''Aşure Ağacı'': Aynı Anda 40 Farklı Meyve Veren Bitki!
Syracuse Üniversitesi Sanat profesörlerinden Van Aken, bir çiftlikte büyümüş. Sanatçılıkla sürdürdüğü yaşamında edindiği bilgileri aile çiftliğinde öğrendikleriyle birleştirince, 40 meyveli bu şaşırtıcı ağacı geliştirmesi mümkün olmuş.
2008 yılında, New York Eyaleti Zirai Araştırma İstasyonu'ndaki bir meyve bahçesinin ödeneksizlikten kapanacağını öğrenen Van Aken, atalık, antika ve yerli meyve çeşitlerinin yetiştirildiği ve kimi ağaçları 150-200 yaşında olan bu bahçenin kapanmasının bu eski ve az bulunur meyve çeşitlerinin de yok olması anlamına geleceğini bildiğinden, meyve bahçesini satın almış. Sonra da, değişik ağaç türlerini tek bir ağaç gövdesine aşılamak üzere çalışmaya başlamış.
250 değişik çekirdekli meyve ile çalışan Van Aken, her birinin çiçeklenme dönemini bir zaman dizgesine yerleştirip bir kaç tanesini anaç ağacın köklerine aşılamakla başlamış işe... Anaç iki yaşına geldiğinde, bu kez de göz aşılarına başlamış. Durgun göz aşısında, bir meyve ağacından gözü olan bir dal parçası alınıp anaca eklenir, bantlanır ve kışı uyuyarak geçirir. Eğer aşı başarılı olursa, ertesi ilkbaharda, göz uyandığında dal budanır ve aşılı parça büyüyerek yeni meyve dalını oluşturur.
Yaklaşık beş yıl sonra, Van Aken ilk “40 meyve” ağacını (Ç.N.: ya da, Bilim Kazanı'ndan Ilker Oztop'un güzelim çevirisiyle “aşure ağacı”nı) tamamlamış.
Yılın büyükçe bir bölümünde, Van Aken'ın aşure ağacı, bildiğimiz ağaçlardan farksız görünüyor. İlkbahar geldiğindeyse, pembe, beyaz, kırmızı, mor, rengarenk çiçeklere bürünüp, yaz aylarında erikler, şeftaliler, nektarinler, kirazlar, bademlerle donanıyor.
Güzelliği kadar dünyadaki çekirdekli meyve türlerinin çeşitliliğinin korunması açısından da ağacın değeri büyük. Ticari meyve yetiştiriciliğinde, meyvenin raf ömrü, büyüklüğü, ve görünümü tadından önemlidir. Bu yüzden de, binlerce meyve çeşidinin ancak birkaçı ticari olarak tercih edilir, en lezzetli ya da en besleyici çeşitler olmasalar da...
Van Aken bugüne kadar tam 16 aşure ağacı yetiştirmiş. Ağaçlar A.B.D.'nin müzelerinde, toplum merkezlerinde ve kişisel sanat koleksiyonlarında yaşıyor. Şimdi, bir kentte bu ağaçlarla küçük bir meyve bahçesi oluşturmayı planlıyor. Akla gelen ilk sorulardan biri, bu ağaçlardan toplanan meyvelere ne olduğu... Van Aken cevap veriyor:
Bahçelerinde aşure ağacı olanların bana anlattığına göre, ağaç hem meyve çeşidi hem de meyve miktarı bakımından mükemmel. Üstündeki meyvelerin hepsini ne yapacağınızı bilemediğiniz bir meyve ağacı yerine, çeşit çeşit meyvesini azar azar toplayabileceğiniz bir ağacınız var. Üstelik, meyveler farklı zamanlarda olgunlaştığı için, Temmuz'dan Ekim'e meyve toplamayı sürdürebiliyorsunuz.
Çeviren: Aysen Ertur (Bilim Kazanı)
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 3
- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: ScienceAlert | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 19:08:06 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2506
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in ScienceAlert. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.