Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Küresel COVID-19 Salgınında Maskeleri Nasıl Rasyonel Bir Şekilde Kullanabiliriz?

Dünya'nın Farklı Ülkeleri, Salgın Sırasında Vatandaşların Maske Kullanımına Nasıl Yaklaşıyor? Bunlar Bize Neler Öğretebilir?

Küresel COVID-19 Salgınında Maskeleri Nasıl Rasyonel Bir Şekilde Kullanabiliriz?
6 dakika
2,730
Tüm Reklamları Kapat

Ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromu koronavirüs 2 (SARS-CoV-2), yani koronavirüs hastalığı 2019'a (COVID-19) sebep olan virüs salgını ortaya çıktığından beri yüz maskelerinin kullanımı Çin ile birlikte Güney Kore ve Japonya gibi diğer Asya ülkelerinde de yaygınlaştı. Çin'deki bazı eyaletler ve belediyeler halka açık alanlarda zorunlu yüz maskesi politikaları uyguladı. Lakin Çin'in ulusal talimatnamesi sağlık çalışanları ve toplumun kalanının maske kullanımı konusunda tavsiye verirken, risk bazlı bir yaklaşımı benimsedi.

Biz, bu makalede farklı sağlık otoritelerinin maske kullanımı önerilerini karşılaştırdık. Semptomatik bireylerin ve sağlık çalışanlarının maske kullanması gerektiği yönündeki tavsiyelerde fikir birliği olmasına rağmen, kamu ve toplumsal çevrelerde maske kullanımı konusunda bazı uyuşmazlıklar gözlemlendi. Örnek olarak ABD Sağlık Bakanlığı sağlıklı kişilerin kullanması için maske satın alınmamasını tavsiye etti.

Tüm Reklamları Kapat

Geniş çaplı maske kullanımının önüne geçmek istenmesinin önemli bir nedeni de sınırlı stokları sağlık hizmetlerindeki profesyonel kullanım için saklamaktır. Toplum bazında yaygın maske kullanımının önlenmesi ayrıca maskelerin koronavirüs enfeksiyonuna karşı etkili koruma sağlamadığı argümanıyla da savunulmaktadır.

Hangi Ülke/Kurum, Ne Öneriyor?

Dünya Sağlık Örgütü

  • Eğer sağlıklıysanız, sadece SARS-CoV-2 enfeksiyonundan şüphe edilen birinin bakımını üstleniyorsanız maske takın.

Çin

  • Orta Derecede Enfeksiyon Riski Taşıyan Kişiler: Tıbbi kullanıma uygun cerrahi veya tek kullanımlık maske takmalılar.
  • Bu kişiler, yüksek nüfus yoğunluğuna sahip gibi yerlerde (örneğin hastaneler ve tren istasyonları) çalışan kişiler, karantinaya alınmış kişilerle yaşayan veya kendileri karantinaya alınmış kişiler ve COVID-19 ile ilişkili çalışmalar yürüten işçiler, polisler, güvenlik görevlileri ve kuryelerdir.
  • Düşük Enfeksiyon Riski Taşıyan Kişiler: Tıbbi kullanıma uygun tek kullanımlık maske takmalılar.
  • Bu kişiler yüksek nüfus yoğunluğuna sahip yerlerde (örneğin süpermarket veya alışveriş merkezleri) yaşayan, iç mekanlarda çalışan, ateş klinikleri hariç tıbbi enstitülerde iyileşme sürecinde olan kişiler ve 3-6 yaş arası çocuklar ile okula giden çocukların toplantılarına katılan kişileri içermektedir.
  • Çok Düşük Enfeksiyon Riski Taşıyan Kişiler: Maske takmalarına gerek yoktur veya tıbbi-olmayan (kumaş/bez) maske takabilirler.
  • Bu kişiler çoğu zaman evde kalan, dış mekanlarda aktivitede bulunan, iyi havalandırılmış yerlerde çalışan kişilerdir.

Hong Kong

  • Tıbbi maskeler solunum yolu virüslerine yakalanmış kişilerin bu virüsleri yaymasını engelleyebilir. Semptomları olan kişilerin (ki bu semptomlar hafif/orta şiddette olsa bile) cerrahi maske takması gerekmektedir.
  • Toplu taşımayı kullanırken veya kalabalık yerlere giderken tıbbi maske takmalısınız. Maskenin düzgün takılması ve maske takım işlemi öncesinde ve sonrasında el hijyenine dikkat edilmesi gerekmektedir.

Singapur

  • Eğer öksürük veya burun akıntısı gibi solunum semptomları gösteriyorsanız maske takın.

Japonya

  • Bir yüz maskesinin sizin bir virüse yakalanmanızı önleme konusundaki etki miktarının düşük olduğu düşünülmektedir. Kapalı, kötü havalandırılan alanlarda bir maske takarsanız, diğerleri tarafından saçılan damlacıkları önlemeye yardımcı olabilir. Ancak açık-hava olan mekanlarda bu maskelerin kullanımı pek verimli değildir.

