İÇEDÖNÜK FAKTÖRÜ
İçedönüklük Nedir ?

- Blog Yazısı
Dışarda bazı insanlar görürürüz , hayatın yoğun akışından uzak yerde oturmuş sessiz sakin duran asosyal dediğimiz insanlar lakin yanına gittiğimizde bizi oldukça sevecen karşılar ve aslında gayet sosyal ilişkisinin iyi olduğunu öğreniririz biz buna "İçedönüklük" diyoruz.

İçedönüklük ; Kişinin kendisine zaman ayırması sevmesi demektir lakin çekingenlik ( utangaçlık ) ile alakası yoktur.
Her insan çekingen olabilir , bir dışadönükte çekingen olabilir fakat içedönükler isteyipte yapamadıkları için değil kendileri istemediği için sosyal ilişkilerden uzak kalmayı tercih ederler.
Peki ne yapıyorlar sürekli tek başlarına dediğinizi biliyorum. Bu insanlar tek başlarına genelde araştırma yapan , kitap okuyan , kendi kendine konuşan insanlardır.
Bunun genetik olduğuna şahsen inanıyorum lakin çevresel faktörlerde tamamen etkilidir.
Bu tarz insanlar arkadaşlık kurabilir mi ?
Elbette ; bu insanlar gerekli sosyal becerilere tamamen sahiplerdir. Kendileri az insanla yetinmeyi daha çok tercih ederler.

İçedönüklüğü , ben temelde 4 bölüme ayırabilirim.
1- Kaygılı İçedönük
2- Hayalperest İçedönük
3- Düşünceli İçedönük
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
4- Çoklu İçedönük
Kaygılı İçedönük: Bu içedönük yapıya sahip olan insanlar tek başlarına kaldıkları vakit sürekli geleceği veyahut geçmişi düşünerek kaygılanır.
Hayalperest İçedönük: Bu İçedönükler sürekli hayal kurma eğilimine sahiptir biz aşırı hayal kurma durumuna "Maladaptive Daydreaming" yani uyumsuz hayal kurma diyoruz. Kişilerin kurdukları hayaller artık doruk noktasına çıkarak sosyal ve ailevi hayatlarını etkisiz hâle getirir. Bundan kurtulmak isteserlerde bunu tek başlarına beceremezler zira hayallerine bağımlı kalmışlardır.

Düşünceli İçedönük : Bu İçedönükler , sürekli düşünmeye eğilimlidir. Bu ilerleyen zamanlarda "Overthinking" yani aşırı düşünme hastalığına yol açabilir. Düşünmenin fazlalaşması genelde vucütte kortizol seviyesini artırarak stres fazlalığına o da vucüt sisteminde çeşitli zararlara ( Örneğin ; bağışıklık sisteminin baskılanması gibi ) etkili olur.
Çoklu İçedönük : Yukarıda bahsettiğimiz ; içedönük tiplerinden en az ikisini bir arada taşıyan içedönüklerdir temelde 2 kategoriye ayrılır.
1- Hayalperest-Kaygılı İçedönük
2- Kaygılı-Düşünceli İçedönük
Hayalperest-Kaygılı İçedönük : Bu kişilerin kurdukları hayaller genelde hep gelecekle ilgili kaygılarıyla alakalı kafalarında kurdukları senaryolardır durumun aşırı gerçeklikle bağı bozarak , kendisini gerçek gibi hissetmeme veya psikoz dediğimiz kişinin gerçeklikten kopması durumunu yaşatabilir. Bu tarz kişiler kaygılarının gerçek olmadığını bilse bile kendilerini hayallerden kurtaramaz yine kaygının sürekli birikmesi kişilerde sosyal fobi gibi çeşitli hastalıklara neden olur.

Kaygılı-Düşünceli İçedönük : Bu İçedönüklerin düşünceleri genelde kaygılarla doludur. Gelecek ve geçmiş ile alakalı kaygıyı düşüncelerine yansıtırlar. İnsanların onlar hakkında düşüncelerini önemserler.
İçedönük insanların dikkati çok daha çabuk dağılır , bu sandığınız okulla alakalı değil çevre ile alakalıdır , içedönükler çevrelerinde olan en ufak değişikliği bile fark ederken dışadönükler bunu yapmaz.
İçedönükler , düşünerek konuşular. Söylecekleri her kelimeyi sanki büyük bir grupa konuşma yaparmış gibi düşünür ve tartarlar.
Bu insanlar sessizlerdir zira düşünerek konuşmak beraberinde sessiz olmayı getirir hem zaten kendileri sessiz kalmayı pek severler!
Enerjilerini insanlardan değil yalnızlıktan alırlar bu insanlar hepimizin bildiği gibi sosyal pilleri mevcut idir dışadönükler ise enerjilerini insanlardan alırlar.
Bu tarz insanlar grup çalışmasından ziyade kendileri çalışmaktan çok hoşlanırlar.
Onlar , bir grupta en fazla 2-3 kişiyle konuşur geri kalanıyla konuşmazlar zira dikkatlarını sadece tek kişi veyahut 2-3 kişiye birden verirler.
Onlarla arkadaş olmaktan hiç çekinmeyin kendileri arkadaşlarını başka insanlara satmazlar.
Empati yetenekleri gelişmiştir ( Psikolojik şiddete bağlı olan Narsistlik hariç ) bu yüzden sizin ve insanların halini çok iyi anlarlar.
Kendileri insanları cidden dinler ve onların sorunlarına yardımcı olurlar bu yüzden onlara "İyilik Meleği" diyebiliriz tabii istisnalar daima mevcut idir.
Bu tarz insanlar genelde toplumda asosyal damgası yerler halbuki bu ne saçma bir laftır!
Kişiler , istedikleri vakit sosyal olurlar onların sosyal yetenekleri hiç eksik değildir!
Bu insanlar , etraflarından oldukça tuhaf düşüncelere sahip olabilirler -ki genelde durum böyledir-.
- 3
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/09/2025 00:01:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/16423
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.