Dermatofaji: İnsanlar Neden Parmak Derisini Yiyor?

Siz de, kalemleri çiğnemekten, kendi derinizi, hatta etinizi yemeye ne zaman terfi ettiğinizi hatırlayamıyor musunuz? Parmaklarınızı, özellikle tırnağınızın etrafındaki deriyi kemiriyor musunuz? Bunu, sadece rahatsızlık veren bir "şeytan tırnağı"nı koparmak için değil, durup dururken, hiçbir şey yokken yapıyor musunuz? Derinizi yerken, alttan etiniz de kalkarak kanıyor ama kendinizi durduramıyor musunuz? Tüm bunlara cevabınız evet ise ve eğer ki aşağıdaki fotoğraftaki parmakların neden öyle gözüktüğünü biliyorsanız, muhtemelen sizin de dermatofaji adı verilen psikolojik bir sorununuz bulunuyor:

Çocukların bu tür şeyleri yapması her zaman anormal değildir. Ne yaptıklarını bilmezler, yaptıklarının kötü olduğunun farkında bile değildiler, sadece arkadaşlarından görerek taklit edebilirler ve üzerinde kafa yormazlar. Ancak 25 yaşında koca koca adamlar ve kadınlar tırnaklarını yiyorlarsa ve buna engel olamıyorlarsa, bir yerlerde hata var demektir.

Ne yazık ki ortada bir hatanın olması, hatayı yapan kişinin her zaman o hatanın farkında olması anlamına gelmiyor. Dermatofajide (tırnak etrafındaki derinin yenmesiyle karakterize edilen psikolojik sorun) de böyle bir durum görülmektedir. Dermatofaji olan birçok kişi de, tırnak etrafındaki deriyi bilerek yemez, yemeye başladığını fark etmez ve fark ettiğinde de neredeyse hiçbir zaman kendisine engel olamaz. Dolayısıyla bu kişiler derilerini ve bazen etlerini yolarlar, kanatırlar ve hatta çoğu zaman yutarak kendi kendilerini sindirirler!

Her ne kadar dikkate değer miktarda yaygın olsa da, tıp literatüründe çok nadiren rastlanan bir konudur. İnsanlar hakkında pek fazla konuşmaz, muhtemelen bu durumdan utanırlar. Aynı zamanda neredeyse hiçbir zaman bir sağlık sorununa yol açmadığı için, neredeyse hiçbir zaman tedavi edilmesine de gerek yoktur. Yine de, el etrafında açık yaralarla gezmek, bir insanın hastalık kapmaya büyük bir davetiye çıkarması demektir. Dermatofajinin kendisi sorun değildir; ancak davetiye çıkardığı şeyler sıkıntılar yaratabilir. Baba-oğul psikosomatik dermatolog olarak görev yapan Michael Scott Jr. ve Michael Scott III, 1997 yılında Cutis isimli bilimsel dergide şöyle yazıyorlar:

Dermatofaji, bazı raporların iddia ettiği kadar nadir görülmez. Buna rağmen ders kitaplarında neredeyse hiç bahsedilmez. Spesifik olarak bu rahatsızlık, bir insanın kendi uzuvlarını, kendi dişleriyle yolmasına yönelik nörotik ve saplantılı bir alışkanlık olarak tanımlanır.

Bunun henüz tam olarak neden kaynaklandığı ve nasıl tedavi edilebileceği bilinmiyor. Her ne kadar stres ve telaş ile ilişkilendirilse de, yapılan araştırmalar bu tür bir davranışın her zaman stres veya telaşa verilen bir tepki olmadığını gösteriyor. Çünkü yapılan bazı incelemelerde, bu ısırma davranışının görülmesi için stres veya telaşın varlığına gerek olmadığı ortaya koyuldu. Öte yandan stres ve telaş, bu davranışın ortaya çıkma ihtimalini ve sıklığını arttırıyor. Dolayısıyla arada bir ilişki olsa da, doğrudan bir neden-sonuç ilişkisi henüz kurulabilmiş değil.