ABD

  • Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi (CDC), sağlıklı olan kişilerin kendilerini COVID-19 da dahil solunum hastalıklarından korumak için yüz maskeleri (ve respiratörler) kullanmasını önermemektedir. [E.N. Bu öneri, bu makalenin yazılmasından sonra değiştirilmiştir.]
  • ABD Başhekimi, Twitter üzerinden yaptığı açıklamayla halkın maske almayı durdurmasını istedi.

Birleşik Krallık

  • Yüz maskeleri, hastaneler gibi yerlerde büyük öneme sahiptir; ancak genel halkın kullanımında yaygın bir faydası olduğuna dair çok az kanıt vardır.

Almanya

  • Cerrahi maske kullanımının, sağlıklı bir insanın hastalığa yakalanmasını önlediğini gösteren yeterli kanıt bulunmamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, önerilmeyen durumlarda maske kullanımı sahte bir özgüven yaratabilir; çünkü daha temel olan hijyen önlemlerinin (örneğin el hijyeninin) görmezden gelinmesine neden olabilir.

Tüm Bunlar Bize Ne Öğretiyor?

Lakin kanıt eksikliğiyle, eksiklik kanıtı arasında temel bir fark vardır. İngiltere ve Almanya'nın tavsiyelerinde belirtildiği gibi, maskelerin toplumda solunum yolları enfeksiyonuna karşı etkili koruma sağladığına dair kanıtlar azdır. Ancak maskeler sağlık çalışanları tarafından, solunum yolu enfeksiyonuna sahip hastalarla ilgilenirken damlacık önlemlerinin bir parçası olarak yaygınca kullanılmaktadır. Savunmasız bireylerin kalabalık alanlardan uzak durmasının ve yüksek riskli alanlara maruz kaldıklarında rasyonel bir şekilde cerrahi maske kullanmalarının tavsiye edilmesi mantıklıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Kanıtların gösterdiği üzere COVID-19, semptomlar ortaya çıkmadan da başkasına bulaştırılabilmektedir. Eğer enfekte olmuş ama asemptomatik ve bulaştırıcı olan kişiler de dahil herkes maske takarsa virüsün toplumdaki yayılımı azaltılabilir.

Maske kullanımı konusundaki tavsiyeler ülkeden ülkeye değişmektedir ve şu ana kadar N95 solunum maskeleri (başka koruyu ekipman olmadan) de dahil maske kullanımının bölgesel salgınlar başladığında toplum bazında arttığını gözlemledik. Halk tabanında maske kullanımındaki bu artış maske stoklarındaki küresel kıtlığı kötüleştirerek fiyatların hızla yükselmesine sebep olmakta ve ön saflardaki sağlık uzmanlarının stok kısıtlamalarıyla karşılaşması riskini doğurmaktadır.

Buna tepki olarak birkaç ülke (örneğin Almanya ve Güney Kore) bölgesel talebe öncelik vermek amacıyla maskelerin ihraç edilmesini yasakladı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) maskeler de dahil koruyucu ekipman üretiminde %40 artış yapılması için çağrıda bulundu. Aynı zamanda sağlık otoriteleri ön saflardaki sağlık çalışanlarının ve toplumdaki en savunmasız nüfusun (enfeksiyona ve enfekte olduklarında ölüm riskine en açık olan kişiler; özellikle 65 yaş üstü bireyler ve mevcut sağlık problemleri olanlar) ihtiyaçlarına öncelik vermek için maske dağıtımını olabilecek en verimli hale getirmelidir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bazı bölgelerdeki insanlar (örneğin Tayland, Çin ve Japonya) üstünkörü alternatifleri ya da tek kullanımlık cerrahi maskeleri tekrar tekrar kullanmayı tercih etti. Bilhassa maskelerin yanlış kullanımı (tek kullanımlık maskeleri değiştirmemek gibi) koruyucu etkileri tehlikeye sokabilir ve hatta enfeksiyon riskini artırabilir.

Fox 2 Detroit

Ayrıca maske kullanımının sosyal ve kültürel paradigmalarındaki çeşitliliklere de dikkat edilmesi gerekmektedir. Bir hijyen uygulaması olarak (birçok Asya ülkesindeki gibi) ya da yalnızca hasta bireylerin yaptığı bir şey olarak (Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerindeki gibi) maske kullanılması arasındaki tezatlık, daha fazla toplumsal eğitimi gerektirecek bir biçimde, damgalama ve ırksal hiddete sebep olmuştur. Evrensel maske kullanımının bir avantajı da herkes maske taktığı için hasta olduklarında maske takan bireylerin maruz kaldığı ayrımcılığı önlemesidir.

