Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Maske Kıtlığı, COVID-19 Salgınını Yenmemizi Sağlayacak Koronavirüs Araştırmalarını Engelliyor!

Bilim İnsanları, Maske Eksikliği Nedeniyle Yüksek Risk İçeren Projeleri Durdurmak Zorunda Kalıyor!

9 dakika
3,399
Maske Kıtlığı, COVID-19 Salgınını Yenmemizi Sağlayacak Koronavirüs Araştırmalarını Engelliyor! The Straits Times
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 5 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kim West için, işe kıyafeti giyme işlemi evde bitmiyor. Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki ofisine geldikten sonra, West genellikle gömleğinin ve pantolonunun üzerine ikinci bir kıyafet giyiyor: baştan aşağı bir önlük, galoşlar, kol koruyucuları, iki çift eldiven, bir saç filesi ve N95 maskesi. Üzerinde çalıştığı tehlikeli ve genellikle havayla taşınan patojenlere karşı tasarlanan bu abartılı kıyafeti giymek, yıl boyunca giydiği koruyucu kıyafetlerin çetelesini tutamayan West için bir alışkanlık haline gelmiş durumda.

Kendisi, şimdilerde bu durumun değişmesi için gün sayıyor.

SARS-CoV-2 koronavirüsü dünya çapında yayılmaya devam ettikçe, araştırma laboratuvarları kişisel koruyucu ekipman malzemelerinin hızla azalmakta olduğunu fark etti. Özellikle de, müşterilerin enfeksiyondan korunmayı umarak, panikle istiflediği N95 maskelerinin eksikliği, West gibi, geçimini halkı riske atan mikroplar üzerinde yaptığı araştırmalarla sağlayan bilim insanlarının araştırmalarının engellenmesine neden oluyor.

Tüm Reklamları Kapat

N95 Maskesi
N95 Maskesi
Amazon

West, potansiyel olarak ölümcül olan ve solunabilir mikroplar üzerinde çalışıldığı için ona göre tasarlanan UMass Medical's Biosafety Level 3 (BSL3) tesisini işletiyor. Bu tesiste West ve meslektaşları, dünyanın en bulaşıcı katili olan ve tüberküloza sebebiyet veren bakteriyi üretiyor. West, şöyle diyor:

Bu çılgın bir şey. N95 maskelerini günlük hayatında kullanan çok fazla insan var. Eğer olur da işimizi yapmak için tesise giremezsek, araştırma yapma imkanımızı hepten kaybedeceğiz.

N95 maskelerinin eksikliği, halkı tehlikeye atan mikropları araştırarak geçimini sağlayan bilim insanlarının işlerine engel oluyor.

Havada asılı duran partiküllerin %95'ini filtreleyebildiklerinden, N95 maskeleri hastalıklara karşı koruma sağlıyor. Buna SARS-CoV-2'nin neden olduğu COVID-19 da dahil. Ancak uzmanlar, halka, hem yanlış kullanımı çok olası olan hem de çoğu sağlıklı insanın hasta olmasını önleme ihtimali düşük olan bu maskeleri almamalarını tekrar tekrar söylüyor. Bu uyarılara karşın, N95 maskeleri eczane raflarından ve çevrimiçi perakende sitelerinden uçup gitti. Hem de 195$ gibi fahiş fiyatlara satılarak!

Hastaneler ve klinikler, hastaları tedavi ettikleri sırada tıp uzmanlarını koruyan maskelerin üreticileri için hala bir öncelik olmaya devam ediyor. Fakat maske kıtlığının devam etmesi halinde, bilim insanları yüksek riskli projelerde duraklama düğmesine basmak durumunda kalacaklarından, bulaşıcı hastalık araştırmaları salgının bir başka ciddi boyutunu oluşturabilir. Bir diğer BSL3 tesisine ev sahipliği yapan ve aynı şekilde, ekipman eksikliğiyle mücadele eden, Teksas'taki Galveston Ulusal Laboratuvarı'nın ortak yöneticisi olan Joan Nichols şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Yaratıcılığımızı kullanabiliriz. Ancak bir süre sonra, düzgün bir şekilde korunmadıkça bu işi yapamayız. İşte asıl o zaman bu bir sorun olacak.

