Robert Oppenheimer Kimdir?

Julius Robert Oppenheimer (US: /ˈɒpənˌhaɪmər/; 22 Nisan 1904 – 18 Şubat 1967), II. Dünya Savaşı sırasında Los Alamos Laboratuvarı'nı yönetmiş Amerikalı bir teorik fizikçiydi. İlk nükleer silahın yaratıldığı araştırma olan Manhattan Projesi'ndeki önemli rolünden dolayı genellikle "atom bombasının babası" olarak anılıyordu.

New York City'de Alman Yahudi ebeveynlerin dünyaya getirdiği Oppenheimer, 1925'de Harvard Üniversitesi'nden lisans derecesi ve 1927'de Almanya'da Göttingen Üniversitesi'nden doktora aldı. Diğer kurumlardaki araştırmalarının ardından Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nin fizik bölümüne katıldı ve 1936'da profesör oldu. Moleküler dalga fonksiyonları için Born-Oppenheimer Yaklaşımı, elektron ve pozitron teorisi üzerine çalışmalar, nükleer füzyonda Oppenheimer-Phillips süreci ve kuantum tünellemesinin ilk tahmini gibi kuantum mekaniği ve nükleer fizik alanındaki başarılar da dâhil olmak üzere teorik fiziğe önemli katkılarda bulundu. Öğrencileriyle birlikte nötron yıldızları ve kara delikler teorisine, kuantum alan teorisine ve kozmik ışınların etkileşimlerine de katkıda bulundu.

Oppenheimer 1942'de Manhattan Projesi'nde çalışmak üzere işe alındı ve 1943'te, Alman nükleer silah programının başlamasından dört yıl sonra, ilk nükleer silahları geliştirmekle görevlendirilen New Mexico'daki Los Alamos Laboratuvarı'nın direktörlüğüne atandı. Liderliği ve bilimsel uzmanlığı projenin başarısında etkili oldu. 16 Temmuz 1945'te ilk atom bombasının Trinity testinde hazır bulundu. Ağustos 1945'te bu silahlar Japonya'da Hiroşima ve Nagazaki'nin bombalanmasında kullanıldı ve bu olay nükleer silahların silahlı bir çatışmada kullanıldığı tek olay olarak tarihe geçti.

Oppenheimer 1947 yılında Princeton, New Jersey'deki Institute for Advanced Study'nin direktörü oldu ve yeni kurulan Birleşik Devletler Atom Enerjisi Komisyonu'nun etkili Genel Danışma Komitesi'ne başkanlık etti. Nükleer çoğalmanın yayılmasını ve Sovyetler Birliği ile nükleer silahlanma yarışını önlemek amacıyla nükleer enerjinin uluslararası kontrolü için faaliyetlerinde bulundu. Hidrojen bombasının geliştirilmesine 1949-1950 yıllarındaki hükûmet tartışmaları sırasında karşı çıktı ve daha sonra savunma ile ilgili konularda bazı ABD hükûmet ve askerî gruplarının öfkesine neden olan fikirlere sahipti. İkinci Kızıl Panik döneminde Oppenheimer'ın bu tutumu ve ABD Komünist Partisi'ne bağlı kişi ve kuruluşlarla geçmişte kurduğu ilişkiler, 1954'teki bir güvenlik duruşmasının ardından güvenlik izninin iptal edilmesine yol açtı. Doğrudan siyasi etkisinden yoksun bırakılmış olsa da ders vermeye, yazmaya ve fizik alanında çalışmaya devam etti. 1963 yılında Başkan John F. Kennedy (Lyndon B. Johnson'la birlikte), siyasi rehabilitasyonun bir jesti olarak kendisine Enrico Fermi Ödülü'nü verdi. 2022'de ABD hükûmeti, sürecin hatalı olduğunu belirterek 1954 kararını iptal etti.

İLK YILLARI

Çocukluğu ve Eğitimi

Oppenheimer 22 Nisan 1904'te New York'ta, 1888'de ABD'ye göç etmiş zengin bir Yahudi tekstil ithalatçısı olan Julius Oppenheimer ve Yahudi bir ressam olan bayan Ella Friedmann’ın oğlu olarak doğdu. Babası Julius, bakalorya çalışması için ABD'ye geldi. Geldiğinde Almanca ve Yahudi dili Yidiş dışında bir dil bilmiyordu. İngilizce bilmemesi hayatta karşısına çok zorluk çıkartmıştı. Oppenheimer'lar dindar ve milliyetçi Aşkenazi Yahudiler’indendi. 1912'de aile, Manhattan’ın, West 88. Caddesi yakınında lüks konaklar ve şehir evleri ile bilinen bir bölge olan 155 Riverside Drive'ın 11. katındaki bir daireye taşındı. Evlerinde annesinin getirdiği sanat koleksiyonları; Pablo Picasso ve Édouard Vuillard'ın eserlerini ve Vincent van Gogh'un en az üç orijinal tablosu vardı. Robert'in yine kendisi gibi fizikçi olan küçük bir kardeşi vardı: Frank.

