Beyaz Kaplan Kenny, Down Sendromlu Olabilir Mi?

Kenny, yapay seçilim ile Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir hayvanat bahçesinde üretilmiş bir beyaz kaplandır. Beyaz kaplan, çok nadir olarak bulunan bir kaplan türüdür ve hem araştırmacılar, hem hayvanat bahçeleri, hem de özel bakıcılar açısından her zaman ilgi konusu olmuştur. Bu sebeple hayvanat bahçelerinde, yapay seçilim kullanılarak vahşi yaşamda bulunan beyaz kaplanlara en yakın bireyler, evrimsel yöntemlerle yaratılmaya çalışılmaktadır.

Ancak ne yazık ki bu kombinasyonun elde edilmesi için çok küçük bir gen havuzundan bireylerin seçilmesi gerekmektedir. Bu da, çeşitli genetik sorunların ortaya çıkması ihtimalini katlayarak arttırmaktadır. Tıpkı akraba evliliklerinde olduğu gibi...

İşte bu çaprazlama denemelerinin bir sonucu, fotoğrafta gördüğünüz Kenny. Kenny'nin yüzüne baktığınızda fark edeceğiniz ilk şey, tıpkı Down Sendromlu insanlarda görülen fiziksel karakterleri taşıyor olduğudur. Gerçekten de, Kenny'nin de zihinsel gelişim sorunları var ve bazı fiziksel hareketleri kısıtlı. Ancak bu farklılıkları haricinde, tamamen hayat dolu ve oyuncu bir kaplan. Bu özellikleri dolayısıyla Kenny'nin, şimdiye kadar var olan ilk Down sendromlu kaplan olduğu iddia edilmektedir.

Ancak bu pek doğru değil; çünkü kaplanlarda, insanlarda bulunan 23 çift kromozomun aksine sadece 19 çift kromozom bulunuyor. Down Sendromu ise, insandaki 21. kromozomun fazladan kopyasının oluşarak 2 adet olmak yerine, 3 adet olmasından (trizomi) kaynaklanıyor. Kaplanlarda 19 kromozom olduğu için, 21. kromozomlarının üçlenmesi mümkün değil. Fakat bir diğer kromozomda meydana gelen genetik bir mutasyon, kedigillerdeki "Down Sendromu-benzeri" bir hastalığa neden oluyor olabilir mi?

Belki de... Buna kesin bir cevap vermek zor; çünkü henüz kedilerin genetik hastalıklarını bu kadar yakından tanımıyoruz. Ancak Kenny, Down Sendromu benzeri belirtiler gösteren ilk kedigil değil, son da olmayacak. İnternette kısa bir aramayla, sayısız insanın kendi kedilerinde de Down Sendromu olduğunu iddia ettiklerini görebilirsiniz.

Ne var ki Down Sendromu'nda görülen ve özellikle yüz özelliklerini etkileyen değişimlere neden olan başka hastalıklar da bulunuyor. Dahası, internetteki iddiaların büyük bir kısmı, kedilerinin "tuhaf davranışlarını" Down Sendromu ile ilişkilendiren insanlardan geldiğini görüyoruz - profesyonel görüş bildiren uzmanlardan değil. Dolayısıyla, kedilerde teknik olarak yeterince kromozom olmadığı için "Down Sendromu" olduğu söylenemeyecek olsa da, ilerleyen dönemde yapılacak araştırmalar, hangi genetik mutasyonların kedilerde bu yüz karakteristiklerini oluşturduğunu ve neden insanlardaki Down Sendromu ile bu kadar benzeştiğini açığa çıkaracaktır.

Genel olarak, Down Sendromu'nu "insana özgü bir hastalık" olarak tanımlamakta fayda var. Bu durumda, diğer hayvanlarda spesifik olarak Down Sendromu'nun gözüktüğünü söyleyemiyoruz. Ancak diğer hayvan türlerinde de, Down Sendromu benzeri belirtiler görülmesine neden olan hastalıklar bulunuyor.

Ne yazık ki Kenny ile ilgili çok detaylı bilgiler bulunmuyor. Edindiğimiz bilgilere göre, Kenny 4 Nisan 1998 senesinde ABD'nin Arkansas eyaletindeki Eureka Springs'de doğdu ve maalesef 28 Haziran 2008 günü, kanser dolayısıyla yaşamını yitirdi (ilginç bir şekilde, Down Sendromu olduğuna inanılan kedilerde de, tıpkı insanlarda olduğu gibi, kalp rahatsızlıkları gibi sorunlar da daha sık görülüyor). Hayvanat bahçesi yetkililerinden Patricia Quinn, kaplanın Down Sendromu'na veya bu hastalığın kaplanlardaki karşılığı olabilecek bir hastalığa sahip olduğundan tam olarak emin olmadıklarını, ancak akrabalar arası çiftleşmenin bir ürünü olduğunu net bir şekilde ifade ediyor.

Teşekkür: Bu yazımıza katkı sağlayan Büke Sevindi ve Aybars Akar'a teşekkür ederiz.