Maske kıtlığının devam etmesi halinde, bilim insanları yüksek riskli projelerde duraklama düğmesine basmak durumunda kalacaklarından, bulaşıcı hastalık araştırmaları salgının bir başka ciddi boyutunu oluşturabilir.

Cerrahi Maske
Cerrahi Maske
Allure

Yüzde gevşek duran cerrahi maskelerin aksine, N95 maskeleri burun ve ağız çevresini sıkıca sarmak üzere tasarlandı, hava yollarını enfekte veya tahriş edebilecek mikropların ve küçük partiküllerin büyük çoğunluğunun girişini engelliyor. Ucuz ve toplu üretimi kolay olan maskeler, inşaat sektöründen hayvancılığa ve klinik araştırmalarına kadar değişik alanlarda pazarlar buldu ve çoğunlukla tane başına bir dolardan daha az sattı.

Bunun yanı sıra, 2020 yılının başlangıcından bu yana, şu an 110.000'in üzerinde olan COVID-19 vakalarının dünyaya yayılmasıyla fiyatlar uçtu. Sağlık çalışanları, genelde yüksek riskli ve çok kirli ortamlarda tek kullanımlık olan maskeleri tüketmiş durumda. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Bilimin İhtiyaç Duyduğu Maskeler Tükeniyor!

Maske eksikliğinin ciddiyetini aktarmak için şu kaynaktan yararlanılıyor: N95 maskelerinin çoğu, ABD'ye tedarik edilenler dahi, salgının Aralık ayında patlak verdiği Çin'in Hubei bölgesinde üretiliyor. Pensilvanya Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nde virolog olan Sara Cherry şöyle diyor:

Gerçek şu ki, şu anda N95'leri alabilmek çok zor. Eğer sadece N95'lere bağımlı olacak olsaydınız, muhtemelen şu an içinde bulunduğunuz durumdan endişe duyardınız.

N95 üreticileri üretimi artırmayı amaçlarken, işlem bekleyen, biriken ürünler zaten ciddi derecede arttı. West, şöyle diyor:

UMass Medical'ın BSL3'ünü stoklayan her büyük üretici, en az Haziran ayına kadar yetecek maskeye sahip - ki ben de bu ürünleri daha az bilinen butik satıcılardan temin etmeye çalışıyorum.
Maske Giyen İnsanlar
Maske Giyen İnsanlar
Boston Globe

Kendi arzını garantiye almak için isim vermemeye de dikkat ediyor. Galveston'daki Nichols ise şöyle diyor:

Bize maskeleri alabileceğimize dair herhangi bir tarih verilmiyor. Sadece siparişin şimdi verilemeyeceğini söylüyorlar. Siparişleri yakın zamanda verebileceğimizi zannetmiyorum. Bu, Galveston'daki BSL3'ün şu anda SARS-CoV-2 üzerinde çalışan pek çok laboratuvardan sadece biri olduğunu düşününce çok büyük bir problem. Eğer durum daha kötüye gider de elimizdeki ekipmanlar tükenirse, araştırma yavaşlamak zorunda kalacak.

Yeni kitler, yeni teşhisler geliştirmek lazım - ortaya çıkan bu yeni virüsün doğasında neler olduğunu incelemek gerekiyor. Şimdi yapılması gereken çok fazla şey var çünkü bu yapılanlar, durum ilerledikçe olayla başa çıkışımıza yardımcı olacak.

Nichols'ın laboratuvarı hala Ocak ayında gelmesi planlanan bir gönderiyi bekliyor.

