Hayatın Kimyası: Farklı Kimyasal Kombinasyonları Hissettiğimiz Duyguları Nasıl Etkiliyor?
- Özgün
- Biyokimya
- Endokrinoloji
Hayat, aslında basit kimyasalların, basit ilişkilerinden ibaret bir biyokimyasal süreçtir. Bu görselde, biraz basitleştirilmiş haliyle, bizlere son derece karmaşık gelen sinirbilimsel olguları oldukça basite indirgeyerek anlatan bir görsel göreceğiz. Elbette burada bahsedilenlerin, burada gösterilenlerden biraz daha fazlası mevcut; ancak temel çerçevede çok da yanlış olduğunu söylemek doğru olmaz. Başlayalım.
Öncelikle, tüplerimiz içerisine katacağımız hormonları/kimyasalları tanıyalım:
- Mavi: Dopamin
- Yeşil: Serotonin
- Pembe: Oksitosin
- Mor: Norepinefrin (Noradrenalin)
- Turuncu: Epinefrin (Adrenalin)
Şimdi, bunları çeşitli oranlarda alıp vücuda verdiğimizde yaklaşık olarak neler olduğuna bir bakalım.
- Sol üst köşedeki 1. fotoğrafta, mavi kimyasal, yani dopamin tüpü dolduracak şekilde konmuş. Bu kadar yüksek dopamin salgılamanız, şizofreniye neden olmaktadır.
- Üst-ortadaki 2. fotoğrafta, ilk durumun tam tersi görülmektedir. Dopamin, gerekenden az konmuştur. Bu durumda da anksiyete hastalığı oluşur.
- 3. fotoğrafta yeşil hormondan, yani serotoninden ortalamanın üzeri miktarda konmuştur. Bu, mutluluk demektir, çünkü mutlu olduğumuzda serotonin salgılarız.
- 4. fotoğrafta hem dopamin, hem de serotonin miktarı çok düşüktür. İşte bu durumda depresyon meydana gelir.
- 5. fotoğrafta dopamin, serotonin, oksitosin değerleri ortalamanın üzerindedir. İşte bunu aşk olarak deneyimleriz.
- 6. ve son fotoğrafta ise norepinefrin ve epinefrin oranları yüksektir. Bu durumda, tüm beyni olan hayvanlarda ortak olarak gördüğümüz kaç ya da savaş tepkisi verilir. Korktuğumuzda, öfkelendiğimizde, vb. durumlarda bu hormonlarımız tavan yapar.
Yani eldeki belli sayıdaki hormon, farklı miktarlarda salgılanarak (ya da salgılanmayarak) duygularımızı oluşturur.
Hayat, işte burada anlatılandan sadece biraz daha karmaşıktır.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
4
-
3
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/03/2025 20:47:51 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/975
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
