Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Maymun Gör, Maymun Yap: Bir Yarışta Birincinin İkinciyi Kopyalaması Nasıl Mantıklı Bir Strateji Olabilir?

Maymun Gör, Maymun Yap: Bir Yarışta Birincinin İkinciyi Kopyalaması Nasıl Mantıklı Bir Strateji Olabilir? Pixabay
4 dakika
968
Evrim Ağacı Akademi: Oyun Teorisi Yazı Dizisi

Bu yazı, Oyun Teorisi yazı dizisinin 14. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Oyun Teorisi - 1: Oyunlar ve Oyunların Modellenmesi" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

"Maymun gör, maymun yap" stratejisi, oyun teorisi hakkında yazılan bir kitapta şu sözlerle anılmaktadır:[1]

Yelkenli yarışlarında 'lideri takip et' stratejisinin ilginç bir şekilde ters yüz edilmiş halini gözlemlemek mümkündür... Lider, kötü bir stratejiyi takip ettiği bariz olsa bile takipçiyi taklit eder. Neden mi? Çünkü yelkenli yarışlarında (balo salonu danslarının aksine) yakınlık önemli değildir; yalnızca kazanmak önemlidir. Eğer öndeyseniz önde kalmanın en kesin yolu 'maymun gör, maymun yap' oyununu oynamaktır.

Yüksek prestijli ve dünyanın en eski uluslararası spor müsabakalarından biri olan Amerika Kupası'nın 1983 yılında gerçekleşen müsabakalarında Amerikalı Liberty, Avusturalyalı Australia II yelkenlisini yedinin en iyisi oyununda 3-1 skorla geçmişti. Liberty'nin kazanmak için yalnızca bir skora daha ihtiyacı vardı; Amerika'nın 131 yıllık arka arkaya kazanma rekorunu bir sene daha uzatacaktı!

Tüm Reklamları Kapat

Yarış başladı... Australia II, başlangıç çizgisini erken geçtiği için ceza aldı ve liderlik Liberty'e geçti. Rakibine ulaşabilmek ve aradaki mesafeyi kapatabilmek adına Avusturalyalı yelkenli, o anda pistin sağ kısmındaki rüzgarlar çok daha iyi olmasına rağmen pistin sol kısmından ilerlemeyi tercih etti. Rüzgarın zamanla yön değiştireceğini ve böylelikle bir avantaj kazanmayı hedefliyordu. Amerikan yelkenli ise sağda kaldı; nihayetinde sağ taraf güvenilirdi, rüzgar daha iyiydi ve daha iyi kalmasını umuyorlardı.

Ancak rüzgar kısa bir süre sonra sola döndü ve Australia II yarışı kazandı... Bu galibiyetin ardından iki galibiyet daha alan Australia II, kupayı kazanarak Amerika'nın 131 yıllık başarı tarihini noktaladı.

Tüm Reklamları Kapat

Peki Ne Olmalıydı?

İki yelkenlinin de hızı rüzgarın durumuna bağlı olduğu için iki yelkenli de pistin hangi tarafında daha iyi rüzgar olacağına yönelik eğitimli bir tahminde bulundular. Bu Avusturalyalı yelkenli için iyi bir stratejiydi; zira kaybediyordu ve risk alması gerekliydi. Amerikan yelkenli ise kazanmak için "takipçisini takip etmeliydi"; zira zaten kazanıyordu ve farklı stratejilerin başarılı olmasına mahal vermemek, bu stratejiler başarılı sonuçlar verse bile pozisyonunu koruyabilmek için bu stratejileri değerlendirmeliydi.

Yani liderlik pozisyonu zaten Liberty'deydi. Arkasındaki geminin stratejisini kopyalamış olsaydı yarış boyunca aynı hızla ilerleyecek, böylelikle baştaki avantajını koruyarak yarışı kazanacaktı. Liberty'nin sağ kısmı tercih etmesine yönelik alınan karardan ne kadar emin olunursa olunsun, akıllıca davranış takipçiyi takip etmek olurdu; zira bu, Liberty'i kesin bir zafere götürürdü.

Pexels

Bir Stratejinin Mevcut Koşullarda Uygulanabilir Olduğunu Nasıl Anlarız?

Takipçiyi takip etmek faydalı bir strateji olmasına rağmen sadece bazı durumlarda etkili bir şekilde uygulanabilmektedir. Örneğin yukarıdaki senaryoda sadece iki "oyuncu" yer almaktadır ve katıldıkları yarışta önemli olan tek şey kazanmaları ya da kaybetmeleridir. Bu koşullarda takipçiyi takip etme stratejisi geçerlilik kazanmaktadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ancak koşullar farklı olsaydı; örneğin, yarışta ikiden fazla oyuncu olsaydı, bu strateji geçerliliğini yitirebilirdi. Zira böyle bir durumda birinci, ikinciye göre kendi pozisyonunu ayarlamak istediğinde diğer oyuncular, bir yelkenli yarışında rota değiştirmenin oldukça güç olması sebebiyle birinciyi (ve ikinciyi) geçebilir; bu sebeple birinci, makaleye konu stratejiyi uygulamak istediğinde liderliğinden feragat etmek durumunda kalırdı.