Tüm Reklamları Kapat

Bazı laboratuvarlarda zaten stokta olan N95'ler de tükenmeye başladı. COVID-19 ABD sınırları içinde ilk kez bildirildiğinden beri, UMass çalışanları "avuç dolusu N95'i alıp öylece kapıdan çıkıp gidiyor," diyor Nichols. (Bu sebeple çoğu araştırmacı ekipmanlarını daha gizli yerlere koymaya başladı.) Hatta West, birinin Myrtle Beach'e yaptığı gezi de dahil olmak üzere, insanların kişisel gezileri için ondan maske aşırmasını istediğini söylüyor. Tabii ki, cevabının her zaman hayır olduğunu ekliyor.

Maske Üretimi
Maske Üretimi
Hungary Today

Bir tüpü düşürmek gibi basit bir hatanın bile acil tahliye ve saatler süren titiz bir dezenfekte süreci gerektirdiği bir Biosafety Level 3 laboratuvarında, N95'ler yeniden kullanılmıyor. Düzenli olarak tesise girip tesisten çıkan yaklaşık üç düzine araştırmacısıyla, UMass BSL3 laboratuvarı bir ay içinde birkaç yüz maske kullanıyor. 

West'in en son yaptığı hesaplamalara göre, envanterinde ona sadece 6 hafta yetecek kadar N95 maskesi kaldı. 

Tüm Reklamları Kapat

Ne Yapmalıyız?

Bazı davranışsal değişiklikler, -her zaman maske değişikliği gerektiren tesise girme ve tesisten çıkma konusunda daha ihtiyatlı olmak gibi- kaçınılmazı geciktirmeye yardımcı olabilir. Ancak West'e göre, sorun artık maskelerin tükenmesi değil, ne zaman tükeneceği. 

Bu duruma hazırlanmak için Cherry'nin Pensilvanya'daki laboratuvarı gibi, diğer BSL3 laboratuvarları da havayı temizleyen solunum cihazlarına ya da İngilizce "papers" olarak telaffuz edilen PAPR'lara geçiş yapma kararı aldı. Bu cihazlar, filtrelenmiş havayı kullanıcının başını örten bir kaputa pompalayan, pille çalışan ve yeniden kullanılabilen ürünler. Ancak tek kullanımlık muadillerinden çok daha pahalılar ve laboratuvar görevlileri, tekrarlanan sterilizasyonlar sonrası sert mikrop öldürücü kimyasallar dolayısıyla paslanan davlumbazları düzenli olarak değiştirmeliler.

Her laboratuvar düzenli kullanım için PAPR'ları satın alacak ve bu sistemi sürdürebilecek kaynağa sahip değil ve N95'lerde olduğu gibi, satıcılar mevcut salgından dolayı bu cihazları stokta tutmak için uğraşıyor.

PAPR Maske
PAPR Maske
GazDetect

N95 stoklarındaki düşüşü fark ettikten sonra Ocak ayında farklı kaynaklar toplamaya başlayan Cherry, Pensilvanya'daki BSL3'ün önümüzdeki birkaç ay için yeterli PAPR'lara sahip olacağını düşünüyor. 

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Klasikler Seti 2 (8 kitap)

Ağaçlar
“Üzgün olduğumuzda ve hayata katlanamadığımızda bir ağaç şöyle konuşabilir bizimle: Sus! Bak bana! Yaşamak kolay değil, yaşamak zor değil. Bunlar çocuksu düşünceler. Bırak konuşsun içindeki Tanrı, o zaman susacaklar. Yolun seni anandan ve yurdundan uzaklaştırdığı için endişelisin. Ama attığın her adım, her yeni gün seni anana yaklaştırır. Orası ya da şurası değildir yurdun. Yurt ya içindedir ya da hiçbir yerde.

