Percival Lowell ve gördükleri

Percival Lowell 1855'te ABD, Boston'da doğdu. Percival 1872'de Noble and Greenough School'dan ve 1876'da Harvard Üniversitesi'nden matematikte üstün başarıyla mezun oldu. Harvard'dayken Delta Kappa Epsilon kardeşliğine katıldı. Üniversite mezuniyetinde bulutsu hipotezi üzerine zamanı için çok ileri kabul edilen bir konuşma yaptı. Daha sonra Amherst Koleji ve Clark Üniversitesi'nden fahri dereceler aldı. Mezun olduktan sonra altı yıl pamuk fabrikası işletti.

1880'lerde Lowell Uzak Doğu'da yoğun bir şekilde seyahat etti. Ağustos 1883'te Amerika Birleşik Devletleri'ndeki özel bir Kore diplomatik misyonunda dışişleri bakanı ve danışman olarak görev yaptı.Yaklaşık iki ay Kore'de yaşadı. Ayrıca Japonya'da Japon dini, psikolojisi ve davranışları üzerine kitaplar yazarak önemli zaman geçirdi. Metinleri, dil, dini uygulamalar, ekonomi, Japonya'da seyahat ve kişilik gelişimi dahil olmak üzere Japon yaşamının çeşitli yönlerine ilişkin gözlemler ve akademik tartışmalarla doludur.

Lowell'ın Doğu hakkındaki kitapları arasında "Noto: Japonya'nın Keşfedilmemiş Köşesi"(1891) ve bölgeye üçüncü ve son ziyaretinin ardından "Gizli Japonya veya Tanrıların Yolu"(1894) yer alıyor. Kore'de geçirdiği zaman"Chosön: Land of the Morning Calm"(1886, Boston) eserine ilham verdi. Lowell'ın Doğu üzerine yazdığı kitapların en ünlüsü olan "Uzak Doğu'nun Ruhu" (1888), Lowell'ın bazı fikirlerinin erken bir sentezini içerir; Yazar Lafcadio Hearn, kitabı "devasa, muhteşem, ilahi bir kitap" olarak nitelendirdi.

Lowell 1892'de Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi Üyesi seçildi. 1893'te Amerika Birleşik Devletleri'ne geri döndü. Camille Flammarion'un "La planete Mars" kitabını okuduktan sonra tam zamanlı bir kariyer olarak Mars ve astronomi okumaya kararlı hale geldi.

Lowell 1916'da vefat edene kadar doğa bilgilerimize ve gezegenlerin evrimine önemli katkılarda bulundu.Evrenin genişlemesi ve Plüton gezegeninin keşfi için çok şey yaptı. Gezegen onun adını aldı. "Pluton" kelimesinin ilk iki harfi adının ve soyadının baş harfleridir. 1877'de Giovanni Schiaparelli’nin Mars'ta kanalların göründüğünü söyledi. Lowell sonralar bununla ayrıntılı olarak ilgilendi. Mars dünyaya yaklaşırken Schiaparelli karmaşık bir ağ ve gezegenin parlak bölgelerinde farklı yönlerde kesişen iki çizgi gözlemledi.

Schiaparelli bunlara kanallar adını verdi; İtalyanca'da "akarsular" anlamına gelir, ancak İngilizce'de kanallar olarak çevrilmiştir.Bu, insan (akıllı bir yaratık) tarafından inşa edilen yapay hendekler ve kanallar anlamına geliyordu. Böylece Lowell Mars bağımlılardan biri oldu.

1892'de görme yeteneği azalan Schiaparelli Mars'ı gözlemlemeyi bıraktığını açıkladığında Lowell bulutlar veya şehir tarafından engellenmeyen, iyi bir "görüş derecesi" olan, gözlemler için en uygun yeri bulmak için çalışmaya devam etmeye karar verdi. Gökbilimciler için böyle bir yer teleskoptaki görüntünün titremesini en aza indiren sessiz atmosferik bir ortamdı. Zayıf "görünürlük" atmosferde küçük ölçekli türbülans yaratarak yıldızların yanıp sönmesine neden oluyordu. Lowell Arizona'nın Flagstaff yakınlarındaki Mars Hill adını verdiği bir yerde evinden çok uzak bir yerde kendi gözlemevini kurdu. Lowell Mars'ın yüzeyini, özellikle onu hayrete düşüren kanalları incelemeye başladı. Bu tür gözlemler kolay değil. Görünürlük derecesi genellikle zayıftır. Mars'ın görüntüsü silik ve bozuk görünür. Bu anda gördüklerinizi aklınızdan çıkarmanız gerekir. Bazen görüntü donar ve bir an için gezegenin diskindeki ayrıntılar şaşırtıcı derecede netleşir. Böyle anlarda gördüklerinizi hatırlamalı ve bunları düzgün bir şekilde kağıda yazmalısınız. Tüm şüphelerinizi bir kenara bırakmalı ve Mars'ın harikaları hakkında objektif notlar almalısınız.