Oppenheimer başlangıçta Alcuin Hazırlık Okulu'nda eğitim gördü; 1911'de Etnik Yahudi Kültür Derneği Okulu'na gitti. Felix Adler, sloganı "Creed'den Senet" olan Etnik Kültür hareketine dayanan bu okulu, bir tür etik eğitimi teşvik etmek için kurmuştu. Babası yıllarca Derneğe üye olmuş hatta 1907'den 1915'e kadar mütevelli heyetinde görev yapmıştır. Baba Oppenheimer, İngiliz ve Fransız edebiyatı ve özellikle mineraloji ile ilgilenen çok yönlü bir bilgindi. Robert bir yıl içinde 3. ve 4. sınıfları tamamladı ve 8. sınıfın yarısını atladı. Son yılında kimya ile ilgilenmeye başladı.

Harvard College'dan mezun olduğunda ise 18 yaşındaydı. Birkeresinde Avrupa'da, ailecek geldikleri yaz tatili gezisi sırasında Joachimstal şehrinde beklerken Joachimstal'da Ülseratif kolit atağı geçirdi.

Hastalığından kurtulmasına yardımcı olmak için babası, Oppenheimer'in ata binmeye Amerika Birleşik Devletleri’nde âşık olduğu eyaletlerden biri olan New Mexico'ya götürerek İngilizce öğretmenliği yapan arkadaşı Herbert Smith'in yanına verdi.

New Mexico’da geçirdiği sakinlik döneminde Oppenheimer kimya alanında daha çok uzmanlaştı ama Harvard bilim öğrencileri onun tarih, edebiyat, fizik veya matematik alanlarından birini seçmesini tavsiye etti. Kimya’dan vazgeçip fiziğe geçti.

Ancak kimya bilgisinin fizik hayatında çok işe yarayacağından henüz haberi yoktu. İlk sene kendi başına bağımsız çalışma temelinde fizikte lisansüstü öğrencisi kabul edildi.

Bu, temel dersleri alması gerekmediği, bunun yerine ileri seviyelere kayıt yapabileceği anlamına geliyordu. Prof. Percy Bridgman tarafından öğretilen termodinamik kursunda deneysel fiziğe ilgi duydu. Üç yıl içinde summa cum lau’de mezun oldu.

O dönemde Avrupa'daki yüksekokullarda üstdüzey fizik öğretimi ABD'den daha iyi olduğu için Harvard Üniversitesi'nden mezun olur olmaz İngiltere'ye; Cambridge’e gitti.

Burada yaptığı laboratuvar çalışmalarında, laboratuvar ortamının kendisine göre olmadığını gördü ve eğitimine teorik fizik konusunda devam etmeye karar verdi. 1926 yılında Max Born ile beraber çalışmak üzere Göttingen Üniversitesi'ne gitti.

Burada arkadaşlık kurduğu Werner Heisenberg, Pascual Jordan, Wolfgang Pauli, Paul Dirac, Enrico Fermi ve Edward Teller gibi öğrenciler de daha sonra kendisi gibi ünlü fizikçiler oldular.

1927 yılında, sadece 22 yaşındayken doktora derecesini aldı. Göttingen'de özellikle kuantum teorisi ile ilgili birçok makale yayınladı.

Eylül 1927'de teorik fizik uzmanı olarak Harvard Üniversitesi'ne döndü. 1928'de Kaliforniya Üniversitesi'nde fizik dersleri vermeye başladı.

1930'larda komünist görüşlerden etkilendi. 1937 yılında ölen babasından kalan 300.000 dolarlık mirasla sol görüşlü çeşitli gruplara maddi destek verdi.

Komünist partinin birçok üyesiyle düzenli temas halinde olmasına rağmen partiye katılmadı.

Agora Bilim Pazarı

Tolkien 14x21cm Not Defteri ve Roller Kalem

Laboratuvar notlarınızı veya hayatın diğer alanlarındaki diğer önemli gelişmeleri bu not defterimizde, Evrim Ağacı kaleminizle tutun.

Defter:

• 13×21 cm
• Ivory kağıt
• 120 yaprak
• Baskı: Sıcak baskı

Kalem:

• Kapaklı Roller kalem
• Baskı: Lazer kazıma

Not: 11 Kasım 2022 itibariyle artık ürüne roller kalem de dâhildir.

Devamını Göster

₺373.00

Satın Al Tüm Ürünler

Kasım 1940'ta Katherine ("Kitty") Puening Harrison ile evlendi. 1941 ve 1944'te iki çocuğu oldu.

Ölümü

Oppenheimer, 1965'in sonlarında gırtlak kanseri teşhisi konan bir sigara içicisiydi. Sonuçsuz bir ameliyattan sonra, 1966'nın sonlarında başarısız radyasyon tedavisi ve kemoterapi gördü.

15 Şubat 1967'de komaya girdi ve 18 Şubat'ta 62 yaşında Princeton, New Jersey'deki evinde öldü.

Bir hafta sonra Princeton Üniversitesi kampüsündeki Alexander Hall'da bir anma töreni düzenlendi.

Ayine, aralarında Bethe, Groves, Kennan, Lilienthal, Rabi, Smyth ve Wigner'ın da bulunduğu 600 bilimsel, siyasi ve askeri ortağı katıldı.

Tarihçi Arthur M. Schlesinger, Jr., romancı John O'Hara ve New York Şehir Balesi'nin direktörü George Balanchine gibi kardeşi Frank ve ailesinin geri kalanı da oradaydı.

Bethe, Kennan ve Smyth kısa övgüler verdiler.

Oppenheimer'ın cesedi yakıldı ve külleri bir vazoya yerleştirildi. Karısı külleri St. John'a götürdü ve vazoyu sahil evinin görüş açısı içinde denize attı.