Yollara düşme özlemiyle kederlenir yüreğim, akşamları rüzgârda uğuldayan ağaçları duyduğumda. Sessizce, uzun uzun dinlerseniz, bu özlemin esası da anlamı da çıkar ortaya. Sanıldığı gibi acıdan kaçıp gitme arzusu değildir bu. Yurda, ananın belleğine, hayatın yeni kıssalarına duyulan özlemdir. Eve götürür insanı. Her yol eve götürür, her adım doğumdur, her adım ölümdür, her mezar anadır.

Böyle uğuldar ağaç, çocuksu düşüncelerimizden ürktüğümüz akşam vakitlerinde. […] Ağaçları dinlemeyi öğrenen, ağaç olmayı arzulamaz artık. Kendisi dışında başka bir şey olmayı arzulamaz. Yurt budur. Mutluluk budur.”

Resimli Başyapıtlar: Aurélia

Gérard de Nerval

Resimleyen: Ali Çetinkaya

“Yavaş yavaş aydınlanan belirsiz bir yeraltıdır uyku, burada gölgeden ve gecenin içinden, arafı mesken tutmuş, ciddiyetle hareketsiz duran soluk siluetler çıkagelir.”

Nerval rüyaları bildiğimiz dünyayla gerçeküstü dünya arasındaki iletişimi sağlayan bir vasıta olarak görür. Yazıları onun mantık ve tutarlılıkla kuvvetli bağını sarsan hayaller ve fantezilerle doludur. Bunun en önemli örneklerinden biri olan ve en önemli eseri kabul edilen Aurélia’da düşle gerçeklik, delilikle yaratıcılık arasındaki belirsiz, gizemli çizgiyi, kendi ruhsal deneyim ve arayışlarından yola çıkarak inceliyor.

Fransız romantizminin önemli yazar ve şairlerinden, sembolizm ve gerçeküstücülük akımını olduğu kadar T. S. Eliot, Ahmet Hamdi Tanpınar, Charles Baudelaire ve Marcel Proust gibi pek çok yazarı etkilemiş Nerval eşsiz ve zarif edebi üslubuyla saflık, kaybedilmiş gençlik, kendini gerçekleştirme ve güzellik ideallerini yansıtan imgeleri Aurélia’da buluşturuyor.

Resimli Başyapıtlar: Beyaz Geceler

Fyodor Mihayloviç Dostoyevski

Resimleyen: Nicolai Troshinsky

“Hayalperest eski hayallerinin arasında, külleri karıştırır gibi, soğumuş yüreğini yeniden ısıtacak, onu yeniden hayata döndürecek bir kıvılcım arar boş yere. Bulacağı kıvılcımla sönen o güzel hayallerinin ateşini yeniden yakacak, kanını kaynatan, mutluluk gözyaşları döktüren müthiş düşlerine tekrar kavuşacaktır.”

Sekiz yıldır yaşadığı St. Petersburg’da kimseyle yakınlaşamamış ama şehri evleriyle, yüzleriyle ezbere bilen yalnız, kederli, hayalperest bir genç adamın dört beyaz gecesinin öyküsü bu.

Hayalperestimiz sıradan gece yürüyüşlerinden birinde Nastenka’yla karşılaşır. Hayatın yabancısı bu ikili kısa sürede hikâyelerini, dertlerini, hayallerini paylaşacak kadar yakınlaşır; birlikteyken kederleri, huzursuzlukları uğramaz yanlarına; geceleri ve ruhları aydınlanır. İnsanın tek başınalığı, kalbini birine korkusuzca açabilmesinin imkânıyla bir aradadır Beyaz Geceler’de. Bu imkân bir an kadar bile olsa, “Böyle bir an ömrü boyunca yetmez mi insana?”

Dünya edebiyatının en güçlü yazarlarından Dostoyevski’nin külliyatında kendine has, ayrı bir yeri olan Beyaz Geceler’in zarif ve yalın üslubuna bu kez Nicolai Troshinsky’nin büyüleyici çizimleri eşlik ediyor.

