Dijitalleşmenin Tarih Araştırma ve Yazım Süreçlerine Etkileri

30 yıl(yaklaşık) önceye kadarki dönemde tarihçiler işlerini kalem yahut mürekkeple görürlerdi. İnternet, dijital veri gibi unsurlar yaygınlaştıkça bu durum kökünden değişmiştir. Tarihle ilgili yeni terimler, araştırma yolları, sorunlar vb. ortaya çıkmıştır. Gelin sizinle birlikte bu değişimleri gözden geçirelim.

İyi Yöndeki Etkiler

-Bilgi Edinme Kolaylığı: İnternetin ve dijital ortamın yaygınlaşması üzerine internet ortamındaki bilgi ve bu bilgilere erişebilen insan sayısı artmıştır. Bundan mütevellit tarihçilerinde tarih araştırmalarını daha kolay yapmaları sağlanmıştır.

-Veri Analiz Kolaylığı: Dijital çağ ile birlikte binlerce kaynaktan bilgi toplama imkanına sahip olduk. Üstüne üstün bu bilgileri analiz etmekte yapay zeka, otonom özet gibi devrimsel dijital araçlarla birlikte muhteşem bir şekilde kolaylaştı.

-İletişim Kolaylığı ve Tartışma ortamı: Tarihteki dijital devrim ile birlikte artık bireysel yahut küçük gruplar halinde çalışma yapma gerekliliği ortadan kalktı. Artık devasa büyüklükteki gruplar birlikte bir tarih araştırması yapabiliyor ve bazı kısımları tartışarak yeni fikirler ediniyorlar. Bu tarihçilere objektiflik kazandırıyor. Üstelik bunları sadece bir program ile yapabiliyorlar.

-Yayım ve Etkileşim Kolaylığı: Dijitalleşme, tarihsel çalışmaları daha geniş bir kitleye ulaştırmayı mümkün kılmıştır.

Olumsuz Yöndeki Etkiler

-Güvenilirlik Sorunu: Maalesef dijital dünyanın nimetlerinden kötü niyetli insanlarda faydalanıyor. İstedikleri zaman kendi lehlerine olan yalan bilgileri yayabiliyorlar. Son zamanlarda bu insanların sayısının artması da cabası. Bu yüzden Tarih araştırmalarında kaynakların doğrulanması zor hale geliyor. Bu durumda bazen tarihçilerin yanlış bilgileri doğru sanarak yanlış bir ürün ortaya koymalarına neden olabiliyor.

-Telif Problemi: Yalan söylemeyelim, çoğumuz internetten bir görseli alıp o görseli kullanarak bir ürün çıkarıp yayınlamış ve o görselin bağlı olduğu siteyi yayımlamamamış yahut belirtmemişizdir. İşte anlatacağım o artniyetli insanlar bu yaptığımız acemice ama biraz masum hareketi ustaca ve suçlu bir şekilde yapabiliyorlar. Üstüne üstün bu kullandıkları ürün sayesinde yüksek mevlalar kazanabiliyorlar. Bu da bize dijitalleşmenin tarihteki bilgi ve ürün güzenliğini tehlikeye attığını gösterir.

Listemiz bu kadardı. Lakin söyleyeceklerimiz bitmedi.

Bana göre tarihte dijitalleşme hayattaki herşeyde olduğu gibi hem iyi hem kötü gelişmelere neden olmuştur. Nitekim Ying Yang korunmuştur. Hayattaki tek değişmeyen şey değişim olduğundan dolayı şahsi olarak bu dijitalleşmede bir engel görmüyorum. Bu değişim, tarihin sadece rengini değiştirdi. Ruhunu ve anlamını değil. O yüzden bu değişime pek karışmamızı doğru bulmuyorum. Şimdi sizlere bu listemizdeki durumların örneklerini sunup bloğumuzu bitirmek istiyorum.

Günlük Hayattan Dijitalleşmenin Tarihe Etkisi Örnekleri

-Birçok tarih ile ilgili bilgi veren sitenin ortaya çıkmasıdır. Vikipedia.org buna en güzel örneklerden biridir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

-Microsoft Excel gibi veri inceleme kaynaklarının olması. Günlük hayatta tarihle ilgili bilgileri analiz etmekte dahi dijital tarihi kullanabiliyoruz. Ödev yapabiliyor, makale yazabiliyor ve başka pek çok şey üretebiliyoruz.

-Evrim Ağacı gibi bilimsel yayınlama ve tartışma sitelerinin ortaya çıkması ile birlikte artık ürettiğimiz şeyleri daha rahat kamuoyuna sunabiliyoruz.

-TİMBİR Google Telif Davası’nda da görüldüğü gibi telif sorunu sadece bir birey yahut gruplar arasında değil, dünya devi kurumlar arasında da gerçekleşebilmektedir.^{[1], [1]}