Benzer şekilde, bu durum obsesif kompulsif bozukluk (OCD) ile ilişkilendirilmeye çalışmakta; ancak bu yöndeki iddialar da güçlü ve yeterli değil. 2013 yılında bu bozukluk ilk defa Zihinsel Hastalıkların Teşhis ve İstatistik El Kitabı (DSM) içerisinde, diğer "patolojik bakım sorunları" ile bir arada yer aldı. New York'taki Mount Kisco Entegre Tıp Merkezi'nden Dr. Nilah Şah, bu gelişmenin umut verici olduğunu ve bu konuda araştırmalar yapmak için artık fon başvurularında bulunulabileceğini söylüyor. Çünkü bu davranışın resmi olarak bir sorun ilan edilmesi, araştırmaların ve fonların da kapısını aralıyor.

Buna rağmen bunun OCD ile ilişkili olduğuna herkes katılmıyor. San Francisco'daki Kaliforniya Üniversitesi'nden psikiyatrist Dr. Carol Mathews şöyle diyor:

OCD'de görülen takıntılar gerçekten istenmeyen takıntılardır. Ancak patolojik olarak tırnak yemede birey iyi hisseder. Gerçekten iyi hisseder. O tırnaktan veya yamuk deriden kurtulduğunda kendini iyi hisseder. Bu tuhaf bir ödüllendirme hissidir; ancak nihayetinde bir ödüllendirmedir. Saç çekme, deri yeme, tırnak ısırma gibi davranışlar, günlük yaşantıyı etkilemediği ve belli bir klinik aciliyeti gerektirmediği müddetçe bozukluk olarak görülmemelidir.

Hastalığı İsimlendirme Tartışmaları

Halk arasında kimi zaman bu insanlara "kurt ısırıcılar" da denir; çünkü kurtlar kapana sıkıştırıldıklarında ve kaçacak yer bulamadıklarında kendi derilerini yolabilirler. Bu da, nörolojik ve strese bağlı oluşan bir rahatsızlıktır. Ancak bilim insanları bunun yerine "dermatofaji" demeyi tercih ederler. Hem daha bilimseldir, hem de daha az havalıdır, böylece "iyi bir şeymiş" algısı yaratmaz. 2005 yılında Journal of the American Academy of Dermatology dergisinde Walter Reed Army Medical Center'dan uzmanlar, bu isimlendirmenin çok doğru olmadığını, çünkü Yunancada "deri yiyici" anlamına gelen "dermatofaji" sözcüğünün, bu insanların düzenli olarak derilerini yiyerek beslendikleri anlamını doğurduğunu ve bunun hatalı olduğunu belirtmektedir. Makalenin yazarlarından Panagiotis Mitropoulos şöyle yazıyor:

Dermatofajiyle ilgili yayınlanan raporlar, hastaların sadece saplantılı bir şekilde derilerini ısırıp yolduklarını belirtmektedir. Ancak bu raporlarda, onlarla beslendikleri veya onları hazmettikleri yazmamaktadır. Gerçekte, bu hastaların derilerinde reaktif bir kalınlaşma görülür. Bu, bir yara, ülser ya da deri kaybı değildir.

Mitropoulos, "deri ısırma" anlamına gelen "dermatodaksi" sözcüğünü öneriyor. Ancak bu sözcük henüz literatürde kabul görmüş değil; çünkü halen üzerinde pek konuşulmuyor. Lakin ona ne derseniz deyin, Mitropoulos tarafından ileri sürülen iddia pek isabetli değil gibi... Çünkü hem internette bundan şikayetçi olan ve konuşmaktan çekinmeyen hastaların tanımladığı üzere, hem de yayınlanan fotoğrafların gösterdiği üzere, bu sorundan muzdarip olan kişiler aslında derilerini baya baya yiyorlar! Yolup, koparıp, yutuyorlar!