Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

"hiçlik"

Varlık zemininde yokluk arayışı..!

2 dakika
19
"hiçlik"
  • Blog Yazısı
Blog Yazısı
Tüm Reklamları Kapat

Hiçlik Üzerine…

Varlığın, hiçliği tanımlaması imkansız gibi geliyor. Tanımlamış görünür sadece fakat kullanılan dil ile tasavvur edilene zum yaptığımızda dönüp dolaşıp varlığa içkin bir zemine otururuz. Çünkü bildiğimiz, deneyimleyebildiğimiz başkaca bir çıkış noktamız yok, varış noktamız da...

Misal hiçliği tanımlarken tek başına kullanmayız. Ya ne "var" sorusuna bir cevap olarak "hiçlik var" ya da hiç "bir şey" diyerek yanıt veririz. Ya da hiçliği tasavvur ederken bizim varlığımıza bitişik bir boşluk hayal ederiz.

Tüm Reklamları Kapat

İster "var" ve "bir şey" ifadeleri üzerinden dilsel ister boşluk tasavvuru üzerinden mantıksal varışlarımız, hem içerik olarak varlığın argümanlarına dayandığından hem de daha önce defalarca ispatlandığı üzere, gözlemlerimizin, ölçümlerimizin, akla ve mantığa dayalı öngörülerimizin (Matematik dahil) yetersizliğinin bir sonucu olarak da boşluğu “hiçlik” yerine kullanamayız. Dolayısı ile “hiçliği” yine tanımlayamayız.

Bir canlının kendi ölümüne yönelik hissiyatı, hangi yol, yöntem, teknik, araç ve dili kullanırsa kullansın, hep canlılığa dair ve sadece abartılmış hissiyatlar şeklinde olur.

Aslına uygun olabilmesinin "tek sahte" koşulu canlının ölmesidir. Bu durumda da tanımlayacak varlık olamayacağından aynı sonuca varılır. Çünkü iki durumun aynı anda var olma olasılığı yoktur. Bu durum varlık ve hiçlik için de geçerlidir kanısındayım.

Matematikte sıfır veya boş küme misali evrenimizin bir yerden sonra bir "şey" (yani henüz bilmediğimiz demek daha doğru olur diye düşünüyorum) içermemesi “hiçlik” değildir. Nihayet evrenin kendisi var. Tıpkı boş kümenin kendisinin var olması gibi. Tıpkı sıfırın bir şeye tekabül etmesi gibi…

Tüm Reklamları Kapat

Evrenimizin ötesi var mı, yok mu, tek evren mi, çoklu evren mi, ötesi hiçlik mi, değil mi henüz somut olarak bilmiyoruz.

Diyelim ki ötesi var ve hiçlik. Bunu tanımlayabilmek için en azından dilsel, mantıksal ve matematiksel dayanaklarımız olmalı ve mümkünse ölçülebilir olmalı. Bunlara yanıt verebilen bir olgu hiçlik vasfını zaten yitirir.

“Hiçlik” hiç birine yanıt veremiyor, yani dile uymuyor, mantığa oturmuyor, matematikle ölçülemiyor, gözlemlenemiyor ve öngörülemiyor ise; burada “hiçlik” değil bilmeme durumu açığa çıkar. Her bilemediğimiz şeye de “hiç” diyemeyiz. Diyebilseydik halen mağarada yaşıyor olurduk. Bugünkü medeniyetimizi bilinemez denilip bilinir kıldıklarımıza borçluyuz.

Yine de ısrarla hiçlik vardır diyorsak; geriye söylenecek tek bir şey kalır: Var olduğumuz sürece “hiçlik” yoktur, yok olduğumuzda da “hiçliğin” var olup olmamasının varlık üzerinde bir hükmü yoktur. Dolayısıyla varlığını kanıtlayacak varlık ve kanıtlama imkanı da yoktur...

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Atom altı dolanık parçacıkların aynı anda hem var hem yok, hem her yerde hem de hiç bir yerde olmasının- olmamasının kendisi “hiçliğe” değil, bilim ve teknolojimizin ancak bugün için yetersiz oluşuna bağlanabilir. Her nedenini henüz bilemediğimiz şey “hiçliğe” bir kanıt değildir. İnsanlık tarihinin en sık kullanılagelen akılsal, mantıksal ve matematiksel ifadelerinden biri “şimdilik”, diğeri “bilmiyoruz” ifadelerdir. Bence burada en önemli olan şey sabırdır... Yani hiçlik değil sabır…

Kim bilir belki de hiçlik; dildeki, anlamı güçlendirme işlevi dışında bir anlam ifade etmiyordur. Bu da ölüme yönelik, insanın içine düştüğü dehşeti (reddedişi) ifade etmede kullandığı üzere, bilim insanlarının, entropiye bağlı olarak öngörülen, evrenin nihai ısıl ölümüne ve her şeyin anlamsızlaşması durumuna yönelik reddedişinin bir ifadesi de olabilir. Cidden dehşet verici ..

Okundu Olarak İşaretle
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Yukarı Zıpla
Bu Blog Yazısı Sana Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/07/2025 08:10:41 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13435

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close