Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

İnsanlık İçin Ölmek: Ebola Genetiği ve Evrimi Üzerinde Çalışırken Ebolaya Yakalanıp Ölen 5 Bilim İnsanı...

3 dakika
2,539
İnsanlık İçin Ölmek: Ebola Genetiği ve Evrimi Üzerinde Çalışırken Ebolaya Yakalanıp Ölen 5 Bilim İnsanı...
Araştırma sonucunda tarihte farklı ebola salgınlarına neden olan virüslerin evrim ağacını ve akrabalık ilişkilerini görüyoruz.
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 10 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

2014'te tüm Dünya'yı kasıp kavuran Ebola virüsü, Batı Afrika'da çalışan sağlık işçilerini (doktorları, hemşireleri, araştırmacıları, bilim insanlarını) öldürmeyi sürdürüyor. Bugüne kadar binlerce kişiye bu hastalık bulaştı ve yüzlerce kişi öldü. Sierra Leone'de bulunan Kenema Devlet Hastanesi'nde (ki ilk Ebola vakası burada tanımlanmıştı) 2 düzineden fazla hemşire, doktor ve destek ekibi Ebola nedeniyle hayatını kaybetti.

Kenema Devlet Hastanesi, 28 Ağustos 2014'te Science dergisinde yayımlanan "Genomik inceleme Ebola virüsünün 2014'teki salgın sırasındaki kökenini ve yayılımını aydınlatıyor" başlıklı makalede veri olarak kullanılan örneklerin çoğunu barındıran yerdi. Ne yazık ki bu makalenin 58 yazarından 5 tanesi Ebola virüsü nedeniyle, 1 tanesi ise virüs bulaşmamış olmasına rağmen çalışmalar sırasında, makalenin basılmasından önce yaşamını yitirdi! Makalenin sonunda şöyle bir not düşülmüş:

Anısına: Trajik bir şekilde, Sierra Leone'deki halk sağlığına ve araştırma çabalarına müthiş katkılarda bulunmuş 5 eş yazarımız, çalışmaları sırasında Ebola Virüsü Hastalığı'na yakalanarak, bizler bu makeleyi henüz yayınlayamamışken, hastalıkla mücadelelerini kaybetmişlerdir. Bu makaleyi onlara adıyoruz.

Hayatını kaybedenler arasında Mbalu Fonnie (hemşire), Alex Moigboi (10 yıllık deneyime sahip hemşire), Alice Kovoma (6 yıllık deneyime sahip hemşire), Mohamed Fullah (Doğu Politeknik Üniversitesi'nde 10 yılı aşkın süredir hizmet veren laboratuvar teknisyeni), Sheik Humarr Khan (Lassa Sıtması programı ulusal direktörü ve viral ateş uzmanı) ve Sidiki Saffa (20 yıl deneyimli laboratuvar teknisyeni) bulunuyor.

Tüm Reklamları Kapat

Bu kişileri Evrim Ağacı olarak saygıyla anıyor ve insanlığa yaptıkları katkılardan ötürü yürekten teşekkür ediyoruz. Ayrıca sadece anılarını yad etmek yerine, hayatlarını verdikleri bu araştırmanın da evrimsel biyoloji ile yakından ilgisini anlatarak, yaptıkları işi biraz daha yakından anlamanızı istiyoruz:

Bu araştırmada da yine, Evrimsel Biyoloji'nin insanlığa müthiş faydalarından birisini görüyoruz. Çünkü bu kadar ölümcül bir hastalık virüsünün kökenini ve yayılmaya başladıktan sonraki evrimini anlamak, çözüm bulmamıza ve gelecekte ne tür evrimsel yolaklara gireceğini öngörmemize yarıyor. Bu sayede, hastalığın önüne bir an önce geçebilmek için gerekli yol haritaları hazırlanıyor. Bir virüsün evrimini incelemeden bulmaya çalışacağınız her çözüm, hiç tanımadığınız bir şehirde, bilmediğiniz sokaklarda hareket eden bir cismi arayıp, bulup, yakalamaya benzetilebilir. Bir hastalığın evrimini çalışmak, o hastalıkla ilgili bize yol haritasını ve kovaladığınız şeyin geçtiği yolları gösteriyor. Böylece hastalığın bir sonraki adımlarını sonsuz olasılıklar evreninden belli başlı olasılıklara indirgeyebiliyoruz. Yani evrim, bilim insanlarının araştırma sırasında kullandıkları duyu organları ve haritaları oluyor. Aynı hastalığın daha önceki salgınlarını ve o salgınlarda izlediği yolları inceleyerek, bu salgınla ilgili çıkarımlar yapabilmemizi sağlıyor. Makalede, uzmanlar bu konuyla paralel olarak şunları söylüyorlar:

"Daha önceki salgınlardan toplanan 20 genomun filogenetik analizi, 2014 Batı Afrika virüsünün muhtemelen Orta Afrika'dan, son 10 yıl içerisinde yayıldığını gösteriyor. Diğer ebolavirüs genomları ile ıraksamayı kullanarak bir filogeni haritası çıkarmak sıkıntılıdır. Ancak en eski ebola salgınlarının kökenlerini çıkardığımızda, örnekleme zamanıyla kökten uca mesafe arasında güçlü bir ilişki olduğu ortaya çıkmaktadır. Salgının yer değişme tipi mutasyon oranı her yıl nükleotit bölgesi başına 8x10-4'tür. Bu da, en son yayılan 3 salgının hepsinin ortak bir atadan, muhtemelen yaklaşık olarak 2004 yılında yayıldığını göstermektedir. Bu durum, her bir salgının kendi doğal rezervuarı içerisindeki viral popülasyon içerisindeki aynı genetik varyasyondan, birbirinden bağımsız zoonotik olaylar olduğu hipotezini desteklemektedir."

Görülebileceği gibi Science dergisinde yayımlanan bu önemli çalışmada yapılan, Ebola virüsünün bugüne kadar olan salgınlarının evrimsel analizini yapmak ve bir evrim ağacı çıkarmaktır. Bu sayede şu anda hızla yayılan virüsün evrimsel kökeni ve ne tür bir evrim patikası içerisinde olduğu anlaşılabilecek ve önüne geçilebilecektir. Evrimsel biyoloji olmaksızın, kör bir şekilde tedavi bulma çabaları çok daha uzun, çok daha masraflı ve çok daha ölümcül olacaktır. Bu durum, evrimsel biyolojinin insanlık için önemine harika bir örnektir. 

Tekrardan, insanlık için hayatlarını veren tüm bilim insanlarını derin bir üzüntü ama aynı zamanda yürekten bir onur ile anıyoruz. Ayrıca bu olay, akıllara Nazım Hikmet Ran'ın "Yaşamaya Dair" şiirini getirmiyor değil.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
17
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 3
  • Tebrikler! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • İnanılmaz 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • S. K. Gire, et al. (2014). Report Genomic Surveillance Elucidates Ebola Virus Origin And Transmission During The 2014 Outbreak. Science. | Arşiv Bağlantısı
  • G. Vogel. Ebola's Heavy Toll On Study Authors. (28 Ağustos 2014). Alındığı Tarih: 17 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Science | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/11/2024 02:57:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2621

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Göz
Fil
Mitler
Hominid
Sinirbilim
İklim Değişikliği
Karar Verme
Veri Bilimi
Charles Darwin
Hayvan Davranışları
Kanıt
Maske Takmak
Entomoloji
Kimya
Kırmızı
Kurt
Kelebek
Astronomi
Etimoloji
Yılan
Protein
Geometri
Arkeoloji
Pandemik
Atom
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. İnsanlık İçin Ölmek: Ebola Genetiği ve Evrimi Üzerinde Çalışırken Ebolaya Yakalanıp Ölen 5 Bilim İnsanı.... (31 Ağustos 2014). Alındığı Tarih: 6 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2621
Bakırcı, Ç. M. (2014, August 31). İnsanlık İçin Ölmek: Ebola Genetiği ve Evrimi Üzerinde Çalışırken Ebolaya Yakalanıp Ölen 5 Bilim İnsanı.... Evrim Ağacı. Retrieved November 06, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2621
Ç. M. Bakırcı. “İnsanlık İçin Ölmek: Ebola Genetiği ve Evrimi Üzerinde Çalışırken Ebolaya Yakalanıp Ölen 5 Bilim İnsanı....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 31 Aug. 2014, https://evrimagaci.org/s/2621.
Bakırcı, Çağrı Mert. “İnsanlık İçin Ölmek: Ebola Genetiği ve Evrimi Üzerinde Çalışırken Ebolaya Yakalanıp Ölen 5 Bilim İnsanı....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 31, 2014. https://evrimagaci.org/s/2621.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close