Buna ek olarak, burada tartışılan senaryo gerçekliğin biraz basitleştirilmiş halini ele almaktadır; zira Amerikan kaptanın kararını etkileyen başkaca hususlar da vardır:

  • Rakip ile araya büyük bir mesafe koymak daha prestijli bir galibiyet olarak görülebilir.
  • Kaybedenin stratejisini taklit etmek, güven eksikliği olarak yorumlanabilir.
  • Yarış sırasında rota değiştirmek riskli olabilir ve böylesi bir rota değişikliği, avantaj kaybına sebep olabilir.

Buna ek olarak Amerikan kaptanın rota seçiminde ne kadar emin olduğunu bilmediğimizi de göz önünde bulundurmak önemlidir. Çünkü belki de orijinal rotanın (sol) hesaplamaları, diğer rotaya (sağ) kıyasla sol rotanın çok daha verimli olduğunu göstermiş; kaptan, bu çerçevede yukarıda belirtilen hususları da hesaba katarak ikinci yelkenlinin stratejisini kopyalamak yerine rotasını korumayı tercih etmiş olabilir.

Ana hatlarıyla ele alındığında bu hesaplamalar ikinciyi taklit etmenin temel düzeyde bir oyun teorisi perspektifinden doğru seçim olduğu gerçeğini ihlal etmese de, Amerikan kaptanın neden rotasını korumayı seçtiğine dair bazı olası açıklamalar sunmaktadır. Örneğin kaptan, yarışı büyük bir farkla kazanmanın getirdiği faydaların (prestij) küçük bir kaybetme riskini göze almaya değecek kadar önemli olduğunu düşündüyse rotayı koruma seçimi akıllıca bir seçim olabilir. Bununla beraber, strateji seçiminin dikkatli bir değerlendirmeden ziyade ego veya stratejik planlama eksikliğine göre yapılmış olması da tamamen mümkündür.

Genel olarak bu durum, gerçekliğin ne kadar karmaşık olduğunu göstermektedir. Bu da oyun teorisinin gerçek hayattaki uygulamaları kapsamında unutulmaması gereken önemli bir kıssadan hissedir. Oyun teorisinde basitleştirilmiş modellerin tercih edilmesinin bir nedeni vardır; ne kadar çok faktör eklerseniz, oyun o kadar karmaşık hale gelir.

Tüm Reklamları Kapat

Özet ve Sonuçlar

"Takipçiyi takip et" (veya "maymun gör maymun yap"), bir yarışmadaki birincinin, liderlik pozisyonunu sürdürebilmesi adına ikinciyi kopyaladığı stratejidir.

Birinci, en yakın takipçisini mükemmel bir şekilde taklit edebildiği sürece, takipçi optimal olmayan bir hareket tarzı seçse bile bu strateji, birinciyi zafere götürür.

Örneğin iki yarışmacının olduğu bir yelkenli yarışında birinci yelkenli, farklı bir rotanın daha elverişli olduğuna inansa bile yarışı kazanmak için ikincinin bulunduğu tarafta kalmalı ve aynı rotayı takip etmelidir. Çünkü ikinciyi bu şekilde taklit etmek, yarışın sonuna kadar liderliğini korumasını sağlar.

Bu strateji yalnızca belirli koşullar altında uygulanabilir. Örneğin ikiden fazla oyuncunun olduğu bir yarışta, mevcut ikinciyi taklit etmek için strateji değiştirmenin maliyetinin yüksek olduğu durumlarda veya birincinin yarışmayı ne kadar büyük bir farkla kazandığının önemli olduğu durumlarda bu strateji işe yaramayabilir.

Bu stratejinin etkili olabileceği durumlarda bile ego, kendinden emin görünme ve büyük bir farkla kazanma arzusu, insanları bu stratejiyi kullanmaktan alıkoyabilir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Oyun Teorisi Yazı Dizisi

Bu yazı, Oyun Teorisi yazı dizisinin 14. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Oyun Teorisi - 1: Oyunlar ve Oyunların Modellenmesi" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
36
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 4
  • Muhteşem! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ A. K. Dixit. (2008). The Art Of Strategy: A Game Theorist's Guide To Success In Business And Life. ISBN: 9780393062434. Yayınevi: W. W. Norton Company.
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 15:32:20 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13503

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
I. Shatz, et al. Maymun Gör, Maymun Yap: Bir Yarışta Birincinin İkinciyi Kopyalaması Nasıl Mantıklı Bir Strateji Olabilir?. (8 Aralık 2022). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/13503
Shatz, I., Karagözoğlu, M. (2022, December 08). Maymun Gör, Maymun Yap: Bir Yarışta Birincinin İkinciyi Kopyalaması Nasıl Mantıklı Bir Strateji Olabilir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/13503
I. Shatz, et al. “Maymun Gör, Maymun Yap: Bir Yarışta Birincinin İkinciyi Kopyalaması Nasıl Mantıklı Bir Strateji Olabilir?.” Edited by Mert Karagözoğlu. Evrim Ağacı, 08 Dec. 2022, https://evrimagaci.org/s/13503.
Shatz, Itamar. Karagözoğlu, Mert. “Maymun Gör, Maymun Yap: Bir Yarışta Birincinin İkinciyi Kopyalaması Nasıl Mantıklı Bir Strateji Olabilir?.” Edited by Mert Karagözoğlu. Evrim Ağacı, December 08, 2022. https://evrimagaci.org/s/13503.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close