Kuasar

Açıklama

Kuasar, merkezinde bir süper kütleli kara delik bulunan ve bunun etrafındaki akresyon diski ("toplanma diski") sayesinde kazanan bir gök cismidir. Kuasar ismi, İngilizcedeki "quasi-stellar object", yani "yarı yıldızsı cisim" kelimesinden türemiştir. Nokta kaynak gibi göründüklerinden dolayı, ilk gözlendiklerinde yıldız oldukları düşünülmüştür. Fakat uzaklıkları ve tayfları incelendiğinde yıldız olmadıkları ortaya çıkmıştır.

Toplanma diskinde bulunan gaz zamanla karadeliğin üzerine doğru çöktükçe; X-ışını, moröte, görünür bölge, kızılöte ve radyo olmak üzere çeşitli dalga boylarından elektromanyetik ışıma saçar. En parlak kuazarlar, saniyede 10⁴⁸ erg'lik bir enerji çıkışı oluşturabilir ki bu da Samanyolu gibi büyük galaksilerin yaptığı ışımadan binlerce kat daha fazladır.

Bir kuasar, aynı zamanda bir aktif galaksi çekirdeğidir. Bir fikre göre AGN'ler (kuasar, blasar, seyfert, radyo galaksi vb.) aslında aynı cisimlerdir. Fakat onlara olan bakış açımıza göre farklı özellikler gösterdiğinden ötürü, farklı cisimler gibi algılanırlar. Kuasarlar da bu grubun bir üyesidir.

Fakat ilginç bir biçimde, diğer aktif galaksi çekirdekleri etrafımızda rastgele uzaklıklarda dağılmış olmalarına rağmen, kuasarlar çoğunlukla bizden uzakta yer alır (yani yüksek miktarda kırmızıya kayma gösterirler). Gözlenen en uzak kuasar $z=7.085$ değerine sahiptir. Yani bir başka deyişle o kadar uzaktır ki, bu kuasara baktığımızda gördüğümüz manzara, evrenin 800 milyon yıl yaşındaki haline denk düşer.