Maske Kıtlığı, COVID-19 Salgınını Yenmemizi Sağlayacak Koronavirüs Araştırmalarını Engelliyor!

Kim West için, işe kıyafeti giyme işlemi evde bitmiyor. Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki ofisine geldikten sonra, West genellikle gömleğinin ve pantolonunun üzerine ikinci bir kıyafet giyiyor: baştan aşağı bir önlük, galoşlar, kol koruyucuları, iki çift eldiven, bir saç filesi ve N95 maskesi. Üzerinde çalıştığı tehlikeli ve genellikle havayla taşınan patojenlere karşı tasarlanan bu abartılı kıyafeti giymek, yıl boyunca giydiği koruyucu kıyafetlerin çetelesini tutamayan West için bir alışkanlık haline gelmiş durumda.

Kendisi, şimdilerde bu durumun değişmesi için gün sayıyor.

SARS-CoV-2 koronavirüsü dünya çapında yayılmaya devam ettikçe, araştırma laboratuvarları kişisel koruyucu ekipman malzemelerinin hızla azalmakta olduğunu fark etti. Özellikle de, müşterilerin enfeksiyondan korunmayı umarak, panikle istiflediği N95 maskelerinin eksikliği, West gibi, geçimini halkı riske atan mikroplar üzerinde yaptığı araştırmalarla sağlayan bilim insanlarının araştırmalarının engellenmesine neden oluyor.

Amazon

West, potansiyel olarak ölümcül olan ve solunabilir mikroplar üzerinde çalışıldığı için ona göre tasarlanan UMass Medical's Biosafety Level 3 (BSL3) tesisini işletiyor. Bu tesiste West ve meslektaşları, dünyanın en bulaşıcı katili olan ve tüberküloza sebebiyet veren bakteriyi üretiyor. West, şöyle diyor:

Bu çılgın bir şey. N95 maskelerini günlük hayatında kullanan çok fazla insan var. Eğer olur da işimizi yapmak için tesise giremezsek, araştırma yapma imkanımızı hepten kaybedeceğiz.

N95 maskelerinin eksikliği, halkı tehlikeye atan mikropları araştırarak geçimini sağlayan bilim insanlarının işlerine engel oluyor.

Havada asılı duran partiküllerin %95'ini filtreleyebildiklerinden, N95 maskeleri hastalıklara karşı koruma sağlıyor. Buna SARS-CoV-2'nin neden olduğu COVID-19 da dahil. Ancak uzmanlar, halka, hem yanlış kullanımı çok olası olan hem de çoğu sağlıklı insanın hasta olmasını önleme ihtimali düşük olan bu maskeleri almamalarını tekrar tekrar söylüyor. Bu uyarılara karşın, N95 maskeleri eczane raflarından ve çevrimiçi perakende sitelerinden uçup gitti. Hem de 195$ gibi fahiş fiyatlara satılarak!

Hastaneler ve klinikler, hastaları tedavi ettikleri sırada tıp uzmanlarını koruyan maskelerin üreticileri için hala bir öncelik olmaya devam ediyor. Fakat maske kıtlığının devam etmesi halinde, bilim insanları yüksek riskli projelerde duraklama düğmesine basmak durumunda kalacaklarından, bulaşıcı hastalık araştırmaları salgının bir başka ciddi boyutunu oluşturabilir. Bir diğer BSL3 tesisine ev sahipliği yapan ve aynı şekilde, ekipman eksikliğiyle mücadele eden, Teksas'taki Galveston Ulusal Laboratuvarı'nın ortak yöneticisi olan Joan Nichols şöyle diyor:

Yaratıcılığımızı kullanabiliriz. Ancak bir süre sonra, düzgün bir şekilde korunmadıkça bu işi yapamayız. İşte asıl o zaman bu bir sorun olacak.

