Şeytanın Avukatı - Machiavelli

Medium.com

Machiavelli’yi anlamak Rönesans’ı anlamaktan geçer. Rönesans, Fransızca’dan gelen “Yeniden Doğuş” anlamına gelir. Yeniden doğuş bir bakıma öze dönüştür. Tekrar tozlu raflardan kitapları açılan, Aristotales, Platon gibi Antik çağ filozoflarıyla Avrupanın tekrar tanışmasıdır.

Gerçekliğin ve Bilginin ne oldugunun bir arayışıdır aslında Rönesans, Kilisenin baskıcı politikaları adeta bilginin üstünü örtmüş, gerceklik algısının değişmesine sebep olmuştur. Bu dönemde sorgulamaya başlayan düşünürler artık gerçekliği bilgide, bilgiyi ise doğada aramaya başlayacaktır.

Birşey ne kadar doğalsa o kadar bilgi icerir, ne kadar bilgi içerirse o kadar gerçektir. Fenomeni gibi.

“ Rönesans” sorgulama, “Aydınlanma” anlama, “Sanayi Devrimi” harekete geçme olarak düşünebiliriz.

Bored Panda

“Davut” heykelinin tüyler ürperten gerçekçiliği, neredeyse kalkıp konuşacak gibi. Ünlü tablolara baktıgımızda adeta bir matematik eseri gibi. Kumaşların duruşu, ışığın geliş açısı, tıpkı gerçek gibidir. Çünkü gerçekse güzel. Kopernik kiliseye rağmen, güneş merkezli sisteminin haritasını ortaya koyupta yeri yerinden oynatması. Biyolojide hayvanların incelenmesi, kasların, iskelet sistemlerinin, resimlenmesi. Hastalıkların Tanrıdan gelmesi düşüncesinin yavaş yavaş ortadan kalkması. Kadavraların günah olmasına rağmen içinin açılarak gözlemlenmesi. Bacon’nın ötenazi hakkında görüşlerini söylemesi gibi örnekler. Bilim insanlarının artık Antik Yunan’daki ataları gibi bir yaklaşım içine girdiğini gösteriyor.

Rönesans çok yönlü ve sorgulayan bilim insanları yetiştirdi. Leonardo Da Vinci, Kepler, Koparnik, Galileo, Brahe, Descartes gibi. Bilim insanları gerçeği heryerde aradılar, Astronomide, Biyolojide Tıpta, Felsefede.

Rönesans’ın Siyasette doğuşu “Machiavelli”

Machiavelli tam bir Rönesans adamıdır, bunu tüyler ürperten gerçekçi dilinden anlayabilirsiniz. Kitaplarını okurken bunu size kesinlikle hissettiriyor. “Böyle olmamasi gerekli ama doğru” veya kitap boyunca sizin yüzünüze ardı ardına çarpan gözlemlerinde ve analizlerinde görebiliyorsunuz. Karamsar değil sadece gerçekçi.

“Olması gerekene odaklanan, elindekinden de olur.”

Machiavelliye göre gerçek yaşam ile düşlenen yaşam birbirinden çok uzaktır. Evet her bireyin ve toplumun bir ideal anlayışı vardır, fakat bu çoğu zaman tam olarak gerçekleşmez. Çoğu filozoflar olması gerekenin nasıl daha iyi, nasıl daha güzel, olabileceğine odaklanmışken. İşte burada Machiavelli farkını görüyoruz, Machiavelli’nin hayal kurmakla veya ideali aramakla bir işi yok. Machiavelli gerçeğin peşinde tıpkı Rönesans gibi.

Medium.com

“İnsanlar nankör, değişken, içten pazarlıklı, riyakar, korkak ve çıkarcılardır.”