Resimli Başyapıtlar: Dönüşüm

Franz Kafka

“Gregor Samsa bir sabah yatağında huzursuz düşlerden uyandığında kendini dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu. Kabuklu sert sırtının üzerinde yatıyor, başını birazcık yükselttiğinde, kayıp düşmek üzere olan yorganın tepesinde zar zor tutunduğu kahverengi, bombeli ve yay şeklinde şeritlerle bezeli karnını görüyordu. Gövdesine göre acınacak incelikteki pek çok bacağı gözlerinin önünde çaresizlikle titreşiyordu.”

Kafka işte bu sarsıcı, tuhaf cümlelerle başlıyor yirminci yüzyılın en etkileyici eserleri arasında yer alan Dönüşüm’e.

Keskinliği ve yalınlığıyla Kafka’nın edebi yoğunluğunu en iyi anlatan bu başyapıt, Arjantinli çizer Luis Scafati’nin hayal gücüyle birleşince, ortaya seyre doyulmaz bir edebi ziyafet çıkıyor.

“Kafka’nın sanatı okuyucuyu onu yeniden okumaya zorluyor. Eserlerinin sonları –ya da olmayan sonları– açık açık ifade edilmeyen, ama hikayenin başka bir bakış açısıyla yeniden okunmasını gerektiren açıklamalar sunuyor.”

Albert Camus

“[Kafka] ziyadesiyle bürokratikleşmiş bir toplumun şiirsellikten yoksun kumaşını romanın o muazzam şiirine; bir adamın gayet sıradan öyküsünü… bir mite, destana, daha önce görülmemiş bir güzelliğe dönüştürüyor.”

Milan Kundera

Gizemli Bir Maske

Fernando Pessoa

Geç git, kuş, geç git, bana da geçip gitmeyi öğret!

Bir bilinmezlik olmayı seçen, yazma eylemini kendine özgü bir sahne yorumuyla icra eden, Modernizmin geç keşfedilen öncülerinden Fernando Pessoa başyapıtı sayılan Huzursuzluğun Kitabı’nda şöyle yazar: “Yaratmak uğruna kendimi yok ettim; kendi içimde o kadar dışıma attım ki kendimi, kendimin dışında varlık sürüyorum artık. Farklı oyuncuların farklı oyunlar oynadığı boş bir sahneyim ben.” Bu benzersiz günlük, Bernardo Soares imzalıdır. Şiirle yaşamış, yarattığı onlarca kimlik, karakter aracılığıyla modern şiire ve yazına mührünü, hayattayken yayımladığı tek Portekizce şiir kitabı ve üç İngilizce kitabın yanında koca bir bavul elyazmasıyla bırakmıştır Pessoa.

Martín López-Vega’nın hazırladığı bu seçki, Pessoa’nın baş aktörleri olarak nitelenen, kendisinin de öyle kurguladığı Alberto Caeiro, Ricardo Reis, Álvaro de Campos’un şiirlerinden bir seçmeyi Adolfo Serra’nın illüstrasyonlarıyla bir araya getiriyor.

Bugün, yapıtıyla ördüğü bulmaca hâlâ bütünüyle gün ışığına çıkmamışken, dünyanın başka coğrafyalarında başka “yaşayan karakter”lere kendine özgü bir bilgelikle dokunarak sözünü sürdürüyor Pessoa.

Dünyada ileri gitmek için ne kadar çok şey ödünç aldım!

Ne kadar ödünç şeyi sanki benimmiş gibi kullandım!

Ben kendim de, yazık ki, bana ödünç verilen şeylerden başka bir şey değilim.

Resimli Başyapıtlar: Kara Kedi

Edgar Allan Poe

“Yazmak üzere olduğum bu çılgın, ama bir o kadar da basit hikayeye inanmanızı beklemiyorum. Kendi aklım bile, olanları apaçık gördüğü halde, onları inkar ederken, sizden bunu beklemem delilik olur. Ama deli olmadığımı biliyorum, hayal görmediğimden de eminim. Yarın öleceğim için bugün içimi dökmem gerek.”

