Bağışıklık Sistemi Genleri Kışın Tatil Yapıyor!

Tip-1 diyabet, MS, eklem romatizması ve kalp damar hastalıkları gibi bazı rahatsızlıkların mevsimsel kalıpları olduğu biliniyordu. Araştırmacılar, bunun arkasında fizyolojik bir neden olup olmadığını görmek için yola çıktılar. Yangı (iltihap), bu hastalıklar için ciddi bir risk olduğundan yangıyı önleyen veya destekleyen genlerin mevsime göre aktifliklerini değiştirip değiştirmediklerini incelediler.

Bilim insanları Kuzey Yarımküre, Güney Yarımküre ve Ekvator’da yaşayan 16.000’den fazla kişiden aldıkları akyuvar, yağ dokusu örneklerini ve gen ifadelerini (genlerin aktif hale gelmesini) incelediler. Test edilen genlerin dörtte birinde gen ifade seviyelerinin, örneğin alındığı mevsime göre değiştiğini; bazı genlerin yazın, bazılarının da kışın daha aktif olduğunu ve hatta bu genlerin iki yarımkürede birbirinin tam tersi tablolar çizdiğini buldular. Her iki yarımkürede de kış aylarında yangı oluşumunu destekleyen genler aktifleşirken yaz aylarında yangıyı önleyen genler aktifleşiyor. Ekvator’da mevsimsel gen ifadesi ve bağışıklık, Haziran-Ekim ayları arasındaki yağışlı mevsimde en yüksek seviyesine çıkıyor. Bu, yağışlı mevsimde yaygın olarak görülen sıtmaya karşı koruma sağlıyor olabilir. Kuzey Kutbu’na yakın yerlerde ise mevsime göre dikkate değer bir değişiklik saptanmadı. Bu durumun, bölgedeki fotoperiyodun (gün ışığına maruz kalma süresinin) uzun olmasıyla ilgili olduğu düşünülüyor.

Bağışıklık sistemimizin kışın daha az aktif olması, o aylarda bazı hastalıklara yakalanma ihtimalimizi artırıyor. Araştırma sonuçlarından edinilen bilgiler, aşı zamanlarını ayarlamada da kullanılabilir.