Konuşma Geriliği Olan Bir Çocukta Eril ve Dişil Endorfin Fazlalığı: Hormon Kutupları Teorisine Dayalı Analiz
Konuşma Geriliği Olan Bir Çocukta Eril ve Dişil Endorfin Fazlalığı: Hormon Kutupları Teorisine Dayalı Analiz
konuşmak
- Blog Yazısı
1. Giriş
Konuşma geriliği, çocuklarda nörogelişimsel gecikmenin önemli bir belirtisidir. Bu durum yalnızca dil merkezleriyle değil, aynı zamanda sosyal motivasyon, duyusal algı ve nörohormonel sistemlerle yakından ilişkilidir. Bu yazıda, hormon kutupları modeline göre, eril ve dişil endorfin fazlalığının konuşma bozukluğuna yol açabilecek olası etkileri açıklanmaktadır.
2. Eril Endorfin Fazlalığı:
Eril endorfin, sistemde motor huzur, fiziksel rahatlık, enerji biriktirme ve dış çevreye karşı nötrleşme hâli yaratır.
Fazlalığı durumunda çocuklar, dış dünyaya karşı fiziksel olarak çok rahat ancak tepkisiz ve içe dönük bir profile sahip olabilir.
Bu durum konuşma için gereken dış uyarana yönelme ve bedensel motivasyonun azalmasına neden olur.
Aynı zamanda yüz mimiklerinin zayıflığı, jest kullanımının azlığı ve sosyal etkileşim isteksizliği ile sonuçlanabilir.
3. Dişil Endorfin Fazlalığı:
Dişil endorfin, duygusal haz, içsel tatmin ve duyusal doygunluk hormonudur.
Bu hormonun fazlalığı çocukta ağrı eşiğini düşürür, dokunsal hassasiyeti artırır ve aynı zamanda aşırı duygusal tepkiler doğurabilir.
Fazla miktarda bulunduğunda çocuk sessizliği, içe kapanmayı ve dış uyaranlardan uzak kalmayı tercih edebilir.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Bu durum, sosyal konuşmanın ve sözel etkileşimin gelişmesini baskılayabilir.
4. İki Endorfinin Fazlalığı Birlikte Ne Anlama Gelir?
Çocuk dış uyaranlara tepkisiz (eril endorfin fazlalığı) ve iç uyaranlara aşırı duyarlı (dişil endorfin fazlalığı) hâle gelir.
Konuşmanın gelişimi için gerekli olan sosyal geri bildirim döngüsü kırılır.
Beyin bu durumda sözel iletişim yerine beden içi huzur ve sessizlik durumunu tercih eder.
Bu çocuklar genellikle müzik, ritim, su sesi gibi “dış dünya ile filtrelenmiş temasta” rahatlar ancak anlamlı konuşma başlatma davranışı göstermez.
5. Olası Nörohormonel Dengeler
Hormon Kutuplar Etki
Endorfin Eril (↑) Motor dışa vurum azalır, hareket ihtiyacı düşer
Endorfin Dişil (↑) Duygusal içe çekilme, tensel hassasiyet artar
Dopamin Dişil (↓) Merak azalır, öğrenme ve dış dünyayı keşfetme geri kalır
Serotonin Eril (↓) Girişkenlik ve risk alma davranışı azalır
6. Sonuç ve Öneriler
Bu hormonel durum, konuşmanın gelişimi için gerekli olan sosyal uyarım – içsel motivasyon dengesini zayıflatır. Çocukta:
Sosyal oyunlara ilgi azlığı
Sözel tepki verme gecikmesi
Göz kontağından kaçınma
Taklit yetisinin düşük olması
gibi semptomlar görülebilir.
📌 Not:
Bu yazı, sezgisel temelli "hormon kutupları teorisi" çerçevesinde hazırlanmıştır. Tanı ve tedavi amacı taşımaz. Teorik modelin geçerliliği için klinik gözlem, nörobiyolojik ölçümler ve gelişimsel takip çalışmaları gereklidir.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/06/2025 15:38:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20779
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
Adenin’in Fonksiyonu Üzerine Yorumlayıcı Bir Yaklaşım
Derinlerin Uyanışı: Toryum Rezervlerinin Depremlerle Dansı
Zamanın Biyokimyası: Burçlar, Hormonlar ve Doğum Anının Evrimsel Kimyası
Hormonik Yorgunluk: Frekans Fazlalığına Dayalı Yeni Bir Sendrom Önerisi
MS Hastalığına Alternatif Bir Bakış: Hormonel Kutupluluk ve Nörofrekans Teorisi Üzerinden Bir Yorum
Dehanın Hormonel Formülü
Konuşma Geriliği Olan Bir Çocukta Eril ve Dişil Endorfin Fazlalığı: Hormon Kutupları Teorisine Dayalı Analiz
Sedef Hastalığı: Hormon Kutupları Teorisine Göre Nöroendokrin Patoloji Modeli
Kutuplu Hormon Teorisi Işığında Parkinson Hastalığının Çok Katmanlı Nörobiyokimyasal Değerlendirmesi
Hormonel Kutupluluk Teorisi: Eril ve Dişil Biyokimyasal Frekansların Bireysel Gözlem Yoluyla Modelleştirilmesi
DNA örnekleri Kuzey Kutbu'nda 2 milyon yıl önceki yaşamı ortaya koydu
Tatlı Patatesin Sağlığa Faydaları
37 Nobel Fizik Ödüllü Bilim İnsanıyla Bilim ve Eğlence Dolu Bir Hafta: 73. Lindau Nobel Ödüllü Bilim İnsanları Toplantısı Başlıyor!
Ankara Savaşı'nda Yıldırım Bayezid'in yakalanışı
Erkekler olmadan da...
6 Yaşındaki Çocuğa Açıklayamasak da Anlayabilir Miyiz?