Percival Lowell'ın defterleri gördüğünü sandığı şeylerin görüntüleri ile doludur: ışık ve siyah noktalar, şapkaya benzer bir kutup bölgesi ve kanallar - yüzeyi kanallarla kaplı bir gezegen. Lowell eriyik suyunu kutup başlarından ekvatoral bölgelerdeki şehirlerin susuz sakinlerine taşıyan geniş bir sulama hendekleri ağıyla kaplı bir dünya görüyor gibiydi. Mars'ta daha yaşlı ve daha bilge bir ırkın yaşadığına, belki de bizden çok farklı olduğuna inanıyordu. Gezegenin karanlık bölgelerindeki mevsimsel değişiklikleri bitkilerin büyümesi ve çürümesiyle ilişkilendirdi. Mars'ın Dünya'ya çok benzediğine inanıyordu. Genelde birçok şeye inanırdı...

Lowell Mars'ı dünyamızın çöllerine benzer şekilde eski, çorak ve kurak olarak tasavvur etti. Lowell'ın Mars'ı gözlemevinin bulunduğu Amerika'nın güneybatısı ile pek çok ortak noktaya sahipti. Mars'ın "İngiltere'nin güneyi" kadar serin ve yaşanabilir olduğunu düşünüyordu. Havadaki oksijen ince olmasına rağmen nefes almak için yeterliydi. Su kıtlığı vardı, ancak gezegenin her yerine su taşıyan yoğun kanal ağı bu sorunu ortadan kaldırdı.

Bugün o dönemdeki en ciddi protestonun beklenmedik bir yerden geldiğini biliyoruz. 1907'de evrim teorisi ve doğal seçilimin ortak yazarlarından Alfred Russell Wallace'tan Lowell'ın kitaplarından birini incelemesi istendi. Eğitimli bir mühendis olan Wallace "duyu dışı algı" gibi şeylere inanıyordu, ancak Mars'ın yaşam için uygun bir yer olabileceği konusunda son derece şüpheliydi. Lowell'in Mars'taki ortalama sıcaklığı belirlemek için yaptığı hesaplamalarda hata yaptığını gösterdi; Mars'taki sıcaklık sadece İngiltere'nin güneyindeki sıcaklıkla eşleşmemekle kalmadı, gezegenin neredeyse her yerinde sıfır derecenin altındaydı. Bu nedenle, yüzey altı kat buzla kaplanmış olmalıdır. Havadaki oksijen miktarı Lowell'ın tahmin ettiğinden daha azdı. Wallace'a göre Mars'ta Ay kadar çok kratere sahipti. Kanallardan boşaltılan suya gelince, Wallace şunları yazdı:

Bay Lowell'ın iddia ettiği gibi çok küçük bir su kaynağını kanallar aracılığıyla bulutsuz bir gökyüzü altında sonsuz çöllerden geçerek ekvatorun diğer tarafındaki yarımküreye taşımaya çalışmak zeki varlıkların değil, delilerin işi olurdu. Kaynağının yüzlerce kilometre yakınında buharlaşmadan veya yüzeyin altına sızmaktan kurtulan tek bir su damlasının bulunamayacağını söylemek güvenlidir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Wallace, büyük ölçüde doğru olan ve Lowell'ın fikirlerini alt üst eden bu fiziksel analizi 84 yaşında sundu. Vardığı sonuç, Mars'ta yaşamın - yetenekli mühendisleri kastediyordu - imkansız olduğuydu. Mikroorganizmalar hakkında yorum yapmaktan kaçındı.

Keşif yapay uyduları bugün Mars'ın yörüngesine fırlatıldı. Tüm yüzeyi haritalanmıştır. İki otomatik laboratuvar gezegene indirildi. Ancak Lowell'ın zamanından bu yana, Mars'ın gizemleri çoğaldı. Lowell'in gözlemlerinden daha doğru ve ayrıntılı açıklamalar elde etmemize rağmen, ne bir kanal ağı ne de bir bent izine rastladık. Lowell, Schiaparelli ve zor koşullar altında görsel gözlemler yapan diğerleri yanılıyordu; Mars'ta yaşam olduğuna inanma istekleri bu yanılgıya yol açan sebeplerden biriydi.

Percival Lowell'ın gözlem günlükleri onun teleskopla yaptığı uzun ve kesintisiz çalışmasını yansıtıyor. Bu günlüklerden Lowell'ın diğer astronomların kanalların varlığı konusunda şüpheci olduklarının gayet iyi farkında olduğu anlaşılıyor. Günlüğün sayfalarının arkasında, önemli bir keşif yaptığından emin olan ve başkalarının bu keşfin önemini anlamamasına üzülen bir kişi belirir. Örneğin 1905 tarihli bir defterde 21 Ocak'ta yazılmış bir not var: "Bazen görebildiğim çift kanallar kesinlikle doğru." Lowell bir şey görmüş olmalı. Ama ne?