BİPOLAR (DUYGUDURUM) BOZUKLUĞU TEDAVİSİ

Hastalığın akut döneminde edilen tedavi ve diğer basamak olan koruyucu tedavi de çok önemlidir. Koruyucu tedavinin en önemli amaçları; yinelemeleri önlemek hastanın işlevsellik düzeylerine geri dönmesidir. Bu amaç doğrultusunda lityum ve bazı antiepileptikler (karbamazepin, lamotrijin, valproik asit) duygudurum düzenleyici olarak kullanılmaktadır.

Uzun dönem koruyucu tedavide duygudurum olarak kullanılan ilaçların yanına benzer etki gösterebilen antipsikotik ilaçlar da tedaviye eklenmektedir.

Koruyucu tedavi sonucunda hedef “ideal yanıt” olarak adlandırılır. Bu terim hastanın hiçbir atak ya da belirtisinin olmamasıdır. Ancak şu an kullanılan ilaçlarla bu şartlar karşılanmamaktadır. En çok “kısmi yanıt” alınmaktadır. Bu atak şiddetinde azalma ve atak süresini kısaltmaktır.

Lityumun anti manik etkinliği antidepresan etkinliğinden daha fazladır. Anti manik etkinlik 1-3 haftada ortaya çıkar. Antidepresan etkisi ise daha geç olarak 3-6 hafta içinde ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple daha yüksek dozlarda kullanılması önerilir. Ancak yükse dozla kullanılan lityum sonrası çıkan yan etkilerden dolayı benzodiazepinler ve antipsikotik ilaçlarla beraber kullanılması önerilmektedir.

Lamotrijin de lityum gibi eşik altı belirtileri önler aynı zamanda yeni bir atağa kadar geçen süreyi uzatmaktadır. Lamotrijin, depresif atağın ortaya çıkış süresini uzatmada üstün; lityum ise manik, hipomanik ya da karma atağın ortaya çıkış süresini uzatmada üstündür.

Valproatinin (depakin) etkinliğinin düzeyi henüz bilinmemektedir. Manik atağın sıklığını azaltır. Ancak depresif ataklardaki etkisi o kadar iyi değildir.

Karbamazepinin etkinliği tedaviye başlandıktan 2-3 hafta sonra başlar. Lityuma cevap vermeyen hastalarda kullanılır.

Olanzapin manik ve karma atakları önler ve lityumdan etkisi daha üstündür. Depresif ataklar üzerindeki etkisi ise lityuma eşittir.

Lityuma ya da valproata olanzapin eklenmesi seyri olumlu etkiler ve özkıyım riskini azaltır.