Machiavelli insan doğasını çıkar üzerine oturtmuştur ve ona göre yargılar. Çünkü insanların ne yapabileceğiyle değil, neler yaptığıyla ilgilenir. Yönetim ilişkilerinde kesinlikle insani duyguları önemsemez. Ona göre iyi insanların, kötü insanlar arasında pek fazla şansı yoktur. Eğer mahvolup giderseniz, insanlar sizin artik iyi veya kötü bir insan olduğunuzu umursamaz.

Wikipedia

“Fortuna”

Kelime anlamı olarak şans, talih, kader gibi anlamlara gelir. Machiavelli’ye göre kader karşısında çaresiz olmamalıyız. Kader düşüncesine “pasif kalma” değil, değiştirilebilir, müdahale edilebilir, düşüncesi ile bakar. Öğretilerini de hep nasıl kadere hakim oluruz onu nasıl yönlendiririz onun üzerine yapacaktır. Fortuna (kader) kelimesini cinsiyetçi bir yaklaşım ile kadınlara benzetecektir Machiavelli. “Kader kadın gibidir, cesarete, zorlanmaya, güç kullanmaya boyun eğer.” düşüncesini ortaya atar.

Fortuna’nın kadınsal özellikleri taşıdığını söyler. (Roma’da ve bir kaç farklı mitolojide zaten şans, kader, tanrıları hep kadındır.)

Kaderin tıpkı kadınlar gibi, ihmal edilmemesi gerektigini, eğer ilginizi ve dikkatinizi üstünden çekerseniz, sizden uzaklaşacağını söyler. Genç erkeklerden örnek verir, onlar kadınlar konusunda daha basarilidir der. Genç erkekler cesaretlidir, ısrarcıdır tekrar tekrar denemekten çekinmezler diye ekler. Tekrar deneme cesaretin olmadığı için kaderinde neler kaybettiğini sana hatırlatır aslında.

“Güç kullanma konusu” Machiavelli kadınların güçten etkilendiklerini ve bazen kaba kuvvet kullanabilecegini söylüyor. (kaba kuvvete katılmıyorum.) Eğer kaderinde işler yolunda gitmiyorsa, kaba kuvvet (Hile yapmak, düzenbazlık, çıkarcılık) kullanmayı meşru kılıyor.

Medium.com

Virtu

Kelime anlamı olarak, Erdem, Beceri, Bilgelik gibi bir anlama gelir. Aristotales’in Virtu kavramıyla veya Orta Çağ Filozoflarının Pasifist kavramlarıyla karıstırmamak gerekir. Machiavelli’nin Virtu kavramı bir prensin zekasını nasıl kullandığıyla alakalıdır. Machiavelli İnsani duygulara pek yer vermez. Virtu kavramının içinde daha çok mantıksal ve olaylara gerçekçi yaklaşanların, ayrıca tarihten ders alanların, erdem sahibi olduğunu söyler. Kitapta nasıl Virtu sahibi olacağının sırlarını uzun uzun verir. Başarılı olursanız erdem sahibi olursunuz der, Machiavelli. Çünkü başarısız olduğunda erdemin hic bir önemi yoktur. Virtu’yu kullanarak Fortuna’nın belirsizliklerini engellemeyi ve ona karşı hazırlıklı olmayı amaçlar. İkisi birbirine bağlıdır birbirini yönetir. Bu öğretileri düzgün bir şekilde kullanan Prens’in başarıya ulaşacağı söyler. Tabi ki çok çok şanssız değilse.

“Amaca giden her yol mübahtır.”

Günümüzde Machiavellizm denince akla gelen ilk sözüdür. Kitap boyunca tarihten örnekler vererek “Nasıl olursa olsun gemilerini yürüten kaptanlardan” övgüyle bahseder Machiavelli. İktidarı ele geçirme, elinde tutma ve bırakıp çekilme esaslarını anlatırken kullanıcaktır. Aldatıcı olmayı, yalan söylemeyi, insanları manipule etmeyi, hatta insanların ölmesini bile önemsemez. Yeter ki hedefine ulaş. Günümüzde devletler arası siyasette otorite savaşlarında bunu bol bol görüyoruz. İktidarı için herşeyi yapmaktan çekinmeyen siyasiler, veya çıkarları için yüzlerce insanın ölmesine sebep olan savaşlar gibi.