Edgar Allan Poe’nun gizemli ve karanlık dünyasına hoş geldiniz! Dehşeti, korkuyu, düş ile gerçeklik arasındaki muğlaklığı, insanın karanlık yüzünü ve çaresizliği anlatan Poe’nun tekinsiz öykülerine, bu kez Luis Scafati’nin eşsiz çizimleri eşlik ediyor. Büyük bir özenle kullandığı siyahın hakim olduğu çizimleriyle karanlık ve hassas bir dünyanın kapılarını aralayan Scafati ile duyduğu dehşetli ürperişi okuyucusuna iletmekte benzersiz bir dile sahip Edgar Allan Poe’nun öyküleri bir araya gelerek benzersiz bir atmosfer yaratıyor.

“Edgar Allan Poe’nun öykülerini çok sevdiğim için gerilim filmleri yapmaya başladım.”

Alfred Hitchcock

“Edgar Allan Poe, ona hayat veren nefesi üflemeden önce dedektiflik hikâyeleri neredeydi?”

Arthur Conan Doyle

Palto

Nikolay Gogol

Önüne ne pahasına olursa olsun ulaşacağı bir hedef koyan insanlar gibi kendini şimdiden daha hayat dolu hissediyor, karakteri güçleniyordu. Yürüyüşünde ve hareketlerinde kararsız ve ikircikli ne varsa gitmiş, gözlerinde yeni bir ateş parlamaya başlamıştı. Hatta en cüretkâr hayallerinde bazen paltosuna sansar kürkü bir yaka diktirmeyi bile kurar olmuştu.”

“Küçük adam”ın çektiği sıkıntılar, maruz kaldığı eşitsizlik ve acılar bu uzun öykünün başkahramanı Akakiy

Akakiyeviç’in hayatı üzerinden yalın bir gerçekçilikle anlatılıyor. Böylesi bir anlatım, her ne kadar dönemin Çarlık Rusya’sında büyük tepki alsa ve Gogol, Rus insanını aşağılamakla suçlansa da, Rus edebiyatında bir çığır açıyor. Elinizde tuttuğunuz bu muhteşem eseri daha önce yayınlanmış örneklerinden farklı kılan ise otuzdan fazla kitapta imzası olan ödüllü çizer Noemí Villamuza’nın büyüleyici çizimleri.

“Hepimiz Gogol’un Palto’sundan çıktık.”

Dostoyevski

“Gogol’un Palto’da sergilediği sanat, paralel doğruların kesişmekle kalmayıp, solucan misali kıvrılabileceklerine, karmakarışık hale gelebileceklerine işaret eder.”

Vladimir Nabokov

Resimli Başyapıtlar: Satranç

Stefan Zweig

Stefan Zweig’ın intihar etmeden kısa süre önce kaleme aldığı Satranç zulüm, saplantı, aklın gücü ve bu gücün yaratacağı kötülükleri ele alan ve yayımlandığından beri bütün dünyada büyük yankı uyandırmış bir klasik. Satranç tahtasının siyahı ve beyazı gibi iki kutbun –iyiyle kötünün, kibarla kabanın, insanla makinenin, akılla deliliğin, cehaletle bilginin, açgözlülükle tamahkarlığın– arasında, kendi içimizde bitmeyen bir satranç maçına devam eden bizim hikâyemiz…

New York’tan Buenos Aires’e giden bir gemide yolcular arasında Dünya Satranç Şampiyonu Mirko Czentovic de bulunmaktadır. Kaba, vurdumduymaz, cahil, açgözlü bir insan olsa da Czentovic tam bir satranç dehasıdır. Gemidekiler kendisiyle maç yapmak isterler. Genç satranç oyuncusu bu isteklerini geri çevirmez ve üst üste galip gelir, ta ki bir maç sırasında ağırbaşlı, çekingen bir yabancı ortaya çıkıp oyuna müdahale edinceye kadar. Bu yabancı uzun zamandır satranç tahtasına elini sürmediğini söylese de verdiği taktikler sayesinde maç berabere biter.

