Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Karasal Bitkiler (Embryophyta)

Karasal Bitkiler (Embryophyta)
3 dakika
990
Tüm Reklamları Kapat
Karasal Bitkiler
  • Bilimsel Adı Embryophyta
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Karasal Bitkiler
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Embryophyte
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Embriyofitler yani karasal bitkiler, yosunlar, boynuz otları ve kızılyapraklar gibi damarsız briyofitleri, hem de eğrelti otları, çiçekli bitkiler, kozalaklı bitkiler ve gingkolar gibi damarlı bitkileri kapsayan temel bir bitki grubudur. Embriyofitler, öncelikli olarak kara habitatlarında yaşadıkları için karasal bitkiler olarak tanımlanır ancak bazı istisnai durumlarda bu aileye ait kimi bitkilerin sucul habitatlara dönmüş olduğu gözlemlenir, yeşil algler gibi kimi karasal bitkiler ise esasında suculdur.[1]

Başlıca 4 karasal bitki grubu vardır:

  • Karayosunları - Yapraklı karayosunları
  • Eğreltiotları - Pteridophytler
  • Gimnospermler - Açık tohumlu bitkiler
  • Angiospermler - Kapalı tohumlu bitkiler

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Karasal bitkilerin evrimsel kökenlerinin bir grup kompleks yeşil alg olduğu ve Paleozoyik Dönem'de, yaklaşık 540 milyon yıl kadar önce muhtemelen çok hücreli Charophyta'lardan evrimleşmeye başladığı düşünülmektedir.

Yerçekimine karşı büyüyen ilk bitkiler, bundan yaklaşık 433 milyon yıl önce Silüryen Dönem'de ortaya çıkmıştır. Bu küçük bitkilerin, dallanmış bir kök tarafından birbirlerine bağlı olan spor üreten organları bulunmaktaydı. Yeraltındaki kök benzeri rizoitleriyle suyu emiyor ve bitkinin ana gövdesini desteklemek için bir çıpa görevi görüyordu. Bu bitkilere ait fosillere ilk olarak İngiltere'de bulunan Shropshire'da rastlanmıştır. Kuksonya adındaki bu bitkilerin Erken Devonyen dönemine dek yeryüzünde bulunan bitkilerinin önemli bir parçası olduğu düşünülmektedir. Günümüzde sadece bu bitkilere ait sporofitler yani eşeysiz parçaları bilinmektedir. Bugün yeryüzünde bulunan eğrelti otu ve diğer ilkel bitkiler gibi, bu bitkilerin de patlayarak sporları etrafa saçan spor keseleri bulunmaktaydı.

Tüm Reklamları Kapat

Bitkilerin evrimini, günümüzden 251,4 milyon yıl önce gerçekleşen ve denizlerdeki türlerin %96'sını, karasal omurgalı hayvanların %70'ini, böcek türlerinin bir kısmını yok eden Permiyen-Triyas Kitlesel Yok Oluşu dahi durduramamıştır. Bu kitlesel yok oluş, bitkileri göreceli olarak az etkilemiştir. En büyük etkisi, bitkilerin organizasyonlarının değişmesi üzerinde olmuştur.

Günümüzden 200 milyon yıl öncesinde, Triyas Dönem'de ise ilk defa kapalı tohumlu bitkiler evrimleşmeye başlamıştır. Bu evrimleri günümüzden 140 milyon yıl öncesi ile 65 milyon yıl öncesi arasını kapsayan Kretase Dönem'de ve 65 milyon yıl öncesiyle 2 milyon yıl öncesine kadar süren Tersiyer Dönem'de hepten yükselile geçmiş ve çeşitlenmiştir. Erken Kretase Dönem'de, günümüzden 130 milyon yıl öncesinde, ilk defa günümüzdeki çiçeklere benzeyen yapılar fosilleşmiştir.[2]

