Düşünerek Daha Fazla Kalori Yakmak Mümkün Mü?‏

İddia

Düşünmek öylesine zor bir iştir ki -20, eğer ki sürekli zor konular hakkında kafa yorarsan ciddi miktarda kalori yakman mümkündür.

2. İddia

Beyin vücudumuzdaki tüm oksijenin -20 arasını kullanır, dolayısıyla bir de üzerine düşünmeye epey bir zaman harcarsan kilo bile verebilirsin!

Gerçek mi?

Karışık

Gerçek Taraflar

Beyin, vücudumuzdaki oksijenin ve enerjinin %10-20 arasını tek başına tükettiği iddiası doğrudur. Bunun bir kalori karşılığı olduğu da doğrudur.

Sahte Taraflar

"Düşünme" işi için harcanan kalori, kilo verme amacıyla kullanılamayacak kadar düşüktür (eğer ki aşırı ileri düzeyde satranç oynamak gibi yüksek zihinsel güç gerektiren işler yapmıyorsanız). Bu süreçte yakılan kalori miktarı öylesine azdır ki, dikkate almaya bile gerek yoktur.

İddianın Kökeni

Bu iddia, basit gerçeklerin abartılarak sunulmasıyla ortaya çıkan hatalı bilgilere güzel bir örnektir. Sıklıkla sağlık alanında gördüğümüz bu tarz abartılı iddiaların dikkatlice analiz edilmesi gerekmektedir.

Bilgiler

Bugünlerde herkes inanılmaz derecede meşgul. İş, çocuklar, aile ve arkadaşları hesaba kattıktan sonra kimin spora zamanı var? Peki, bir şeyler üzerine kafa yorarak kilo verseydiniz harika olmaz mıydı? Vücudunuz dinlendiği zaman, enerjinizin yaklaşık yüzde 10'dan 20'ye kadarı beyniniz tarafından kullanılır. Hakkında düşündüğünüz zaman pek fazla değildir. Bu süre boyunca, dakikada bir kalorinin yaklaşık 5'te birini (0.2 kalori) kullanırsınız. Yani tam kalori bile değil! Tatlınız için aldığınız şu fazladan çikolata parçasından kurtulmak için kesinlikle faydası olmayacaktır!

Peki, zihninizi çalıştırdığınız zaman ne olur? Araştırmacılar cevabı bulmayı denedi ve zihninizi zor bir görevle meşgul ettiğiniz zaman kan şeker seviyelerinizin düştüğünü buldu. Bu görevleri yapmak için gereken kalori, dakika başına ortalamada yaklaşık sadece 1.5 kaloriydi. Çoğu insanın yaklaşık 20 dakikalık bir dikkat süresi olduğundan dolayı, yürüyüş yaparak daha fazla kalori yakarsınız.

Ayrıca Kanada'daki Laval Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından yapılan bir çalışmanın bulduğuna göre; yorucu zihinsel etkinlikler, görevi tamamladıktan sonra daha fazla yiyecek tüketmenize neden oluyor. Uzatılmış bir görev daha fazla insülin gerektiriyor; bu yüzden bir sınavdan sonra acıkmış hissediyorsunuz.

Tabii bunun bir istisnası var: Satranç oynamak gibi aşırı yüksek düzeyde zihinsel güç gerektiren işleri, gün boyu (veya uzun süreler boyunca) yapıyorsanız, sadece bu düşünme işiyle bile şaşırtıcı düzeyde kalori tüketmeniz mümkündür. Ayrıca bir sinirbilim profesörü olan Robert Sapolsky, 2009 yılında Stanford Üniversitesi'nde verdiği bir konuşmada üst-düzey bir satranç oyuncusunun günde 6000 kalori yakabileceğini iddia etmiştir. Sonradan yapılan araştırmalar, bu sayının daha ziyade saatte 132 kalori düzeyinde olduğunu göstermiştir; yani 9 saatlik bir satranç oyununda bile en fazla 1188 kalori yakılabilecektir.

Ancak bazı istisnalar da ölçülmüştür. Örneğin 22 yaşındaki satranç şampiyonu Mikhail Antipov, 2018 yılında oynadığı 2 saatlik bir satranç oyunu boyunca 560 kalori yakmıştır. Bu, 22 yaşındaki bir erkeğin saatte 11.3 kilometre hızla 45 dakika koşması sonucu yakacağı kaloriye eşittir!

Ancak birçoğumuz günün önemli bir bölümünü satranç oynayarak geçirmediğimiz için, bu iddianın birçok insan için dikkate değer düzeyde geçersiz olduğunu söyleyebiliriz.