Bebekler ile Annelerinin Topuk İzi Aynı mı?

İddia

Yeni doğmuş bebeğin topuk iziyle annenin parmak izinin aynı olduğunu biliyor muydunuz? Bu, çocuklar karışmasın diye yaratılmış bir özelliktir ve evrim ile açıklanamaz.

Gerçek mi?

Sahte

Gerçek Ne?

Bebeğin topuk izi ile anneninki aynı değildir. Topuk izleri de, tıpkı parmak izleri gibi, neredeyse hiçbir zaman iki insan arasında aynı değildir.

İddianın Kökeni

Parmak izinin tam olarak oluşmamış olmasından ötürü bebeğin topuğundan, bir yetişkin olaraksa annenin parmaklarından alınan deri imzaları, halk arasında bu ikisinin aynı olduğu yanılgısına neden olmuştur.

Bilgiler

Hastanelerde uygulanan bebeğin topuk izi ile annenin parmak izini alınma yöntemi, bebeğin ve annenin ayrı ayrı kimlik teşhisleri için yapılır. Yani bu uygulamanın amacı anne ile bebeği aynı iz üzerinden eşleştirmek değildir. İkisi ayrı izlerdir, hemşireler bu ayrı izleri bilgisayar üzerinde kaydederek bebeklerin karışmasına engel olurlar, yoksa biyolojik bir benzerlik bulunmamaktadır.

Bebeğin elindeki parmak izleri doğumda henüz tam oluşmamış olduğu için parmaktan değil, topuğundan iz alınır. Basitçe, bebekler birbirileriyle karışmasın diye uygulanan rutin bir yöntemdir. Bebeğin annesinin kim olduğuna dair hiçbir bilgi içermez.

Parmak izlerinin çok sınırlı bazı özellikleri DNA ile tayin edilir. Parmak izleri çok az miktarda genlerle, büyük oranda ise çevresel değişkenlerle belirlenen özelliklerdir. Fakat bir miktar genetik köken olduğu için, ebeveynlerle bebeğin parmak izlerinde benzerlik olması kadar doğal bir şey yoktur.

Parmak izlerinin benzerliği 3 kademede derecelendirilir, en düşük benzerlik düzeyi 1'dir ve ebeveynelerle çocuk arasındaki parmak izi benzerliğin derecesi genellikle 1'dir.

Diğer yandan parmak izleri arasında birçok farklılıklar da vardır. Bu nedenle zaten eş yumurta ikizlerinin parmak izleri bile birbirinin tıpatıp aynısı değildir. Ama dünyada zaten birbiriyle tıpatıp aynı parmak izine sahip olan iki insan dahi yoktur, herkesin parmak izi kendine özgüdür. Çünkü parmak izinin birçok özelliği, anne karnındayken (yaklaşık 3-4. ayda) meydana gelen basınçların etkisiyle ve bu etkilerin ne zaman olduğuna göre belirlenir. Ayrıca bu durum bazı hayvanlarda da vardır (bakınız primatlar ve koalalar). 

Parmak izi olmadan doğan insanlar da vardır (adermatoglifiya), bu nadir görülen anomalinin oluşmasında SMARCAD1 geninde meydana gelen bir nokta mutasyonunun etkili olduğu düşünülmektedir. Genetik sendromlardan biri olan ektodermal displazi hastalıklarının bazıları da parmak izi yokluğuna sebep olabilir.

Teşekkür: Bu mitin tespitini yapan ve yazıyı hazırlayan Bahar Kılıç'a teşekkür ederiz.