İnsan-Goril Dostluğu: Koko ile Bir Diyalog
Washington Post
- Özgün
- Etoloji
- Primatoloji
Türümüzün "gözü gibi" baktığı birçok tür var. O türlerin onlarca katını acımasızca katlediyor olsa da... Goriller, o yakın dostlarımızdan biri sayılmazlar, evrimsel süreçte en yakın akrabalarımızdan biri olsalar bile... Ancak söz konusu bir primatolog, bir bilim insanıysa işler değişiyor. Hele ki bu primatolog, tarihin ilk dil bilen gorilini yetiştirdiyse ve onunla doğrudan iletişim kurmayı başardıysa, işler epey bir değişiyor.
Koko, 1972'de San Francisco Hayvanat Bahçesi'nde doğmuş bir goril. İsmi Japoncadaki Hanabiko, yani "havai fişeklerin çocuğu" sözcüğünün kısaltmasından geliyor. Çünkü ABD'nin bağımsızlık günü 4 Temmuz'da doğdu. 1972'den beri uzun dönem bakıcısı Francine Patterson ("Penny" takma adını kullanıyor) tarafından kendisine Amerikan İşaret Dili öğretiliyor. Söylediğine göre Koko, kendisinin Goril İşaret Dili dediği dilde 1000 kelimeyi anlıyor. İngilizce konuşma dilinin ise 2000 kelimesini rahatlıkla anlayabiliyor.
Her ne kadar bu dili kullanma yetileri konusunda Noam Chomsky ve Steven Pinker gibi uzmanlardan bazı itirazlar gelmiş olsa da, insan harici kuyruksuz maymunlar ile bu düzeyde iletişim kurabilmek bile, bilim açısından çok anlam ifade ediyor. Araştırmalara şüpheci yaklaşan uzmanların itirazlarının temelinde, bu maymunların 2-3 yaşındaki insan bebeklerinin davranışlarından öteye geçememesi, sorulara harika cevaplar verseler de kendilerinin hiç soru sormaması ve dil kullanımlarında söz dizimi gibi unsuların öğrenilememesi gibi noktalar yatıyor.
Bu itirazlara sayısız defalar karşı-itirazlar da geldi ve bu uzmanların neden yanıldıkları izah edildi. Bu karşı-itirazlar da genellikle insan-dışı kuyruksuz maymunların insan standartlarında değerlendirilmesinin hata olması, maymunların yaptıkları işaretlerin rastgele ve anlamsız değil, ortama ve konuya tamamen uygun olması ve kendilerine öğretilmeyen sözcükleri bile, kendilerine öğretilenlerden yola çıkarak oluşturabiliyor olmaları gibi açılardan geliyor. Bu tartışma daha uzun yıllar devam edeceğe benziyor; fakat yapılan her araştırma, yakın kuzenlerimizi biraz daha fazla tanımamızı sağlıyor.
Hayvan davranışları (etoloji) biliminin hiperstarları arasında yer alan Koko'yu biraz daha yakından tanıyın:
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
32
-
24
-
12
-
10
-
9
-
4
-
4
-
3
-
1
-
1
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 04:22:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7647
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