Akif Kaynar’ın karakterlerin iç dünyasını yansıtan, öykünün önemli noktalarını canlandıran resimleri de Zweig’ın bu ölümsüz klasiğini bambaşka bir boyuta taşıyor.

Devamını Göster
₺1,400.00
Klasikler Seti 2 (8 kitap)

Bu durumun uzun vadeli yansımaları olacağını zannetmiyorum. Ama sanırım zaman gösterecek.

Undark'ın konuştuğu tüm uzmanlar, şu anda dünyadaki pandemi ile mücadele eden sağlık çalışanlarının koruyucu ekipman ihtiyaçlarının öncelikli olduğunu vurguladı. Nichols şöyle diyor:

Gerekirse sahip olduğum her şeyi hastaneye vereceğim.

Ancak salgın gelişmeye devam ettikçe araştırma camiasının buna ayak uydurması gerecek. Massachusetts Genel Hastanesi Ragon Enstitüsü (Ragon Institute of Massachusetts General Hospital), Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (Massachusetts Institute of Technology) ve Harvard Üniversitesi'nde tüberküloz odaklı bir laboratuvar işleten Bryan Bryson şöyle diyor:

Koronavirüsle başa çıkmak adına ulusal bir zorunluluk mevcut.

Bu BSL3 laboratuvarında, N95 maskeleri yok: Tüm çalışanlar PAPR kullanıyor ve iyi finanse edilen bu kurum, bu ve diğer koruyucu ekipmanları ciddi bir şekilde koruyor. Bryson şöyle diyor:

Eğer laboratuvarımızda araştırmaları durduracak bir sıkıntı yaşarsak, o zaman sadece öyle yaparız. Şu an içinde bulunduğumuz durum, araştırmalar için gerekli olan çevikliğin bir hatırlatıcısıdır.

Sonuçta aksaklıklar ve çıkan engeller, bilimsel sürecin bir parçasıdır.

Ekipman açıkları yeni bir durum değil: Nichols, 2009'da dünya çapında yaklaşık 1 milyar insana bulaşan H1N1 influenza virüsü pandemisinin ardından da maskelerle ilgili benzer bir durum yaşandığını söylüyor. O zamandan beri, koruyucu ekipman stoklama konusunda oldukça gayretli. Bryson şöyle diyor:

Şu an içinde bulunduğumuz durum, araştırmalar için gerekli olan çevikliğin bir hatırlatıcısıdır.
PAPR Maske ile Yapılan Araştırma
PAPR Maske ile Yapılan Araştırma
FDA

Ancak olası bir çalışmaları durdurma durumunda, imkanların sağlanması aylar sürebilir. Örneğin, West'in araştırmalarının, özellikle de hayvan enfeksiyonları üzerine olanların, tamamlanması aylar aldı. Buna ek olarak, hibe parası yıllık döngülerde kısıtlı verilir. Bu yüzden tesisler durdurulmuş deneyler için sağlanacak finansal desteği telafi etmeden önce bir gecikme yaşanabilir. Nichols şöyle diyor:

Ön verileri almak için bu ilk işi yapamıyorsanız, ortaya bir hibe koyamazsınız. Eğer araştırmacıların halihazırda hibeleri ya da Ulusal Sağlık Enstitüsü'yle bir sözleşmeleri varsa, bu iki durum ödemeler için uygun görülmeyebilir.

West, sarf malzemeleri geri geldiğinde envanterinde daha fazla N95 maskesi tutmaya karar verdi. Şöyle diyor:

Bu gibi durumlarda kullanmak için N95 maskelerimin her bir ya da iki tanesini saklayacağım.

