Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

İncir Arıları ve İncir Meyvelerinin Karşılıklı Evrimi: Yediğimiz İncirler İçinde Ölen Arılar!

İncir Arıları ve İncir Meyvelerinin Karşılıklı Evrimi: Yediğimiz İncirler İçinde Ölen Arılar!
4 dakika
129,182
Tüm Reklamları Kapat

İncir ağaçlarının (Ficus sp.) gözle görülür çiçekleri yoktur. Dolayısıyla ilk etapta onların rüzgar ile tozlaştığını düşünebilirsiniz; ancak bu da doğru değildir. Bu durumda incir bitkileri nasıl ürerler? Çiçeği olmayan bir bitkiye hangi tozlaştırıcı uğrasın ki?

Aslında incirlerin son derece çekici çiçekleri vardır; ancak bu çiçek, bitkinin dallarında değil, incir meyvesinin içinde bulunur.

Tüm Reklamları Kapat

İncir Meyvesi ve Tozlaştırıcısı

Normalde "meyve" dediğimiz yapı, tohum taşıyan çiçekli bitkilerin çiçeklenmesi sonrası yumurtalıkların biçim değiştirmesiyle ortaya çıkan yapıdır. Birçok meyve, basit meyve adını verdiğimiz, tek bir pistil yapısına (yani dişi üreme organlarını barındıran karpellerden bir veya birkaçını barındıran tek bir parçaya) sahip olan, tek bir çiçekten oluşan, basit veya karmaşık bir yumurtalığın farklılaşmasıyla ortaya çıkan yapıdadır. Örneğin kayısı, zeytin, şeftali gibi meyveler basit meyvelerdir.

Çoklu meyve veya "infloresan" (İng: "inflorescence") olarak bilinen meyvelerse, meyve üreten çiçek öbeklerinden oluşan bir kümedir.[2] Örneğin ananas, dut, ekmek ağacı bu tür meyvelere sahiptir. İşte incir de öyle! Çoklu meyveler çiçeklendikleri zaman "meyve başı" veya "infruktesan" (İng: "infructescence") denen bir yapıya dönüşürler.[1] İncir meyvesi, bir meyve başıdır ve incirlere özgü yapıya sikonyum (İng: "syconium") adı verilir. Yani "incir meyvesi" diye adlandırdığımız yapı, çok sayıda meyvenin bir arada bulunmasıyla oluşur. Hatta incir, özünde fazlasıyla etlenmiş bir internod (sürgün parçası) olduğu için "aksesuar/sahte meyve" olarak da kategorize edilebilir.[3]

Tüm Reklamları Kapat

Ama ne olursa olsun önemli olan ve anlaşılması gereken, bir incir yerken ağzınızda çıtırdadığını hissettiğiniz her bir parçacığın bir çiçeğe karşılık gelen bir tohum olduğudur. Dolayısıyla incirin üreyebilmesi için, bu tohumların toprağa ulaşması gerekir. Ama daha önemlisi, o çiçeklerin en başından bir şekilde döllenmesinin gerekmesidir.

Bu sıra dışı çiçeği dölleyen sıra dışı bir hayvan grubu vardır: Agaonidae ailesine mensup incir arısı olarak bilinen bir arı grubu.

İncir ağaçları, Akdeniz ve Asya'ya özgü olsa da artık Dünya genelinde yetişen tropik bitkilerdir. Örneğin günümüzde ABD'de yetişen 2 incir türü vardır: Florida İnciri (Ficus aurea) ile Kısayapraklı İncir (Ficus citrifolia). Bunların her ikisi için de ayrı ayrı özelleşmiş incir arıları bulunur. Her iki arı türü de son derece küçüktür ve bu nedenle kolay kolay göze çarpmazlar. Bu nedenle "incir arısı" haricinde halk arasında kullanılan yaygın bir isme de sahip değillerdir. Her iki tür de Pegoscapus cinsine mensuptur. Florida İnciri'ni Pegoscapus mexicanus türü tozlaştırır, Kısayapraklı İncir bitkisini ise Pegoscapus tonduzi.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

EurekAlert

İncirin İçinde Ölen Arılar

Olgunlaşmamış meyvenin içindeki dişi çiçekleri tozlaşmaya hazır olduğunda, incir meyvesi kendi türüne özgü incir arısını adeta "baştan çıkaran" bir koku salgılamaya başlar. Ama bu koku, incir arısının sadece dişilerini kendisine çeker. Kokuyu takip eden dişi arılar, incir meyvesini bulurlar ve her incirin dibinde bulunan daracık açıklıktan zar zor içeri girerler. Bu açıklık öylesine dardır ki, dişi arılar meyvenin içine girene kadar kanatlarını ve antenlerini sürtünme nedeniyle kaybedebilir. Ama bu önemsizdir, çünkü dişinin artık antenlere veya kanatlara ihtiyacı olmayacaktır.

