Chimborazo'nun İntikamı: Dünya Üzerindeki En Yüksek Dağ, Teknik Olarak Everest Dağı Değildir!
Sir Edmund Hillary, 1953 yılında Everest Dağı'nın zirvesine ulaştığında, binlerce maceracı, dağın ölümcül zirvesini fethetmeye koyulmuştu. Aslında, her yıl o kadar fazla sayıda insan bunu deniyor ki, Himayalar'daki bu güzellik, tek kelimeyle yavaşça bir pislik yığınına dönüyor.
Everest, kendi ününü 'dünyadaki en yüksek dağ' ünvanına borçlu, fakat gerçekte, bilime göre öyle değil. Evet, dünyanın en yüksek dağı aslında Çimborazo (And sıra dağlarının parçası olan Ekvator'daki bir tabakalı yanardağ), çünkü bu dağ, Dünya'nın merkezinden en uzak nokta ve bu yüzden, mesafe bakımından da en yüksek.
The New York Times'tan Eli Rosenberg'a göre, Çimborazo'nun zirvesi, deniz seviyesinden 6.248 metre yükseliyor. Yani yüksekliği Everest'ten 2.600 metre daha kısa... Fakat, Dünya'nın merkezine olan uzaklık ölçüldüğü zaman bunların hepsi değişiyor.
Esasında, Dünya düz olmadığı için (üzgünüz Düz Dünya Topluluğu!), ekvatorda dışa doğru çıkıntı oluşturuyor ve kutuplarda düzleşiyor. Bu durum, ekvator yakınında bulunan dağların teknik olarak diğer bölgelerde bulunan dağlardan daha yüksek olduğu anlamına geliyor ve şu işe bakın ki, Everest 28 derece kuzeyde bulunurken Çimborazo, gezegenimizin neredeyse bel çizgisine isabet ediyor.
Peki bu dağ ne kadar yüksek? Bir rapora göre Everest, Dünya'nın merkezinden 6.382 kilometrelik bir mesafeye uzanıyor. Buna karşılık Çimborazo ise, Dünya'nın merkezinden 6.385 kilometreden birazcık fazlasına uzanıyor. Arada sadece 3.2 km'lik bir fark olsa da, iş uzunluk unvanlarına taç giydirmeye geldiğinde bu her şey demek. Aslında bu 3.2 kilometre, Çimborazo'yu bir numaraya koymaya ve Everest'i ilk 20'nin dışına atmaya yetiyor! Çünkü bu iki dağ arasında birçok dağ, merkezden ölçüldüğünde Everest'ten daha "yüksek" oluyor!
Yine de ilginç olan aslen bu değil. NPR, 2007 yılında Çimborazo hakkında bir rapor hazırladı. Peki Çimborazo gözden kaçarken, Everest neden herkesin sevgisini kazanıyor? Bütün hepsi, tırmanmanın ne kadar zor olduğuyla ilgili.
Eğer bir dağcıysanız, Everest'in sunduğu gibi, en zor daveti istersiniz. Sadece Everest'in üssüne ulaşmak 10 gün, iklime alışmak altı hafta ve dik tepeye tırmanmak dokuz gün sürüyor. Diğer taraftan Çimborazo'ya tırmanmak, yaklaşık iki haftalık iklime alışma süresinden sonra sadece iki gün sürüyor diyor Rosenberg.
Ayrıca, deniz seviyesinde ölçüldüğü zaman Everest'in hâlâ en başarılı sonucu aldığını belirtmekte fayda var. Eğer bunu bir ölçüt olarak kullanıyorsanız, Çimborazo And dağlarındaki en yüksek tepe bile sayılmaz. Bu ünvan, deniz seviyesinden 6.961 metre yükselen Akonkagua Dağı'na ait.
Bu yüzden, eğer Everest'e tırmanma ve Sir Edmund Hillary'nin yanında isminize bir yer kazanma planlarınızı çoktan yaptıysanız, korkmayın, çünkü hâlâ dünyadaki en yüksek dağa tırmanıyorsunuz (eğer ölçütünüz deniz seviyesiyse). Ondan sonra Çimborazo'ya da gidersiniz, çünkü oraya tırmanmak, parkta bir yürüyüş yapmaya benzeyecektir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 9
- 3
- 2
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Science Alert | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 13:41:03 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4609
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Science Alert. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.