MİLLETLER GERÇEK Mİ? MİLLETLERİN TARİHİ & MİİLET KAVRAMI

MİLLET NEDİR?

TDK' ye göre millet/ulus; "Çoğunlukla aynı topraklar üzerinde yaşayan, aralarında dil, tarih, duygu, ülkü, gelenek ve görenek birliği olan insan topluluğu; ulus, budun" olarak tanımlanır.^[1] Ancak belki de aklınıza takılmıştır, insanlar neden uluslara ayrıldı? Bu sorunun coğrafi, tarihi ve biyolojik cevaplarını inceleyeceğiz.

Not: Türkçe' de "millet", "ulus", "ırk" ve "toplum" kelimeleri aynı anlamları ifade etmektedir. Birbirlerinin yerine kullanılmasında bir sakınca görülmemiştir.

Temel neden olan coğrafyayla başlayalım:

COĞRAFİ SEBEPLER

İlk insanlar Afrika'da evrimleşti ve oradan dünyaya yayıldılar. Kimisi Avrupa, Orta Doğu ve Anadolu'ya göç ederek soğuk iklimlere adaptasyon sağladılar. Bunlar Neanderthallerin atalarıydı.^[2] Hindistan'a göç eden gruplar Homo Erectus'a, Sibirya çevresine göç edenler ise Denisova İnsanlarına (Denisova Hominins) evrildi. Milenyumlar boyu devam eden bu süreçler sonunda birbirinden farklı insan türleri meydana geldi.

Modern insan olarak bilinen Homo Sapiens, yaklaşık 250.000 yıl önce Afrika'da evrimleşmiştir.^[3] Afrika' dan çıkış olarak bilinen dünyaya yayılmanın ise 70.000 ila 50.000 yıl önce gerçekleştiği düşünülmektedir.^[4] Bu süreçte Dünya' nın pek çok bölgesine yayılan insan toplulukları, bağlantılarının doğal engellerle (denizler, dağlar, çöller, nehirler vb.) zayıflaması nedeniyle birbirlerinden farklılaştılar. Örneğin; Orta Amerika'da Aztek ve Maya medeniyetleri, Avrupa ve Asya medeniyetlerinden çok daha farklı bir gelişim süreci izlemiştir. Yine aynı şekilde Mısır uygarlığı, Sahra ve Sina çölleriyle Akdeniz ve Kızıldeniz tarafından çevrelendiği için çevresindeki insan topluluklarından fazla etkilenmemiştir.

Elbette coğrafi sebepler her zaman izolasyona yol açmayabilir. Örneğin deniz kıyısında kurulan bir medeniyet, diğer medeniyetlerle yaptığı ticaret ve savaşlar sonucunda kültürel etkileşime girebilir. Ancak bu tür durumlar, insan medeniyetlerinin geliştiği aşamalarda gözlenir.

Farklı coğrafi koşullarda yaşayan insan topluluklarının farklı kültür ve inançlara sahip olması doğaldır. Dağ eteklerinde ve soğuk iklimde yaşayan insan toplulukları genellikle daha mücadeleci yaşam tarzına, sert ve baskın kişilik özelliklerine ve kürk, deri gibi daha kalın giyim tarzına sahipken; deniz kıyılarında kurulan medeniyetlerin daha rahat yaşama, daha yumuşak mizaca ve açık renk giysilere sahip olması, bu durumun göstergesidir.

TARİHİ SEBEPLER

İnsanlar farklı coğrafyalarda birbirinden farklı etkileşimlerde bulunmuşlardır. Savaşmış, ittifaklar kurmuş, ticaret yapmış, göç etmişlerdir. Bu etkileşimler, farklı milletlerin oluşumuna katkıda bulunmuştur. Bazı savaşlar ve ittifaklar, ırkların kaynaşarak yeni ırk ve kültürlerin oluşmasını sağlamıştır (Büyük İskender' in Pers İmparatorluğu' nu fethetmesiyle Helenistik Kültürün ortaya çıkması). Kimi durumlardaysa büyük çaplı göç hareketleri, geniş alanlarda kültürel değişimlere yol açmıştır (Kavimler Göçü' yle Batı Roma' nın yıkılması, günümüz Avrupa toplumlarının temelini oluşturdu). Ticari etkileşimler, genellikle yeni toplumlar oluşturmaktan ziyade, var olan toplumların yeni kültürlerle tanışmasını sağlamıştır ( Orta Çağ' da İpek ve Baharat Yolu ticareti). Kısacası tarih boyunca milletler değişmiş, yok olmuş ve yeni milletler oluşmuştur.

BİYOLOJİK SEBEPLER

Modern biyolojide "ırk" kavramı geçerli bir sınıflandırma olarak kabul edilmemektedir. Ancak tarih boyunca insanların birbirlerini biyolojik ve fiziksel özelliklere bağlı olarak gruplandırdığı görülmektedir. Bu özellikler arasında en dikkat çekenler ten rengi, boy uzunluğu, fiziksel güç gibi özelliklerdir.

Yine temel sebep olan coğrafyanın etkisiyle farkı toplumlar, farklı biyolojik ve fiziksel özelliklere sahip olmuştur. Örneğin daha soğuk iklimlerde yaşayan insanlar soğuğa karşı daha dirençlidir ve uygun bölgelerde yağ depolanır. Buna karşılık, sıcak ve ılıman iklimlerde yaşayan insanlar daha farklı vücut yapılarına sahip olabilir.