Evapotranspirasyon Nedir? Kurak Bir Ortamda Buharlaşma ve Terleme Miktarını Neden Yakından Takip Etmek Gerekir?
Kurak Şehirlerin Peyzaj Çalışmalarında Bitkileri Aşırı Sulama Uygulamasını Terk Etmemiz ve Bilimsel Araştırmalara Kulak Vermemiz Gerekiyor!
Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Buharlaşma ve terleme (ya da kısaca "evotranspirasyon"); suyun, topraktan ve diğer yüzeylerden buharlaşarak ve bitkilerden terleme (transpirasyon) yoluyla karadan atmosfere aktarılması işlemidir. Evotranspirasyon, su döngüsünde önemli bir süreçtir; çünkü buharlaşma ve terleme, atmosferdeki su buharının %15'inden tek başına sorumludur. Bu su buharı girdisi olmadan bulutlar oluşamaz ve dolayısıyla yağışlar asla düşemez.
Su kıtlığının büyük endişe haline geldiği bir çağda, su kaybını engellemek adına var olan değerli su kaynaklarımızı kullanarak aşırı sulamalardan kaçınmak, bilinçli bir karar olacaktır. Las Vegas Nevada Üniversitesi'nde araştırmacı olan Tamara Wynne ve Dale Devitt, drenajın bir bileşeninden kaçınmak için, evapotranspirasyon miktarına karşılık gelen ve sulama yaparken peyzaj bitkilerinin su kullanımını ölçen bir çalışma yürüttüler. Bulgular, HortScience dergisinde yayınlanan "Kurak Bir Ortamda Kentsel Peyzaj Ağaçlarının ve Çimenlerin Buharlaşması: Arazide Potansiyel Ödünleşmeler" adlı makalede ilan edildi.[1]
Wynne ve Devitt kurak şehirlerde yapılan sulamalar sırasında önemli miktarda suyun kullanılabileceğini vurguluyor. Suyun korunması, bitki türlerine ve aşırı sulamayı en aza indirirken, bitkilerin su gereksinimlerini karşılayabilme gereksinimlerini tatmin etmeyi hedeflemelidir. Bununla birlikte araştırmada, Mojave Çölü gibi kurak ortamlarda peyzaj ağaçları ve çimen (İng: "turfgrass") için gerçek evapotranspirasyon tahminlerinin yetersiz olduğu da görüldü.
Amerika Birleşik Devletleri'nin kurak güneybatısında devam eden nüfus artışı, mevcut su kaynaklarına olan talebi artırmaktadır. Bu büyümenin çoğu, kentsel görüntüyü desteklemek için suyun açık havada kullanıldığı genişleyen metropollerde yaşanmaktadır. Kurak ortamlarda peyzaj bitki örtüsünün evapotranspirasyonunun genel itici gücü, çoğunlukla bitkilere sağlanan suyun miktarına bağlıdır.
Bu çalışmanın amaçlarından biri, ağaç çiminin su kullanım oranlarını belirlemek için bir toprak-su dengesi yaklaşımı kullanarak, 10 peyzaj ağacının ve iki çim türünün evapotranspirasyonunu ölçmektir. Peki bu, peyzajdaki su kullanımı değiş tokuşları açısından ne anlama gelebilir?
Çalışmada ağaçlar, bir arsada yüksek yoğunluklu bir dikim örüntüsüyle yetiştirildi. Her ağaç üzerinde tam bir morfolojik değerlendirme yapıldı ve bitki-su ilişkisinin ne durumda olduğunun incelenmesi haftalık olarak gerçekleştirildi. Sulama girdisi, drenaj çıkışı ve toprakta su depolamasındaki değişimler ölçülerek, her ağaçta su dengesi sağlandı.
Kuzey Las Vegas'taki Nevada Üniversitesi Las Vegas Kentsel Su Koruma Merkezi'ndeki gerçekleştirilen bir çalışmada ek olarak araştırmacılar, buharlaşmayı dolaylı olarak tahmin etmelerine izin veren sap akış sensörlerini kullanarak terlemeyi ölçtüler.
Wynne ve Devitt, ağaçlar büyüdükçe suyu kullanabilme gereksinimlerinin arttığını, ancak bazal bir gölgelik alanındaki su kullanımlarının aslında azalabileceğini, yani yaşlı ağaçların bulunduğu kentsel peyzajlarda en büyük su tasarrufunun ağaçların değil, çimlerin (özellikle soğuk mevsim otlarının) kaldırılmasıyla sağlanabileceğini bildirdi.
Araştırmacılar bulgularını daha fazla çalışma ve anlayış için bir referans noktası olarak sunarak, kurak ortamlarda peyzaj bitkileri ile ilgili sulama uygulamalarının önemini ve su depolamanın iyi bir şekilde yönetildiğini gösteriyor. Wynne şunu söylüyor:
Dr. Devitt'in önceki araştırması, genç ağaçların çim otundan daha fazla su kullandığını ortaya çıkardı ve olgun peyzaj ağaçlarının zamanla daha verimli hale geldiğini ve çimenlik alana göre alan başına daha az su kullandığını görmek ilginçti.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 3
- 2
- 2
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
- ^ T. Wynne, et al. (2020). Evapotranspiration Of Urban Landscape Trees And Turfgrass In An Arid Environment: Potential Trade-Offs In The Landscape. HortScience, sf: 1558-1566. doi: 10.21273/HORTSCI15027-20. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/12/2024 11:36:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10241
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Science Daily. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.