Epidemiyoloji ile ilgili diğer içerikler ›

• COVID-19 Koronavirüs Salgını Önlemlerinin 2024 Yılının Sonuna kadar Devam Etmesi Gerekebilir!
• Tarihteki Küresel Salgınlar: Koronavirüs İlk Değil, Son da Olmayacak!
• Koronavirüs Aşılarının Etkinliği Azalıyor mu? Verileri Nasıl Değerlendirmeliyiz?

Maske kıtlığının devam etmesi halinde, bilim insanları yüksek riskli projelerde duraklama düğmesine basmak durumunda kalacaklarından, bulaşıcı hastalık araştırmaları salgının bir başka ciddi boyutunu oluşturabilir.

Allure

Yüzde gevşek duran cerrahi maskelerin aksine, N95 maskeleri burun ve ağız çevresini sıkıca sarmak üzere tasarlandı, hava yollarını enfekte veya tahriş edebilecek mikropların ve küçük partiküllerin büyük çoğunluğunun girişini engelliyor. Ucuz ve toplu üretimi kolay olan maskeler, inşaat sektöründen hayvancılığa ve klinik araştırmalarına kadar değişik alanlarda pazarlar buldu ve çoğunlukla tane başına bir dolardan daha az sattı.

Bunun yanı sıra, 2020 yılının başlangıcından bu yana, şu an 110.000'in üzerinde olan COVID-19 vakalarının dünyaya yayılmasıyla fiyatlar uçtu. Sağlık çalışanları, genelde yüksek riskli ve çok kirli ortamlarda tek kullanımlık olan maskeleri tüketmiş durumda. 

Bilimin İhtiyaç Duyduğu Maskeler Tükeniyor!

Maske eksikliğinin ciddiyetini aktarmak için şu kaynaktan yararlanılıyor: N95 maskelerinin çoğu, ABD'ye tedarik edilenler dahi, salgının Aralık ayında patlak verdiği Çin'in Hubei bölgesinde üretiliyor. Pensilvanya Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nde virolog olan Sara Cherry şöyle diyor:

Gerçek şu ki, şu anda N95'leri alabilmek çok zor. Eğer sadece N95'lere bağımlı olacak olsaydınız, muhtemelen şu an içinde bulunduğunuz durumdan endişe duyardınız.

N95 üreticileri üretimi artırmayı amaçlarken, işlem bekleyen, biriken ürünler zaten ciddi derecede arttı. West, şöyle diyor:

UMass Medical'ın BSL3'ünü stoklayan her büyük üretici, en az Haziran ayına kadar yetecek maskeye sahip - ki ben de bu ürünleri daha az bilinen butik satıcılardan temin etmeye çalışıyorum.

Boston Globe

Kendi arzını garantiye almak için isim vermemeye de dikkat ediyor. Galveston'daki Nichols ise şöyle diyor:

Bize maskeleri alabileceğimize dair herhangi bir tarih verilmiyor. Sadece siparişin şimdi verilemeyeceğini söylüyorlar. Siparişleri yakın zamanda verebileceğimizi zannetmiyorum. Bu, Galveston'daki BSL3'ün şu anda SARS-CoV-2 üzerinde çalışan pek çok laboratuvardan sadece biri olduğunu düşününce çok büyük bir problem. Eğer durum daha kötüye gider de elimizdeki ekipmanlar tükenirse, araştırma yavaşlamak zorunda kalacak.

Yeni kitler, yeni teşhisler geliştirmek lazım - ortaya çıkan bu yeni virüsün doğasında neler olduğunu incelemek gerekiyor. Şimdi yapılması gereken çok fazla şey var çünkü bu yapılanlar, durum ilerledikçe olayla başa çıkışımıza yardımcı olacak.

Nichols'ın laboratuvarı hala Ocak ayında gelmesi planlanan bir gönderiyi bekliyor.