Ancak bu düşüncesi kusursuz değil:  Maskelerin tarihi geçer ve fonlar sınırlıdır. West, küçük bir tesis için çalışıyor ve şöyle diyor:

Çok sınırlı bir bütçem var. Tüm bu maskeleri almak için 10.000 dolara ihtiyacım var diyemiyorum.

Nichols, asıl sinir bozucu olan durumun, bu maskelerin alımının, fahiş fiyatlara satımının ve yanlış kullanımının olduğunu belirtiyor. Bu ayın başlarında, Walmart otoparkında farkında olmadan N95 maskesini ters takan ve maskenin burnuna gelmesi gereken taraf çenesinin altından sallanan bir adamla karşılaştığını söylüyor.

Araştırma personeli, koruyucu bir geçirmezlik sağlamak için öncelikle bireysel olarak test edilmesi gereken maskelerin nasıl düzgün bir şekilde kullanılacağını öğrenmek için yoğun bir eğitime tabi tutuluyor. Cherry, maskeleri çıkarmanın bile o kadar basit bir iş olmadığını söylüyor. Yüzlerine dokunmadan önce bir N95 maskesinin dış yüzüyle uğraşan insanlar, maskeden ciltlerine mikropların geçişine neden olabilir, maskeyi takmanın gerekliliğini tamamen ortadan kaldırabilir ve potansiyel olarak enfeksiyon riskini artırabilir. Bryson şöyle diyor:

Halka gelince, sağlıklı insanların sahip olması gereken tek koruyucu ekipman "sağduyu"dur. İnsanların şu durumda yapacağı en mantıklı şey, sağlık durumlarının nasıl olduğunun ve hasta olup olmadıklarının farkında olmak. Ve bir izolasyona gerek olup olmadığına karar vermek.
Evrim Ağacı, sizlerin sayesinde bağımsız bir bilim iletişim platformu olmaya devam edecek!

Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...

O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...

O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.

Avantajlarımız
"Maddi Destekçi" Rozeti
Reklamsız Deneyim
%10 Daha Fazla UP Kazanımı
Özel İçeriklere Erişim
+5 Quiz Oluşturma Hakkı
Özel Profil Görünümü
+1 İçerik Boostlama Hakkı
ve Daha Fazlası İçin...
Aylık
Tek Sefer
Destek Ol
₺50/Aylık
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
6
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu Makale Sana Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 6
  • Grrr... *@$# 3
  • Muhteşem! 2
  • Üzücü! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Popular Science | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/06/2025 20:23:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8348

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
K. J. Wu, et al. Maske Kıtlığı, COVID-19 Salgınını Yenmemizi Sağlayacak Koronavirüs Araştırmalarını Engelliyor!. (17 Mart 2020). Alındığı Tarih: 22 Haziran 2025. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8348
Wu, K. J., Bozkurt, K., Bakırcı, Ç. M. (2020, March 17). Maske Kıtlığı, COVID-19 Salgınını Yenmemizi Sağlayacak Koronavirüs Araştırmalarını Engelliyor!. Evrim Ağacı. Retrieved June 22, 2025. from https://evrimagaci.org/s/8348
K. J. Wu, et al. “Maske Kıtlığı, COVID-19 Salgınını Yenmemizi Sağlayacak Koronavirüs Araştırmalarını Engelliyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Kübra Bozkurt, Evrim Ağacı, 17 Mar. 2020, https://evrimagaci.org/s/8348.
Wu, Katherine J.. Bozkurt, Kübra. Bakırcı, Çağrı Mert. “Maske Kıtlığı, COVID-19 Salgınını Yenmemizi Sağlayacak Koronavirüs Araştırmalarını Engelliyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Kübra Bozkurt. Evrim Ağacı, March 17, 2020. https://evrimagaci.org/s/8348.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close