Ayın Depremi: 31 Mayıs 2024 Güney Sandwich Adaları Depreminin Özellikleri

Mayıs ayı depremler açısından çok verimli bir aydı. Avrupa-Akdeniz Sismoloji Ajansı Mayıs ayında dünyada büyüklüğü 2.5’un üstünde toplam 5436 deprem kaydetti. Bu ayın depremi olarak 31 Mayıs’ta Güney Sandwich Adalarında meydana gelen 5.6’lık bir depremi seçtim. Aslında bu depremin bu bölgede olan ya da dünyada bu ay meydana gelmiş diğer depremlerden pek de bir farkı yok fakat bölge genel olarak dünyanın kalanından çok soyutlanmış bir alanda olması nedeniyle sizlere bir bilgi vermesi açısından seçtim.

Marine Geophysical Research

Güney Sandwich Adaları Scotia tektonik plakasının doğu ucunda bulunan volkanik bir ada topluluğudur. Scotia tektonik plakası Antartika ve Güney Amerika tektonik plaklarının arasında sıkışmış bir plakadır. Kuzeybatısında Arjantin, güneyinde Antartika kıtası ve doğu ve kuzeyinde Atlas okyanusu vardır ve bu tektonik kıta da Atlas okyasunun bir parçasıdır.^[1]

Geophysical Research Letters

Scotia kıtası batısında yanal atılımlı faylanma gösteren Shakleton kırık alanını (SFZ), kuzeyinde üzerinde yanal atılımlı faylar ve normal faylar bulunduran Kuzey Scotia Açılma Alanını (NSRT), Antartika ile olan güney sınırlarının batısında ters faylanma (Bransfield Baseni) ve doğusunda ise yalan atılımlı faylar bulunduran Güney Scotia kırık alanını bulundurur. Doğusunda ise yukarıdaki haritada d. Ile gösterilen Güney Sandwich trenchi bulunur. Bu trencin batısında Doğu Scotia Açılma bölgesi (ESR) normal faylı depremler üretiken trenc üzerinde ters faylı depremler görülür. ESR ile Güney Sandwich Trenchi arasındaki bölge bu karışık yapısı yüzünden tıpkı Anadolu levhası gibi bir mikrolevha oluşturur ve Sandwich levhası olarak adlandırılır.^[2]

EMSC

Güney Sandwich trenchi yukarıdaki haritadaki GPS oklarıyla gösterildiği üzere yılda yaklaşık 1cm’lik bir hızla hareket eder ve dalma batma hareketinin etkisiyle de volkanik adalar oluşturur. Bu ayın depremi de bu dalmanın bir parçası olarak oluşmuş ve Güney Thule adalarının doğusunda meydana gelmiştir. Bölgede 1960’dan günümüze kadar toplam 10578 deprem kaydedilmiştir. USGS’e göre 53 EMSC’ye göre ise 67km derinlikte meydana gelen bu depremi Fransız SC4 enstitüsü sağ yanal atımlı bir deprem olarak Almanya’nın GFZ, Fransa’nın Fransız Polenezyası Tsunami Uyarı merkezi (CPPT), Küresel Moment Tensör Merkezi (GCMT) ise ters faylanma olarak tanımlamışlardır. Depremin dünyanın çok ücra bir köşesinde olmasının depremin özelliklerini belirlemede sorun yarattığını hem derinlik hem de faylanmalarda farklı enstitülerin farklı sonuçlar vermesiyle görebiliriz.

EMSC