Philsphil.wordpress

“Aslan ve Tilki”

Prense öğütler verirken Aristotales’in Zoonpolitikon’u gibi iyi bir Prensin yarı insan yarı hayvan olmasından bahseder. Tilki kurnazdır, işini tuzak kurarak düzenbazlıkla yürütebilir. Aslan güçlüdür ve çevresine korku salar. Prensin bu özelliklere sahip olması gerektiğini söyler, çünkü tuzaklardan korunmak için tuzak kurmayı bilmek gerekir. Fakat tuzak kurmak yeterli olmayabilir. Çogu zaman insanlar sizi Aslan olarakta görmek isteyecektir. Aslan güçlüdür, gücünü kullanarak işlerini yürütebilir. Korkutucudur Aslan bu genelde sizi koruyan bir bağdır, diye söyler Machiavelli. Çünkü insanlar korktukları kişilere karşı, sevdikleri kişilere göre daha az hata yaparlar. Korku sizi insanların kötü davranışlarından korur. Prens duruma göre Tilki gibi kurnaz veya Aslan gibi güç sahibi korkutucu olmayı bilmelidir.

Pinterest

Son Değerlendirme

Agora Bilim Pazarı

Kenevir

• Sayfa Sayısı: 366
• Basım: 1
• ISBN No: 9786052824917

Devamını Göster

₺836.00

Satın Al Tüm Ürünler

Machiavelli eserini, Lorenzo De Medici’ye yazmıştır. Fakat bir prensin nasıl olması gerektiğinden bahsederken aslında topluma ve bireylere de hayat dersleri vermektedir. İlk önce “radikal” bir söz söyler, tam bu kadarı da abartı diye düşünürken, o sözü tarihten bir olayla anlatır, gayet realist yaklaşımlarla olayı analiz eder. Çıkarmanız gereken dersleri verir. Machiavelli’nin haklı olmamasını umarken içinizde bir yerlerde, sizi buz gibi eden bir gerçekçilik ile uyandırır. Zor bir hayat yaşamış olması, onu Oportünist bir adam haline getirmiş, “Her devrin adamı Machiavelli”. Siyaset Bilimi’nin eksik kalan karanlık tarafını sistematik bir şekilde anlatması onu diğer filozoflardan keskin bir şekilde ayırıyor. Şeytan ilan edilen Machiavelli’nin bahsettiği şeylerin çoğu Machiavelli’nin ortaya attığı değil, zaten olan kabul ve edilmesi gereken gerçekler. Nasıl bilim insanları diğer bilim dallarında gerçeği arıyorsa, Machiavelli’de siyasette gerçeği arıyor. Hayatı boyunca Fortuna’ya hükmetmenin sırlarını vermeye çalışmışsa da kendi hayatını bir türlü düzene sokamamıştır. Bence sürgünlerle, acılarla bazen de şâşalı zenginliklerle dolu hayatı onun bu zehirleyici ikna kabiliyetinin oluşmasını sağlamış. Etkisi altına alan bir insan, sizi sorgulamaya itiyor ve kesinlikle Machiavelli kazanıyor. Günümüzde herkesin Machiavelli’yi okuması gerekli, sadece siyaset felsefesine ilgi duyanlar değil. Tuzaklardan korunmak için tuzak kurmayı bilmek gerekli, Machiavellizm’den korunmak için de, Machiavellizm’i bilmek gerekli.

Twitter

"Tanto nomini nullum par elogium"

"Hiçbir övgü bu adın büyüklüğüne erişemez."

Niccolò Machiavelli 1469 - 1527

^{[2], [1], [3], [4]}