Oksitosin Hormonunun Sosyal Davranışa Etkisi Var Mı ?
- Blog Yazısı
İddianın Kökeni
Oksitosin (OKT)
Vücut ve beyindeki birçok görevden ''Oksitosin'' (OKT) daha çok sosyal davranışı etkiler. Yapılan hayvan deneylerinden yola çıkarak OKT anksiyolitik , yani kaygı ve korku azaltıcı etkisinin olduğunu öğreniyoruz.[1][2][3]
Peki bu etki nasıl oluşmaktadır ? Bu etkinin ortaya çıkması 2 şekilde oluyor :
- Periferde (vücudumuzda) Hipotalamik-hipofiz-adrenal eksen boyunca “klasik” stres hormonlarını baskılayarak.
- Beyinde ''Amigdala'' dediğimiz korku ve kaygı merkezinde olan OKT reseptörlerini bloklayarak .
Bilgiler
OKT kaygıyı azaltarak ''güven'' oluşumunun en temel mekanizmalarını etkilediği düşünülmektedir. İntranazal (burun içi) kullanılan OKT'nin ne kadarının beyine geçdiği ve ya kesin olarak nereye ve nasıl etki ettiği bilimsel olarak tam bilinmese de ''davranış'' terapilerinde bir çok gelişmiş ülkelerde ''ilişkilerde güvenli bağlılık '' yaratma amacı ile sık kullanılmaktadır.[4][5] Aynı zamanda OKT uygulanmayan kontrol grup hastalar ile OKT kullanan şizofreni hastalarında ''pozitif semptomlar''daki iyileşmelerin izlendiğinin gözlemlenmesi OKT 'nin ''güven'' ve ''sosyal ilişkiler'' konusunda ve şizofreniyi kısmen bir “sosyal güven bozukluğu” olarak yeniden kavramsallaştırmasına izin verebileceğini düşünülmektedir.[6][7] Son döneme ait çok bilimsel kaynaklara dayanarak otizm, şizofreni, kaygı bozukluğu (OKB) gibi güven ve iletişim zorluğunun yaşandığı bir çok hastalıkların tedavisinde kullanıla bilirliği fikri ileri sürülmektedir.[8][9]
Sonuç olarak ''OKT kaygıyı ve korkuyu azaltıyor'' fikrini söyleye biliyoruz , fakat bütün bu çalışmalarda eksik olan şey OKT'nin tedaviye yeterli olduğunu düşündüğümüz (terapeftik ) doz ve kullanım süresi, etki mekanizmaları , uzun vadeli (kronik kullanım ) etkileri gibi sorularına tam anlamı ile cevap bulunmamıştır.[7][10]
En büyük sorun ise OKT kaygı ve korkuyu azaltır ama kontrol altına alamaz...
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- L. W. Ayers, et al. (2011). Oxytocin Reduces Background Anxiety In A Fear-Potentiated Startle Paradigm: Peripheral Vs Central Administration. Neuropsychopharmacology, sf: 2488-2497. doi: 10.1038/npp.2011.138. | Arşiv Bağlantısı
- L. W. Ayers, et al. (2011). Oxytocin Reduces Background Anxiety In A Fear-Potentiated Startle Paradigm: Peripheral Vs Central Administration. Neuropsychopharmacology, sf: 2488-2497. doi: 10.1038/npp.2011.138. | Arşiv Bağlantısı
- J. A. Bartz, et al. (2011). Social Effects Of Oxytocin In Humans: Context And Person Matter. Trends in Cognitive Sciences, sf: 301-309. doi: 10.1016/j.tics.2011.05.002. | Arşiv Bağlantısı
- M. Kosfeld, et al. (2005). Oxytocin Increases Trust In Humans. Nature, sf: 673-676. doi: 10.1038/nature03701. | Arşiv Bağlantısı
- A. Theodoridou, et al. (2009). Oxytocin And Social Perception: Oxytocin Increases Perceived Facial Trustworthiness And Attractiveness. Hormones and Behavior, sf: 128-132. doi: 10.1016/j.yhbeh.2009.03.019. | Arşiv Bağlantısı
- D. Feifel, et al. (2010). Adjunctive Intranasal Oxytocin Reduces Symptoms In Schizophrenia Patients. Biological Psychiatry, sf: 678-680. doi: 10.1016/j.biopsych.2010.04.039. | Arşiv Bağlantısı
- S. R. Kay, et al. (1987). The Positive And Negative Syndrome Scale (Panss) For Schizophrenia. Schizophrenia Bulletin, sf: 261-276. doi: 10.1093/schbul/13.2.261. | Arşiv Bağlantısı
- L. H. Rubin, et al. (2010). Peripheral Oxytocin Is Associated With Reduced Symptom Severity In Schizophrenia. Schizophrenia Research, sf: 13-21. doi: 10.1016/j.schres.2010.09.014. | Arşiv Bağlantısı
- A. Meyer-Lindenberg, et al. (2011). Oxytocin And Vasopressin In The Human Brain: Social Neuropeptides For Translational Medicine. Nature Reviews Neuroscience, sf: 524-538. doi: 10.1038/nrn3044. | Arşiv Bağlantısı
- G. Domes, et al. (2007). Oxytocin Improves “Mind-Reading” In Humans. Biological Psychiatry, sf: 731-733. doi: 10.1016/j.biopsych.2006.07.015. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/06/2025 11:51:38 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11786
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
Bebekler Yiyeceklerin Tadına Daha Anne Karnındayken Tepki Veriyor
Elastikliğe dayalı sürünme geçişlerinin fenomenolojik bir açıklaması
Semavi Dinler ve Para
Mantıksal Safsatalar ile İlgili Bazı Kaynaklar
Ama Bilmem Ne Profesörü Şöyle Dedi!
TAM OTONOM CASUS SU ALTI ARACI