Hükümetlerin ve kamu sağlığı örgütlerinin el hijyeni gibi diğer önleyici tedbirleri tamamlamak için uygun maske kullanımı konusunda rasyonel tavsiyeler vermesinin zamanı gelmiştir. WHO şu anda bireylerin, solunumla alakalı semptomlar gösteriyorlarsa ya da semptomları olan birinin bakımını yapıyorlarsa maske takmalarını önermektedir. Belki de asemptomatik ya da pre-semptomatik bulaşmayı önlemek için karantinadaki insanların herhangi bir sebeple evlerini terk ederken maske kullanmalarını tavsiye etmek mantıklı olacaktır. Ek olarak yaşlılar ve mevcut tıbbi problemleri olan kişiler gibi savunmasız nüfus da mümkünse maske takmalıdır.

Evrensel maske kullanımı stoklar izin verirse değerlendirilebilir. Bunlara paralel olarak maskelerin koruyuculuk süresi, tek kullanımlık maskelerin kullanım ömrünü uzatacak tedbirler ve tekrar kullanılabilir maskelerin icat edilmesi üzerine acil araştırmalar teşvik edilmelidir. Tayvan geniş bir maske stoğu oluşturma öngörüsüne sahipti; diğer ülkeler veya bölgeler de artık gelecek salgın planlarının bir parçası olarak bunu değerlendirebilir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 7
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: The Lancet | Arşiv Bağlantısı
  • WHO. Coronavirus Disease (Covid-19) Advice For The Public: When And How To Use Masks.. (17 Mart 2020). Alındığı Tarih: 17 Mart 2020. Alındığı Yer: WHO | Arşiv Bağlantısı
  • State Council, China. Guidelines For The Selection And Use Of Different Types Of Masks For Preventing New Coronavirus Infection In Different Populations 2020 (In Chinese).. (4 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 4 Nisan 2020. Alındığı Yer: Chinese Government | Arşiv Bağlantısı
  • The Department of health, Hong Kong. Guidelines On Prevention Of Coronavirus Disease 2019 (Covid-19) For The General Public.. (13 Mart 2020). Alındığı Tarih: 13 Mart 2020. Alındığı Yer: Hong Kong Government | Arşiv Bağlantısı
  • Ministry of Health, Singapore. Updates On Covid-19 (Coronavirus Disease 2019) Local Situation.. (17 Mart 2020). Alındığı Tarih: 17 Mart 2020. Alındığı Yer: Singapore Ministry of Health | Arşiv Bağlantısı
  • Ministry of Health, Labour and Wellfare, Japan. Q & A On Coronavirus 2019 (Covid-19): When Should I Wear A Facemask?.. (17 Mart 2020). Alındığı Tarih: 17 Mart 2020. Alındığı Yer: Ministry of Health, Labour and Wellfare, Japan | Arşiv Bağlantısı
  • CDC. Coronavirus Disease 2019 (Covid-19): Steps To Prevent Illness.. (17 Mart 2020). Alındığı Tarih: 17 Mart 2020. Alındığı Yer: CDC | Arşiv Bağlantısı
  • National Health Service. Are Face Masks Useful For Preventing Coronavirus?.. (5 Mart 2020). Alındığı Tarih: 5 Mart 2020. Alındığı Yer: National Health Services | Arşiv Bağlantısı
  • Federal Ministry of Health, Germany. Daily Updates On The Coronavirus: Is Wearing A Surgical Mask, As Protection Against Acute Respiratory Infections, Useful For Members Of The General Public?. (5 Mart 2020). Alındığı Tarih: 5 Mart 2020. Alındığı Yer: Federal Ministry of Health, Germany | Arşiv Bağlantısı
  • WHO. Shortage Of Personal Protective Equipment Endangering Health Workers Worldwide.. (3 Mart 2020). Alındığı Tarih: 3 Mart 2020. Alındığı Yer: WHO | Arşiv Bağlantısı
  • A. Tsang. Eu Seeks Solidarity As Nations Restrict Medical Exports.. (7 Mart 2020). Alındığı Tarih: 17 Mart 2020. Alındığı Yer: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 12:13:10 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8478

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Feng, et al. Küresel COVID-19 Salgınında Maskeleri Nasıl Rasyonel Bir Şekilde Kullanabiliriz?. (5 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8478
Feng, S., Ateş, A., Bakırcı, Ç. M. (2020, April 05). Küresel COVID-19 Salgınında Maskeleri Nasıl Rasyonel Bir Şekilde Kullanabiliriz?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8478
S. Feng, et al. “Küresel COVID-19 Salgınında Maskeleri Nasıl Rasyonel Bir Şekilde Kullanabiliriz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Arda Ateş, Evrim Ağacı, 05 Apr. 2020, https://evrimagaci.org/s/8478.
Feng, Shuo. Ateş, Arda. Bakırcı, Çağrı Mert. “Küresel COVID-19 Salgınında Maskeleri Nasıl Rasyonel Bir Şekilde Kullanabiliriz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Arda Ateş. Evrim Ağacı, April 05, 2020. https://evrimagaci.org/s/8478.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close