Bazı laboratuvarlarda zaten stokta olan N95'ler de tükenmeye başladı. COVID-19 ABD sınırları içinde ilk kez bildirildiğinden beri, UMass çalışanları "avuç dolusu N95'i alıp öylece kapıdan çıkıp gidiyor," diyor Nichols. (Bu sebeple çoğu araştırmacı ekipmanlarını daha gizli yerlere koymaya başladı.) Hatta West, birinin Myrtle Beach'e yaptığı gezi de dahil olmak üzere, insanların kişisel gezileri için ondan maske aşırmasını istediğini söylüyor. Tabii ki, cevabının her zaman hayır olduğunu ekliyor.

Hungary Today

Bir tüpü düşürmek gibi basit bir hatanın bile acil tahliye ve saatler süren titiz bir dezenfekte süreci gerektirdiği bir Biosafety Level 3 laboratuvarında, N95'ler yeniden kullanılmıyor. Düzenli olarak tesise girip tesisten çıkan yaklaşık üç düzine araştırmacısıyla, UMass BSL3 laboratuvarı bir ay içinde birkaç yüz maske kullanıyor. 

West'in en son yaptığı hesaplamalara göre, envanterinde ona sadece 6 hafta yetecek kadar N95 maskesi kaldı. 

Ne Yapmalıyız?

Bazı davranışsal değişiklikler, -her zaman maske değişikliği gerektiren tesise girme ve tesisten çıkma konusunda daha ihtiyatlı olmak gibi- kaçınılmazı geciktirmeye yardımcı olabilir. Ancak West'e göre, sorun artık maskelerin tükenmesi değil, ne zaman tükeneceği. 

Bu duruma hazırlanmak için Cherry'nin Pensilvanya'daki laboratuvarı gibi, diğer BSL3 laboratuvarları da havayı temizleyen solunum cihazlarına ya da İngilizce "papers" olarak telaffuz edilen PAPR'lara geçiş yapma kararı aldı. Bu cihazlar, filtrelenmiş havayı kullanıcının başını örten bir kaputa pompalayan, pille çalışan ve yeniden kullanılabilen ürünler. Ancak tek kullanımlık muadillerinden çok daha pahalılar ve laboratuvar görevlileri, tekrarlanan sterilizasyonlar sonrası sert mikrop öldürücü kimyasallar dolayısıyla paslanan davlumbazları düzenli olarak değiştirmeliler.

Her laboratuvar düzenli kullanım için PAPR'ları satın alacak ve bu sistemi sürdürebilecek kaynağa sahip değil ve N95'lerde olduğu gibi, satıcılar mevcut salgından dolayı bu cihazları stokta tutmak için uğraşıyor.

GazDetect

N95 stoklarındaki düşüşü fark ettikten sonra Ocak ayında farklı kaynaklar toplamaya başlayan Cherry, Pensilvanya'daki BSL3'ün önümüzdeki birkaç ay için yeterli PAPR'lara sahip olacağını düşünüyor. 

Agora Bilim Pazarı

Fizikokimya Seti (2 Cilt)

Devamını Göster

₺605.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Bu durumun uzun vadeli yansımaları olacağını zannetmiyorum. Ama sanırım zaman gösterecek.

Undark'ın konuştuğu tüm uzmanlar, şu anda dünyadaki pandemi ile mücadele eden sağlık çalışanlarının koruyucu ekipman ihtiyaçlarının öncelikli olduğunu vurguladı. Nichols şöyle diyor:

Gerekirse sahip olduğum her şeyi hastaneye vereceğim.

Ancak salgın gelişmeye devam ettikçe araştırma camiasının buna ayak uydurması gerecek. Massachusetts Genel Hastanesi Ragon Enstitüsü (Ragon Institute of Massachusetts General Hospital), Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (Massachusetts Institute of Technology) ve Harvard Üniversitesi'nde tüberküloz odaklı bir laboratuvar işleten Bryan Bryson şöyle diyor:

Koronavirüsle başa çıkmak adına ulusal bir zorunluluk mevcut.