Meyvenin içinde yavaş yavaş ilerleyen dişi arı, yumurtalarını gelecekte tohum olacak çiçeklere bırakır. Bu sırada, kendisinin doğmuş olduğu önceki incir meyvesinden üzerine yapışan polenleri de incirin içindeki bu yolculuğu sırasında yeni incire aktarmış olur. Bu polenler, arının sadece yumurta bıraktığı çiçeklerin değil, ulaştıkları bütün çiçeklerin döllenmesini sağlar. Yumurta bırakılan çiçekler kolay kolay gelişemezler; ancak polenlerin bütün çiçeklere ulaşabiliyor olması, incirin öyle veya böyle yeterli sayıda tohum üretebilmesini sağlar.

Bu, dişi arının sonudur. Artık yumurtalarını güvenli bir şekilde bıraktığı için, evrimsel görevini tamamlar ve ölür.

Arının yumurtaları, incirin tohumları içinde büyüyen yumrulara dönüşür. Birkaç hafta içinde gelişimlerini tamamlayan yumurtalardan çıkan yeni arılar, incir tohumlarının içinde doğarlar. İlk olarak erkekler doğar ve hemen çiftleşecek dişiler aramaya başlarlar. Dişilerden çok daha küçük olan erkeklerin kanatları yoktur ve bu nedenle asla uçamazlar. Bu yüzden de hemen doğdukları incirdeki ve civarındaki incirlerdeki dişilerle çiftleşmek zorundadırlar. Üstelik bu çiftleşme, daha tam olarak yetişkin hale gelmemiş dişilerle olur.

Çiftleşmeyi başaran erkekler, üreme sonrasında anneleri gibi ölürler. Bu ölüm, neredeyse her zaman doğdukları incirin kendisinde yaşanır. Yani erkek incir arıları, doğdukları incirin ötesindeki dünyayla hiçbir zaman tanışamazlar.

Tüm Reklamları Kapat

Dişi yavrular ise yumurtadan çıktıkları anda çoktan döllenmiş ve gebe haldedirler. Dolayısıyla kendileri de çoktan yumurta bırakmaya hazırdırlar. Tabii bu sırada incir bitkisinin erkek organları da tozlaşmaya hazırdır. Dolayısıyla kanatlı dişiler doğdukları inciri terk etmeden önce, ister istemez bu polenler de vücutlarına yapışır.

Bu arılar, kendilerine yeni bir incir meyvesi bulurlar, kanatlarını yitirirler, yumurtalarını bırakırlar, bu sırada polenleri de o incire taşımış olurlar ve böylece döngü devam eder.

Sonuç

Bu türden bir partnerlik, hem bitki hem de tozlaştırıcının karşılıklı olarak özelleşmesini ve hassas bir şekilde ayarlanmasını gerektiren, muhteşem bir karşılıklı evrim örneğidir: Arılar evrimleştikçe incirler evrimleşir, incirler evrimleştikçe arılar evrimleşir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
35
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 59
  • Tebrikler! 26
  • Merak Uyandırıcı! 15
  • İğrenç! 8
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 7
  • Korkutucu! 7
  • Bilim Budur! 6
  • Üzücü! 4
  • Muhteşem! 3
  • Grrr... *@$# 3
  • Umut Verici! 2
  • Güldürdü 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: U.S. Forest Service | Arşiv Bağlantısı
  • ^ R. H. J. Schlegel. (2003). Encyclopedic Dictionary Of Plant Breeding And Related Subjects. ISBN: 9781560229506. Yayınevi: CRC Press.
  • ^ R. W. Spjut, et al. (1989). Confusion Between Multiple And Aggregate Fruits. The Botanical Review, sf: 53-72. doi: 10.1007/BF02868781. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ McGill University. Fruit. Alındığı Tarih: 9 Ağustos 2021. Alındığı Yer: McGill University | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 23:48:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10833

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Moisset, et al. İncir Arıları ve İncir Meyvelerinin Karşılıklı Evrimi: Yediğimiz İncirler İçinde Ölen Arılar!. (9 Ağustos 2021). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10833
Moisset, B., Bakırcı, Ç. M. (2021, August 09). İncir Arıları ve İncir Meyvelerinin Karşılıklı Evrimi: Yediğimiz İncirler İçinde Ölen Arılar!. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10833
B. Moisset, et al. “İncir Arıları ve İncir Meyvelerinin Karşılıklı Evrimi: Yediğimiz İncirler İçinde Ölen Arılar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 09 Aug. 2021, https://evrimagaci.org/s/10833.
Moisset, Beatriz. Bakırcı, Çağrı Mert. “İncir Arıları ve İncir Meyvelerinin Karşılıklı Evrimi: Yediğimiz İncirler İçinde Ölen Arılar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 09, 2021. https://evrimagaci.org/s/10833.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close