, mide bulantısı, ishal

Kısaca midye (ve aslında herhangi bir su ürünü) tükettikten sonra bunlardan bazılarını hissediyorsanız mutlaka doktorunuza başvurunuz. Aksi takdirde, zehrin vücuda tamamen yayılması sonrası öncelikle kalıcı felç, sonrasında ise beyin hasarı sonucu zihinsel problemler ve hatta ölüm baş gösterebilir.

Önlem Yöntemleri

Özellikle midye tüketiminde aşırıya kaçılmamasını (belki az miktarda toksin vücuttan atılabilir; ancak o partide çok sayıda hastalıklı midye varsa, hepsinin tüketimi ölümcül olacaktır) ve sadece güvendiğiniz yerlerden midye tüketmenizi söyleyebiliriz.