Bu BSL3 laboratuvarında, N95 maskeleri yok: Tüm çalışanlar PAPR kullanıyor ve iyi finanse edilen bu kurum, bu ve diğer koruyucu ekipmanları ciddi bir şekilde koruyor. Bryson şöyle diyor:

Eğer laboratuvarımızda araştırmaları durduracak bir sıkıntı yaşarsak, o zaman sadece öyle yaparız. Şu an içinde bulunduğumuz durum, araştırmalar için gerekli olan çevikliğin bir hatırlatıcısıdır.

Sonuçta aksaklıklar ve çıkan engeller, bilimsel sürecin bir parçasıdır.

Ekipman açıkları yeni bir durum değil: Nichols, 2009'da dünya çapında yaklaşık 1 milyar insana bulaşan H1N1 influenza virüsü pandemisinin ardından da maskelerle ilgili benzer bir durum yaşandığını söylüyor. O zamandan beri, koruyucu ekipman stoklama konusunda oldukça gayretli. Bryson şöyle diyor:

Şu an içinde bulunduğumuz durum, araştırmalar için gerekli olan çevikliğin bir hatırlatıcısıdır.

FDA

Ancak olası bir çalışmaları durdurma durumunda, imkanların sağlanması aylar sürebilir. Örneğin, West'in araştırmalarının, özellikle de hayvan enfeksiyonları üzerine olanların, tamamlanması aylar aldı. Buna ek olarak, hibe parası yıllık döngülerde kısıtlı verilir. Bu yüzden tesisler durdurulmuş deneyler için sağlanacak finansal desteği telafi etmeden önce bir gecikme yaşanabilir. Nichols şöyle diyor:

Ön verileri almak için bu ilk işi yapamıyorsanız, ortaya bir hibe koyamazsınız. Eğer araştırmacıların halihazırda hibeleri ya da Ulusal Sağlık Enstitüsü'yle bir sözleşmeleri varsa, bu iki durum ödemeler için uygun görülmeyebilir.

West, sarf malzemeleri geri geldiğinde envanterinde daha fazla N95 maskesi tutmaya karar verdi. Şöyle diyor:

Bu gibi durumlarda kullanmak için N95 maskelerimin her bir ya da iki tanesini saklayacağım.

Ancak bu düşüncesi kusursuz değil:  Maskelerin tarihi geçer ve fonlar sınırlıdır. West, küçük bir tesis için çalışıyor ve şöyle diyor:

Çok sınırlı bir bütçem var. Tüm bu maskeleri almak için 10.000 dolara ihtiyacım var diyemiyorum.

Nichols, asıl sinir bozucu olan durumun, bu maskelerin alımının, fahiş fiyatlara satımının ve yanlış kullanımının olduğunu belirtiyor. Bu ayın başlarında, Walmart otoparkında farkında olmadan N95 maskesini ters takan ve maskenin burnuna gelmesi gereken taraf çenesinin altından sallanan bir adamla karşılaştığını söylüyor.

Araştırma personeli, koruyucu bir geçirmezlik sağlamak için öncelikle bireysel olarak test edilmesi gereken maskelerin nasıl düzgün bir şekilde kullanılacağını öğrenmek için yoğun bir eğitime tabi tutuluyor. Cherry, maskeleri çıkarmanın bile o kadar basit bir iş olmadığını söylüyor. Yüzlerine dokunmadan önce bir N95 maskesinin dış yüzüyle uğraşan insanlar, maskeden ciltlerine mikropların geçişine neden olabilir, maskeyi takmanın gerekliliğini tamamen ortadan kaldırabilir ve potansiyel olarak enfeksiyon riskini artırabilir. Bryson şöyle diyor:

Halka gelince, sağlıklı insanların sahip olması gereken tek koruyucu ekipman "sağduyu"dur. İnsanların şu durumda yapacağı en mantıklı şey, sağlık durumlarının nasıl olduğunun ve hasta olup olmadıklarının farkında olmak. Ve bir izolasyona gerek olup olmadığına karar vermek.