Bilinen En Eski Tsunami Kurbanı: 6.000 Yıllık Kafatası

Bilim insanları, Papua Yeni Gine’de 6.000 yıllık en eski tsunami kurbanına ait olduğunu düşündükleri bir kafatası buldular. Kafatasının bulunuşu yüz yıl kadar önceydi fakat kafatasında bulunan tortulların yakın tarihli analizleri tsunami aktivitesinin belirgin özelliklerini ortaya koyuyor.

Tsunami oldukça büyük bir felakettir. Depremler, volkanik patlamalar ve su altı heyelanları nedeniyle oluşan dev dalgalar ile meydana gelen tsunami, bilinen en ölümcül afetlerden biridir. Örneğin Hint Okyanusu’ndaki 2004'te yaşanan tsunami 230bin kişinin ölümüne sebep oldu. Tsunamilerin etkilerini inceleyen bilim insanları, artık tsunami nedeniyle ölen bir kişiye neler olabileceğini görebiliyorlar. 6.000 yıl önce Güneybatı Pasifik’te Papua Yeni Gine’de yaşamış bir insanın kafatası, antik tsunami aktivitesi özelliklerine sahip jeolojik çöküntülerde bulundu.

The Field Müzesi Pasifik Antropolojisi Regenstein Küratörü ve çalışmanın yazarlarından John Terrell’e göre bu kişi binlerce yıl önce tsunami yüzünden ölmüş ise, denizde yaşamak güzel güneş batımını izlemekten ibaret değil. Denizde yaşamanın kötü bir yanı da bu tarz felaketler olduğunu belirtiyor. “Belki de bu birey sayesinde bugün bilim insanlarının ve dünyanın iklim değişikleri ve yükselen deniz seviyelerinin gerçekten tehdit olması ciddiye alınır.” diye ekliyor.

Söz konusu kafatası 1929 yılında, Avustralya’nın yaklaşık 800 km kuzeyinde, Papua Yeni Gine’nin kuzeyindeki küçük Aitepe kasabası yakınlarında toprak içerisinde bulundu. Terrell, 1990 yılından bu yana dünyanın ikinci en büyük adası olan Yeni Gine kıyılarında arkeolojik ve antropolojik araştırmalar yapıyor. PLOS One'da yayınlanan çalışmaya, New South Wales Üniversitesi, Bourgogne-Franche Comte Üniversitesi, Notre Dame Üniversitesi, Auckland Üniversitesi, Yeni Zelanda Ulusal Su ve Biyoloji Enstitüsü tarafından katkı verilmiştir.

Notre Dame Üniversitesi ve The Field Müzesinden Mark Golitko, “Kafatası, arkeolojik açıdan büyük ilgi gördü. Çünkü bölgedeki birkaç erken iskelet kalıntısından biri. Başlangıçta kafatasının tarihlendirmeden önce Homo erectus’a ait olduğu düşünülüyordu. Ancak radyo karbon tarihlendirmesi ile yaşının 6.000 yıl civarında olduğu anlaşıldı.”, diyor.