Doğal Su Kaynakları Erken İnsanlar İçin Kritik Önemdeydi

Yaklaşık 1 ila 2 milyon yıl önceki dönemde, Doğu Afrika'daki öncül insanlar zaman zaman yakınlarında bazen çok az su bulunan bazen ise hiç bulunmayan oldukça kurak iklimle yüzleşmek zorunda kaldılar. Fakat olasılıkla kuru dönemlerde de bulunan çevredeki yüzlerce doğal su kaynaklarına erişimleri vardı ve bu durum kuzeye ve Afrika'nın dışına doğru yaptıkları yolculuklara olanak sağladı. Rutgers University-New Brunswick ve diğer enstitülerden araştırıcıların bu konudaki çalışması, oldukça önemli ipuçları veriyor.

Uluslararası bu ekip, iklimin yaygın olarak öne sürüldüğü kadar birincil bir önem taşımıyor olabileceğini gösterdi.

Rutgers Üniversitesi'ndeki Dünya ve Gezegenler Bilimleri Departmanı'ndan Prof. Gail M. Ashley, "Bu durum insan evriminin gidişatı ile ilgili çok önemli çıkarımlar sağlıyor. Biz insanların neden Afrika'dan ayrıldığına dair bir şey söylemiyoruz, sadece bir kaynaktan bir kaynağa hareket ederek kurak dönemlerde de dahi Afrika'dan ayrılmanın mümkün olduğunu söylüyoruz.", diyor.

Doğu Afrikalı öncül insanların evrimi ve yayılımında, su sığınaklarının (hydro-refugia) anahtar rol oynuyor olduğuna yoğunlaşan bu araştırma Nature Communications'ta yayınlandı.

Kurak alanlar Dünya karalarının %45'ini kapsadığı için bu araştırma küresel bir öneme sahip. Yoğun iklim salınımları olduğu dönemlerdeki hominin atalarımızın hayatta kalma mücadelelerinde yer altı sularının önemi, insanın gelecekteki iklim değişikliklerine karşı dirençliliğine katkı sağlayacak stratejiler hakkında ilham verici bir özelliğe de sahip.

Birkaç milyon yıldır, Afrika iklimi 23,000 yıllık periyotlarla kuru ve nemli iklim arasında salınım gösteriyor. Öncül insanların yaşadığı Doğu Afrika'da çoğu göller içilmez sulardan oluştuğu ve nehirler de kuruduğu için, araştırıcılar, yeraltından beslenen su kaynaklarının kalıcılığına yoğunlaştılar.

Gail M. Ashley'ye göre yağmur suları, yüzeydeki su kaynağına varmadan önce, büyük yer altı su tabakalarında depolanır. Yeraltından beslenen doğal su kaynaklarının yeri jeolojisi tarafından kontrol edilir ve yeraltı kaynakları iklim değişikliğine karşı tamponlanır.

Çalışmanın yapıldığı alan, Kuzey Tanzanya'dan Etiyopya'ya ve özellikle de Doğu Afrika'daki Rift Vadisine de yoğunlaşarak, kabaca yaklaşık 2,1 milyon metre kare alanı kapsadı. Araştırıcılar, günümüz arazisine hidrojeolojik modelleme uyguladı. Yıllık 1000 metre küp (264,000 galon) su akıtabilen bir kaynak, sürekli bir akışı sağlayabilecek üretkenlikte olarak addedilir.

Bölgede 1994 yılından beri araştırmalara katılan Ashley, "Sızar gibi akan bazı su kaynaklarının yüzlerce hayvanın su ihtiyacını karşılıyor olması oldukça büyüleyici." diyor.

Araştırıcılar, Tanzanya'nın kuzeyinden Etiyopya'ya kadar uzanan vadi boyunca serpilmiş olan bugünün göl,nehir ve su kaynakları dağılımı temel alarak, insanların bir su kaynağından diğer su kaynağına yürüyerek hayatta kalıp kalamayacağını anlamak için bilgisayar programı kullandılar. Bir insanın 3 gün içerisinde 180 kilometreye kadar yürüyebileceği varsaydılar ve bu dağılıma göre yollarına devam edebilmelerinin mümkün olduğunu gösterdiler.

Ashley, "Bazı bölgelerde, insanlar göç etmeyi bırakıp, bir sonraki yağışlı döneme kadar bir su kaynağı etrafında kalmış , daha sonra ise yeni kaynakların açılmasıyla yollarına devam etmiş olabilirler." diyor.

Ayrıca, "İnsanlar hep insan evriminde iklimin ana faktör olduğunu varsayarlar. İklim değişkenlik gösterse de jeoloji doğal su kaynaklarının gelişimine ve sürekliliğine olanak sağlar, bu da insanların yayılmasını ve hatta Afrika'dan ayrılmalarını olanaklı kılabildi. Asıl soru, insanların Doğu Afrika'daki Rift Vadisi'ni terketmelerine neden olanın ne olduğudur. Bunu gerçekleştirdiklerini biliyoruz ve biz de bunun nasıl mümkün olabileceğini gösterdik, fakat neden yapmış olduklarına dair henüz akla yatkın bir sebep bulabilmiş değiliz." diye ekliyor.