Embriyofitler olmasaydı, dünya üzerinde hiçbir hayvanın olmayacağını söyleyebiliriz. Kara bitkilerinin hayvanlardan daha önce ortaya çıktığı ve evrimleştiği bilinmektedir. Bitki örtüsü genişleyip çeşitlendikçe, bitkiler hayvanlara giderek daha fazla yiyecek, barınak ve içerisinde rahatlıkla büyüyüp üreyecek ve rekabet edecek ortamlar sağlamıştır.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Bugün yaklaşık 280,000 tanımlı embriyofit türü bulunmaktadır. Karasal bitkiler 400 milyon yıldır yeryüzünün evrimsel tarihinde önemli bir rol oynamaktadır. Embriyofitler karasal ortama fotosentezi tanıtmış, çoğalıp çeşitlendikçe atmosfere oksijen girişini arttırmışlardır. Ortaya çıkışlarından bu yana, kara bitkileri besin zincirinin en altında, temel üreticiler olagelmişlerdir. Yeryüzündeki diğer tüm canlı organizmalar fotosentetik bitkilerin ürettiği organik maddelerle beslenirler.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Davranış ve Üreme

Embriyofit ismini, genç embriyo sporfitin ana gametofitin dokuları içerisinde çok hücreli gelişiminin erken aşamalarında beslemeye yönelik yenilikçi karakteristiklerinden alırlar. Embriyofitler çok az istifa dışında enerjilerini fotosentez yoluyla, yani güneş ışığının enerjisini kullanarak besinlerini karbondioksit ve sudan sentezleyerek elde ederler. Mikroskobik düzeyde, embriyofit hücreleri yeşil alglerinkine çok benzer kalır. İki zarla çevrili selüloz ve plastidlerden oluşan bir hücre duvarı ile ökaryotiktirler. Bunlar genellikle fotosentez yapan ve yiyecekleri nişasta şeklinde depolayan kloroplast şeklini alır ve karakteristik olarak klorofil a ve b ile pigmentlenir ve bu pigmentler genellikle onlara parlak yeşil bir renk verir. Embriyofitler ayrıca hücre turgorunu koruyan ve bitkiyi sert tutan genişlemiş bir merkezi vakuole veya tonoplasta sahiptir. Bazı gametler dışında kamçı ve sentriyollerden yoksundurlar.[3]

Etimoloji

Embriyofit etimolojik olarak Antik Yunanca'da "embriyo" anlamına gelen embryo ve "bitki" anlamına gelen phyte kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
2
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 2
  • Tebrikler! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Umut Verici! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/12/2023 06:10:40 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11832

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hücreler
Makina Mühendisliği
Analiz
Sars-Cov-2
Hastalık Yayılımı
Şempanzeler
Kanser
Makina
Mantar
Hidrojen
Parazit
Doğa
Enerji
Wuhan Koronavirüsü
Beslenme Biçimi
Kurt
Manyetik
Gün
Cinsellik Araştırmaları
2019-Ncov
Kuyruk
Kuantum Fiziği
Kanat
Zooloji
Maske Takmak
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
2025'teki Güneş Fırtınasını Atlatabilecek miyiz?
2025'teki Güneş Fırtınasını Atlatabilecek miyiz?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
Deprem Sırasında Gökyüzünde Neden Mavi Işıklar Oluşuyor?
Deprem Sırasında Gökyüzünde Neden Mavi Işıklar Oluşuyor?
Depremzedeler İçin Bilimseverler El Ele! [CANLI YAYIN]
Depremzedeler İçin Bilimseverler El Ele! [CANLI YAYIN]
Güneş Yerine Karadelik Koysak Ne Olur?
Güneş Yerine Karadelik Koysak Ne Olur?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Aknam, et al. Karasal Bitkiler (Embryophyta). (28 Ocak 2022). Alındığı Tarih: 11 Aralık 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11832
Aknam, B., Bakırcı, Ç. M. (2022, January 28). Karasal Bitkiler (Embryophyta). Evrim Ağacı. Retrieved December 11, 2023. from https://evrimagaci.org/s/11832
B. Aknam, et al. “Karasal Bitkiler (Embryophyta).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 28 Jan. 2022, https://evrimagaci.org/s/11832.
Aknam, Bilge. Bakırcı, Çağrı Mert. “Karasal Bitkiler (Embryophyta).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 28, 2022. https://evrimagaci.org/s/11832.
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close